بررسی تاثیر تعارضات زناشویی در سازگاری فرزندان

این پایان نامه در مورد تعارض زناشویی با هدف بررسی، نقش کشمکش های والدین در سازگاری فرزندان (اعتماد به نفس، پرخاشگری، سلامت روان) انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را دانش آموزان مقطع تحصیلی راهنمایی تشکیل می دهند. روش نمونه گیری این تحقیق به صورت تصادفی می باشد. ابزارهای اندازه گیری شامل: پرسشنامه مقیاس تاکتیک های حل تعارض پدر و مادر، پرسشنامه پرخاشگری، پرسشنامه عزت نفس روزنبرگ و پرسشنامه سلامت عمومی می باشد.

تجزیه و تحلیل آماری داده ها با استفاده از ماتریس همبستگی و تحلیل رگرسیون و با استفاده از نرم افزار spss انجام شده است. نتایج پژوهش نشان داد که تاکتیک حل تعارض پرخاشگری فیزیکی پدر پیش بینی کننده مثبت پرخاشگری بدنی، خشم و نمره کل پرخاشگری نوجوان می باشد. تاکتیک حل تعارض پرخاشگری کلامی صرفاً پیش بینی کننده مثبت خصومت نوجوان بوده است و تاکتیک استدلال پدران نیز پیش بینی کننده منفی پرخاشگری (بدنی، خشم) نوجوان بوده است.

تاکتیک حل تعارض پرخاشگری فیزیکی پدر، پرخاشگری کلامی پدر و همچنین تاکتیک حل تعارض پرخاشگری کلامی مادر پیش بینی کننده منفی عزت نفس نوجوان می باشد. تاکتیک حل تعارض پرخاشگری فیزیکی مادر پیش بینی کننده مثبت سلامت عمومی نوجوان می باشد. تاکتیک حل تعارض پرخاشگری کلامی مادر پیش بینی کننده مثبت پرخاشگری بدنی، خشم، خصومت و نمره کل پرخاشگری نوجوان می باشد. همچنین تاکتیک حل تعارض فیزیکی مادر نیز پیش بینی کننده مثبت پرخاشگری بدنی و خشم نوجوان می باشد.

در آخر نیز ملاحظه شد که بین دو گروه دختران و پسران درمتغیرهای پژوهش فقط در بعد پرخاشگری بدنی تفاوت وجود دارد که این تفاوت به نفع پسران است.در مجموع یافته ها حاکی از آن بود که استفاده والدین از تاکتیک های مخرب در مواجه با تعارض با همسر ( نظیر پرخاشگری کلامی و فیزیکی) بر اعتماد به نفس، پرخاشگری و سلامت روان نوجوانان تأثیرات منفی دارد و تاکتیک سازنده استدلال تاثیرات مثبت بر همین شاخص های سازگاری روانی دارد.

فهرست مطالب
چکیده: 1

فصل اول - کلیات تحقیق
1-1- مقدمه 3
1-2- بیان مسأله 5
1-3- ضرورت های انجام تحقیق: 10
1-4- تعاریف نظری متغیرهای پژوهش: 12
1-4-1- تعارضات زناشویی: 12
1-4-2- اعتماد به نفس: 13
1-4-3- پرخاشگری: 13
1-4-4- سلامت روان: 13
1-5- تعاریف عملیاتی متغیرهای پژوهش: 13
1-5-1- تعارضات زناشویی: 13
1-5-2- اعتماد به نفس: 14
1-5-3- پرخاشگری: 14
1-5-4- سلامت روان: 14
1-6- اهداف تحقیق 14

