بررسی تغییرات لایحه مجازات اسلامی در کتاب حدود

هدف از این پایان نامه بررسی تغییرات لایحه مجازات اسلامی در کتاب حدود می باشد.قانون مجازات اسلامی به عنوان یکی از مهم ترین قوانین کیفری در جمهوری اسلامی ایران طی سه دهه سپری شده از انقلاب اسلامی، تغییرات فراوانی را پشت سر نهاده وسالیان متعدد به صورت آزمایشی مورد اجرا قرار می گرفت. طی این مدت همواره حقوقدانان انتقاداتی را بر این قانون داشته اند و از جمله اینکه این قانون باید به قانون دائمی تبدیل شود.

بالاخره در سال 1386 لایحه قانون مجازات اسلامی جهت تصویب به عنوان یک قانون دائمی به مجلس شورای اسلامی ارائه گردید . لایحه مجازات اسلامی مشتمل بر چهار بخش کلیات، حدود و قصاص و دیات است. مجازاتهای حدی کاملاً شرعی می باشند و براساس منابع شرعی و فقهی تعیین می شوند مراجعه به منابع فقهی در دو مرحله انجام می شود یکی در مرحله تصویب قوانین که به عهده مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان است و دیگری در مرحله قضا و دادرسی است که به دلیل اهمیت آن اصل 167 قانون اساسی به آن اختصاص یافته است.

لایحه مجازات اسلامی در کتاب حدود دارای محاسن زیادی چه از لحاظ شکلی و چه از لحاظ ماهوی در مقایسه با قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 می باشد. این لایحه با شرایط و مصالح اجتماعی کنونی، سازگارتر می باشد و به بسیاری از ابهامات موجود درباب حدود پاسخ داده است. در این تحقیق سعی شده تغییرات باب حدود از لایحه مورد بررسی قرار گیرد .

فهرست مطالب
چکیده 1
مقدمه 2
الف : ضرورت تحقیق 2
ب : اهداف تحقیق 2
ج : پرسش های تحقیق 2
د : فرضیه های تحقیق 3
ه : سازماندهی تحقیق 3

فصل نخست : مفاهیم : تحولات و درآمدی بر نوآوری های شکلی لایحه جدید در جرایم حدی
مبحث نخست : واژه شناسی 4
گفتار نخست : مفاهیم لغوی و اصطلاحی حدود 4
الف : مفهوم لغوی 4
ب: مفهوم اصطلاحی 6
ج : تفاوت حد و تعزیر 9
گفتار دوم : مفاهیم محاسن شکلی و ماهوی 9
الف : محاسن شکلی 9
ب : محاسن ماهوی 13
مبحث دوم : تحولات تاریخی 15
گفتار نخست : با تاکید بر حضور یا عدم حضور معصوم (ع) 15
الف : اجرای حدود در زمان معصوم (ع) 15
ب : اجرای حدود در غیبت معصوم (ع) 16
گفتار دوم : با تاکید بر حقوق کیفری ایران 20
الف : در دوران قبل از انقلاب 20
ب : در دوران پس از انقلاب 21
1 – قانون حدود و قصاص مصوب 1361 21
2 – قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 21
3 – قانون جدید مجازات اسلامی 22
مبحث سوم : درآمدی بر محاسن شکلی ناظر بر جرایم حدی در لایحه جدید 24
گفتار نخست : اعمال تفکیک قواعد عام حدود از قواعد خاص آن 25
الف : تشریح وضعیت در قانون مجازات اسلامی 25
ب : نوآوری های جدید در لایحه 26
1 – در زمینه اثبات جرایم 27
2 – در اعمال قواعد تعدد و تکرار 28
3 - در زمینه تاثیر توبه 32
4 – در زمینه تاثیر انکار 34
5 – در زمینه اعمال قاعده درأ 36
گفتار دوم : اعمال تفکیک مقررات ماهوی از مقررات شکلی 37
الف : تشریح اختلاط در قانون مجازات اسلامی 38
ب : تشریح وضعیت در لایحه جدید 39
گفتار سوم : انطباق عناوین فصول با مواد مربوطه ذیل آن 39

فصل دوم : نوآوری های ماهوی ناظر بر جرایم حدی در لایحه جدید
مبحث نخست : رفع خلاءهای تقنینی گذشته 42
گفتار نخست : در زمینه مقررات ناظر بر علم قاضی 42
الف : پذیرش علم قاضی در تمامی جرایم حدی 43
ب : تشریح جهت تحصیل علم قاضی 46
گفتار دوم : در زمینه سرقت از مال مشاع 48
الف : دیدگاههای فقهی و حقوقی 48
ب : سکوت قانون مجازات اسلامی 51
ج : دیدگاه لایحه جدید 52
گفتار سوم : در زمینه حد نصاب در صورت تعدد مباشرین سرقت 53
الف : دیدگاههای فقهی 53
ب : دیدگاه قانون مجازات اسلامی 54
ج : دیدگاه لایحه جدید 55
مبحث دوم : نوآوری های ناظر بر طرح مقررات ضروری 55
گفتار نخست : در زمینه شرکت ، معاونت و شروع به جرایم حدی 55
الف : شرکت در جرایم حدی 55
ب : معاونت در جرایم حدی 57
ج : شروع به جرم در جرایم حدی 59
گفتار دوم : در زمینه مقررات ناظر بر احصان 60
الف : موضوع ماده 7 – 221 63
ب : موضوع ماده 8 – 221 64
ج : موضوع تبصره ماده 8 – 221 65
د : نقش احصان در لواط 66
گفتار سوم : در زمینه مقررات تاثیر توبه در اسقاط مجازات حدی 68
الف : رویکردهای فقهی 68
ب : تحولات تقنینی 73
ج : رویکرد لایحه جدید قانون مجازات اسلامی 73
مبحث سوم: انطباق بیشتر مقررات ناظر بر محاربه با موازین فقهی 75
گفتار نخست: وجوه افتراق محاربه و بغی 76
گفتار دوم: اختلاط محاربه و بغی در قانون مجازات اسلامی 79
گفتار سوم: اصلاحات لایحه جدید 82
مبحث چهارم : در زمینه صیانت از مصالح عمومی جامعه و اصل قانونی بودن جرایم و مجازاتها 87
گفتار نخست : نوآوری های ناظر بر صیانت از مصالح عمومی جامعه 87
الف : در زمینه حذف رجم 87
ب : در زمینه حدی نمودن مجازات ساب النبی 89
گفتار دوم : نوآوری های ناظر بر صیانت از اصل قانونی بودن جرایم ومجازاتها 91
الف : تعیین مجازات مستوجب حد در امکنه خاص 9
ب : حذف عناوین کلی 92
نتیجه گیری 95
پیشنهادات 97
منابع 98
الف : کتابها 98
1 – کتابهاب فارسی 98
2 – کتابهای عربی 99
ب : مقالات و پایان نامه ها 100
ج : منابع اینترنتی 101
چکیده انگلیسی 101