رشوه از منظر فقهی و حقوقی

این پایان نامه درباره رشوه است و به بررسی رشوه از منظر فقهی و حقوقی می پردازد.و اهداف زیر را دنبال می کند:

رشوه عبارت است از : « توافق اراده دو شخص درباره این که یکی از آنها چیزی را به دیگری بدهد تا نفعی به وی برساند و دیگری در برابر آن کاری انجام دهد یا کاری را ترک کند که در حیطه وظایف و مأموریت او است ».

رشاء و ارتشاء از جمله جرائم عمومی هستند که از نظر شرع مقدس اسلام ، ارتکاب آنها مذموم و ناپسند شمرده شده است، به طوری که شارع در این خصوص مقرر داشته : " الراشی والمرتشی کلا هما فی النار".رشوه هم در دین اسلام و هم در عرف جامعه ما امری بسیار ناپسند تلقی می شود و حتّی قبل از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی کمتر کسی حاضر می شد چنانچه مرتکب چنان کار خلاف و مذمومی گردیده بود کسی از آن آگاه شود

امّا متأسفانه در حال حاضر گویا زشتی این کار خاصیت خود را از دست داده از همین رو برای مقابله باندها و تشکیلات موجود در برخی ادارات ، قانونگذار ماده 4ق. ت م م1. 1. ک ، را وضع و تصویب نموده است به موجب ماده 4 ق. ت م م 1. 1. ک کسانی که با تشکیل یا رهبری شبکه چند نفری به امر ارتشاء اختلاس و کلاهبرداری مبادرت ورزند علاوه برضبط کلیه اموال منقول و غیرمنقول که از طریق رشوه کسب کرده اند به نفع دولت و استرداد اموال مذکور، به دولت یا افراد به جزای نقدی معادل مجموع آن اموال و انفصال دائم از خدمات دولتی و حبس از پانزده سال تا ابد محکوم می شوند و درصورتی که مصداق مفسدفی الارض باشند مجازات آنها مجازات مفسدفی الارض خواهد بود.

فهرست مطالب
چکیده 1
مقدمه 2

فصل اول : کلیات
1-1- طرح تحقیق 5
1-1-1- بیان مسئله 5
1-1-2- پرسش تحقیق 6
1-1-3- فرضیه های تحقیق 6
1-1-4- اهداف تحقیق 6
1-1-5- سوابق تحقیق 6
1-1-6- جنبه نوآوری تحقیق 7
1-1-7- روش تحقیق 7
1-1-8- فصلهای تحقیق 7
1-1-9- محدودیت ها و مشکلات 8
1-2- مفاهیم 9
2-1- معنای لغوی رشوه 9
-12-2- معنای اصطلاحی رشوه 9
-3-2-1 منظور از رشوه در حقوق 12
-4-2-1 تاریخچه رشوه 13
1-2-5- آثار اجتماعی رشوه 14
1-2-6- رشوه پدیده شوم اجتماعی 15
1-2-7- بررسی علل رشوه از منظر اقتصادی 15
1-2-8- آثار رشوه در اقتصاد 16
1-2-9- زیان ها و مفاسد رشوه 17
1-2-10- راههای جلوگیری از رشوه 18
1-2-11- آیا جامعه ظرفیت اجرای عدالت را دارد 19

فصل دوم : رشوه در فقه امامیه
2-1- بررسی اقوال فقها در معنای رشوه 22
2-2- ادله حرمت رشوه 25
2-2-1- قرآن 25
2-2-2- سنت ( احادیث و روایات) 29
2-2-3- اجماع ( نظرات فقها) 31
2-2-4- عقل 32
2-3- عناصر تحقق رشوه 33
2-3-1- مرتشی 34
2-3-2- راشی 35
2-3-3-رایش 37
2-3-4-مال الرشوه 37
2-4- مصادیق رشوه در فقه 38
2-4-1- هدیه 38
2-4-2- شک در حرمت هدیه 40
2-4-3- فرق میان هدیه و رشوه 41
2-4-4- جعل 43
2-4-5- فرق میان جعل و رشوه 44
2-4-6- هدیه به قاضی 45
2-4-7- رزق 46
2-4-8- حکم ارتزاق قاضی 47
2-4-9- فرق اجرت و ارتزاق 49
2-5- حقیقت رشوه 49
2-5-1- رشوه به قاضی که رشوه در حکمش می نامند 49
2-5-2- رشوه در غیرحکم 51
2-5-3- رشوه برای رسیدن به امر مباح و دفع ظلم و حق قانونی خود 52
2-6- ضمان در رشوه 52
2-7- ضمان در رشوه، ضمان عقدی است یا قهری 54
2-8- منشاء رشوه 56
2-9- رشوه در ادارات 57
2-10- انواع رشوه اداری 58
2-10-1- بیع محاباتی 58
2-10-2- وجه نقد 59
2 -11- اقسام رشوه 60
2-11-1- رشوه اهدایی 60
2-11-2- رشوه بیانی 60
2-11-3- رشوه طعامی 61
2-11-4- رشوه خیالی یا سیاسی 61
2-11-5- رشوه ناموسی 62
2-11-6- رشوه مادی 62
2-12- نتیجه گیری 63

فصل سوم : رشوه در حقوق و در قانون مجازات اسلامی
3-1- قانون مجازات اسلامی تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده ارتشاء و 66
3-1-1- ماده 588 66
3-1-2- ماده 589 67
3-1-3- ماده 590 69
3-1-4- ماده 591 70
3-1-5- ماده 592 71
3-1-6- ماده 593 73
3-1-7- ماده 594 74
3-2- قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا 75
3-3- عمل مرتکب 76
3-4- مجازات 77
3-5- میزان مجازات جرم رشوه 78
3-6- مجازات واسطه رشاء و ارتشاء 79
3-7- تکرار و تعدد جرم در رشا و ارتشا 80
3-8- عناصر تحقق رشوه در حقوق 80
3-8-1- رشاء 81
3-8-2- رایش 85
3-8-3- ارتشاء 86
3-9- نظریات اداره حقوقی در خصوص ارتشاء 89
3-10- مصادیق تمثیلی ارتشاء 90
3-11- معامله در مقام رشوه 92
3-12- برخوردهای مادی 93
3-12-1- تعزیر مالی 93
3-12-2- حبس 93
3-12-3- برکنار کردن افراد خلافکار از مشاغل 93
3-13- بررسی تطبیقی مصادیق رشوه در فقه و حقوق 94
3-14- نتیجه گیری 98
فهرست منابع 99