فصل دوم – مبانی نظری و پیشینه تحقیقاتی
2-1- مقدمه 14
2-2- مبانی نظری سازه های پژوهش 15
2-2-1- تعارضات زناشویی 15
2-2-1-3- عوامل تعارض 18
2-2-1-4- زمینه های تعارضات زناشویی 19
2-2-1-5- نظریه های مربوط به مواجهه با خشونت بین والدین 20
2-2-1-5-1- نظریه فشار روانی بعد از ضربه 20
2-2-1-5-2- فرضیه ایمنی هیجانی 21
2-2-1-5-3- نظریه روابط شیء 22
2-2-1-5-4- فرضیه قطع خانوادگی 23
2-2-2- اعتماد به نفس 25
2-2-2-1- تعریف اعتماد به نفس: 25
2-2-2-2- عزت نفس از دیدگاه های مختلف : 26
2-2-2-2-1- عزت نفس از دیدگاه مازلو 26
2-2-2-2-2- عزت نفس از دیدگاه راجرز 26
2-2-2-2-3- عزت نفس از دیدگاه آلفرد آدلر 27
2-2-2-2-4- عزت نفس از دیدگاه کوپراسمیت 29
2-2-2-3- اهمیت اعتماد به نفس: 30
2-2-2-4- پیامدهای داشتن عزت نفس سالم: 31
2-2-2-5- ریشه های رشدی اعتماد به نفس: 32
2-2-3- پرخاشگری 33
2-2-3-1- پرخاشگری به عنوان یک غریزه 33
2-2-3-2- پرخاشگری رفتاری 34
2-2-3-3- پرخاشگری به عنوان یک قضاوت اجتماعی 35
2-2-3-4- نظریه های مختلف در مورد علل و عوامل پرخاشگری 37
نظریه زیستی 37
نظریه شناختی 38
نظریه انگیزشی 38
نظریه یادگیری اجتماعی 39
نظریه اسناد 40
2-2-4- سلامت روان 46
2-2-4-1- تعریف سلامت روانی 46
2-2-4-2- مفهوم سلامت روان از دیدگاه های مختلف مکتب روان کاوی 50
2-2-4-3- عوامل موثر بر بهداشت روانی 55
2-2-4-4- ويژگي هاي افراد برخوردار از سلامت روان از ديدگاه هاي مختلف : 56
ديدگاه روانپزشكي 56
ديدگاه بوم شناسي 57
ديدگاه شناختي 58
ديدگاه هاي روان تحليلي 60
2-2-4-5- علامت بهداشت رواني و شخصيت سالم: 61
2-3- تحقیقات پیشین در خصوص ارتباط تعارضات و کشمکش های والدین با سازگاری فرزندان 64
پرخشونت‌ترین دوره‌ها 79
2-4- نقد مطالعات انجام شده 79
2-5- نتیجه گیری 80
2-6- فرضیه های تحقیق 81
2-6-1- فرضیه اصلی 81
2-6-2- فرضیه جانبی 81

فصل سوم – روش تحقیق
3-1- مقدمه 71
3-2- روش تحقیق 71
3-3- جامعه آماری 71
3-4- نمونه و روش نمونه گیری 72
3-4-1- جنسیت 72
3-4-2- سن 72
3-5- ابزارهای سنجش 72
3-5-1- پرسشنامه مقیاس تاکتیک های حل تعارض پدر و مادر 73
3-5-2- پرسشنامه مقیاس عزت نفس روزنبرگ 74
3-5-3- پرسشنامه پرخاشگری 75
3-5-4-پرسشنامه سلامت عمومی ( 12 سوالی ) 77
3-6- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات: 79
3-7- روش اجرای پژوهش 80
3-8- ملاحظات اخلاقی 80

فصل چهارم – تجزیه و تحلیل داده ها
4-1- مقدمه 82
4-2- یافته های توصیفی مربوط به متغیر های پژوهش 82
4-3- ماتریس همبستگی مربوط به متغیر های پژوهش 83
4-4- بررسی فرضیه های پژوهش 85
4-5- یافته های جانبی پژوهش (بررسی تفاوت های جنسیتی در متغیرهای پژوهش) 100

فصل پنجم – بحث و نتیجه گیری
5-1- مقدمه 103
5-2- یافته های فرضیه های اصلی پژوهش 103
5-3- یافته های فرضیههای جانبی پژوهش 103
5-4- نتیجه گیری نهایی 112
5-5- پیشنهاد های کاربردی 116
5-6- محدودیت های پژوهش 117
5-7- پیشنهادهای پژوهشی 118
منابع و مآخذ120
منابع فارسی 121
منابع لاتین 126

پیوست ها
الف)پرسشنامه پرخاشگری: 138
ب) پرسشنامه عزت نفس: 140
ج) پرسشنامه سلامت عمومی: 141
د) پرسشنامه تاکتیک های حل تعارض والدین: 142
چکیده انگلیسی 143

