بررسی رابطه توكل بر خدا، عزت نفس و پیشرفت تحصیلی در دانش‌آموزان

حمل و نقل
دانلود مقاله رشته روان شناسی بررسی رابطه توكل بر خدا، عزت نفس و پیشرفت تحصیلی در دانش‌آموزان چكیده پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین توكل بر خدا، عزت نفس و پیشرفت تحصیلی انجام شده است. بدین منظور از میان دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه شهرستان یزد در سال تحصیل 1389ـ1390، 305 نفر به صورت تصادفی و با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شده و پرسش‌نامه‌های استاندارد توكل و عزت نفس كوپر اسمیت را تكمیل نموده‌اند. معدل دانش‌آموزان نیز شاخص پیشرفت تحصیلی در نظر گرفته شده است. طرح این پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی بوده است. داده‌ها با شاخص‌های آماری، چون همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس تحلیل شده‌اند. نتایج نشان می‌دهد كه بین تمام مؤلفه‌های عزت نفس (خانوادگی، اجتماعی، تحصیلی و عمومی) و توكل بر خدا ارتباط معناداری وجود دارد (01/0>p). همچنین رابطه مثبت معناداری بین پیشرفت تحصیلی و عزت نفس به دست آمده (01/0>p)، اما هیچ‌گونه رابطه معناداری بین پیشرفت تحصیلی و توكل بر خدا دیده نشده است. علاوه بر این، نتایج آزمون تحلیل واریانس تفاوت معناداری را بین میانگین نمره‌های توكل بر خدا و عزت­نفس در دانش‌آموزان رشته‌های مختلف نشان نمی‌دهد. كلید واژه‌ها: توكل بر خدا عزت نفس پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان مقطع متوسطه مقدمه امروزه جدیدترین علم، یعنی روان‌پزشكی همان چیزهایی را تعلیم می‌دهد كه پیامبران تعلیم می‌دادند، زیرا پزشكان روحی دریافته‌اند كه دعا و نماز و ایمان محكم، نگرانی، تشویش، هیجان و ترس را كه موجب بسیاری از ناخوشی‌هاست، برطرف می‌سازد.1 مطالعات تاریخی گواه آن است كه نیایش و دعا به عنوان یك واقعیت موجود در جهان هستی، از بدو خلقت انسان مطرح بوده و مردم برای نیل به كمال از آن استفاده می‌كرده‌اند.2 ایمان در ارتباط مستمر با تنها منبع و مبدأ قدرت عالم هستی شكل می‌گیرد كه این در مرحلة فكر و روح و جان انسان است. البته این افكار، زمانی به انسان عزت و سربلندی می‌دهد كه ریشه‌ای صحیح، اعمالی صالح و نیتی پاك داشته باشد.3 اصولاً ایمان تأثیر بسزایی در نفس انسان دارد، چرا كه اعتماد نفس و قدرت او را بر صبر و تحمل سختی‌های زندگی افزایش داده و احساس امنیت و آرامش را در نفس او مستقر ساخته و در درونش آسودگی خاطر به وجود می‌آورد.4 ویلیام جیمز5 معتقد است در ایمان به خدا نیروی خارق العاده‌ای وجود دارد كه نوعی قدرت معنوی به انسان می‌بخشد و در تحمل سختی‌های زندگی به او كمك می‌كند.6 داشتن معنا و هدف در زندگی، احساس تعلق به منبعی والا، امید به كمك خدا در شرایط مشكل‌زای زندگی و بهره‌مندی از حمایت‌های اجتماعی و معنوی، از جمله منابعی هستند كه افراد مذهبی با بهره‌گیری از آنها می‌توانند در رویارویی با حوادث فشارزای زندگی، آسیب كمتری را متحمل شوند.7 قرآن كریم، در سوره‏ طلاق می فرماید: هر كس پرهیزكاری كند، خداوند راه خروجی برای رهایی وی از مشكلات‏ قرار می‌دهد و از طریقی كه گمان ندارد روزیش را می‏رساند، و هر كس بر خدا اعتماد كند و كار خود به وی واگذارد، خدا برای اوكفایت است. همانا خدا فرمان خویش را به نتیجه می‏رساند و آنچه را كه بخواهد تخلف ندارد. (طلاق: 2 و 3)توكل بر خدا كه منبع فناناپذیر قدرت و توانایی است، موجب افزایش مقاومت انسان در برابر مشكلات و حوادث سخت زندگی می‌شود.8 توكل بر خدا، آثار فراوانی دارد، از جمله: 1. آنكه بر خداوند توكل نماید: اولین نتیجه آن، خودكفایی و عدم نیاز به غیر است، 2. آنكه بر خداوند توكل نماید: تنها از او درخواست چیزی می‌نماید و او نیز جواب مثبت خواهد داد، 3. آنكه بر خداوند توكل نماید: برای برآوردن تقاضای افراد نیازمند، به خدا قرض‌الحسنه می‌دهد و او آن را بهتر و بیشتر پس دهد، 4. آنكه بر خداوند توكل نماید: شكرگذار اوست و خدا را یاور خویش می‌بیند.9 فهرست مطالب بررسی رابطه توكل بر خدا، عزت نفس و پیشرفت تحصیلی در دانش‌آموزان 1 چكیده 1 كلید واژه‌ها: 2 مقدمه 2 هدف پژوهش 6 روش 6 جامعه و نمونه آماری 6 ابزار اندازه‌گیری 7 الف) پرسش‌نامه استاندارد توكل 7 ب) پرسش‌نامه عزت نفس 7 ج) پیشرفت تحصیلی 8 یافته‌های توصیفی 8 توكل بر خدا عزت نفس پیشرفت تحصیلی 11 نتیجه‌گیری 11 منابع 14