فهرست جدول ها

جدول 3-1: مشخصات جامعه آماری 71
جدول 3-2: مشخصات افراد نمونه بر حسب متغیر جنسیت 72
جدول 3-3: یافته های توصیفی متغیر سن 72
جدول 4-1: یافته های توصیفی پرخاشگری و ابعاد آن 82
جدول 4-2: یافته های توصیفی متغیرهای عزت نفس و سلامت عمومی 82
جدول 4-3: یافته های توصیفی تاکتیک های حل تعارض پدر و مادر 83
جدول4-4: همبستگی متغیرهای پژوهش 84
جدول4-5: نتایج تحلیل واریانس (ANOVA) برای پیش بینی تاکتیک های حل تعارض پدر بر پرخاشگری بدنی نوجوان 85
جدول4-6: ضرایب تحلیل رگرسیون برای پیش بینی تاکتیک های حل تعارض پدر بر پرخاشگری بدنی نوجوان 85
جدول4-7: نتایج تحلیل واریانس (ANOVA) برای پیش بینی تاکتیک های حل تعارض پدر بر پرخاشگری کلامی نوجوان 86
جدول4-8: ضرایب تحلیل رگرسیون برای پیش بینی تاکتیک های حل تعارض پدر بر پرخاشگری کلامی نوجوان 87
جدول4-9: نتایج تحلیل واریانس (ANOVA) برای پیش بینی متغیر خشم (نوجوان) بر تاکتیک های حل تعارض پدر 87
جدول4-10: ضرایب تحلیل رگرسیون برای پیش بینی متغیر خشم (نوجوان) بر تاکتیک های حل تعارض پدر 88
جدول4-11: نتایج تحلیل واریانس (ANOVA) برای پیش بینی متغیر خصومت (نوجوان) بر تاکتیک های حل تعارض پدر 89
جدول4-12: ضرایب تحلیل رگرسیون برای پیش بینی متغیر خصومت (نوجوان) بر تاکتیک های حل تعارض پدر 89
جدول4-13: نتایج تحلیل واریانس (ANOVA) برای پیش بینی نمره کل متغیر پرخاشگری (نوجوان) بر تاکتیک های حل تعارض پدر 90
جدول4-14: ضرایب تحلیل رگرسیون برای پیش بینی متغیر نمره کل پرخاشگری (نوجوان) بر تاکتیک های حل تعارض پدر 90
جدول4-15: نتایج تحلیل واریانس (ANOVA) برای پیش بینی متغیر عزت نفس (نوجوان) بر تاکتیک های حل تعارض پدر 91
جدول4-16: ضرایب تحلیل رگرسیون برای پیش بینی متغیر عزت نفس بر تاکتیک های حل تعارض پدر 91
جدول4-17: نتایج تحلیل واریانس (ANOVA) برای پیش بینی سلامت عمومی (نوجوان) بر تاکتیک های حل تعارض پدر 92
جدول4-18: ضرایب تحلیل رگرسیون برای پیش بینی متغیر سلامت عمومی (نوجوان) بر تاکتیک های حل تعارض پدر 92
جدول4-19: نتایج تحلیل واریانس (ANOVA) برای پیش بینی تاکتیک های حل تعارض مادر بر پرخاشگری بدنی نوجوان 93
جدول4-20: ضرایب تحلیل رگرسیون برای پیش بینی تاکتیک های حل تعارض مادر بر پرخاشگری بدنی نوجوان 93
جدول4-21: نتایج تحلیل واریانس (ANOVA) برای پیش بینی تاکتیک های حل تعارض مادر بر پرخاشگری کلامی نوجوان 94
جدول4-22: ضرایب تحلیل رگرسیون برای پیش بینی تاکتیک های حل تعارض مادر بر پرخاشگری کلامی نوجوان 94
جدول4-23: نتایج تحلیل واریانس (ANOVA) برای پیش بینی متغیر خشم (نوجوان) بر تاکتیک های حل تعارض مادر 95
جدول4-24: ضرایب تحلیل رگرسیون برای پیش بینی متغیر خشم (نوجوان) بر تاکتیک های حل تعارض مادر 95
جدول4-25: نتایج تحلیل واریانس (ANOVA) برای پیش بینی متغیر خصومت (نوجوان) بر تاکتیک های حل تعارض مادر 96
جدول4-26: ضرایب تحلیل رگرسیون برای پیش بینی متغیر خصومت(نوجوان) بر تاکتیک های حل تعارض مادر 96
جدول4-27: نتایج تحلیل واریانس (ANOVA) برای پیش بینی نمره کل متغیر پرخاشگری (نوجوان) بر تاکتیک های حل تعارض مادر 97
جدول4-28: ضرایب تحلیل رگرسیون برای پیش بینی متغیر نمره کل پرخاشگری (نوجوان) بر تاکتیک های حل تعارض مادر 97
جدول4-29: نتایج تحلیل واریانس (ANOVA) برای پیش بینی متغیر عزت نفس (نوجوان) بر تاکتیک های حل تعارض مادر 98
جدول4-30: ضرایب تحلیل رگرسیون برای پیش بینی متغیر عزت نفس بر تاکتیک های حل تعارض مادر 98
جدول4-31: نتایج تحلیل واریانس (ANOVA) برای پیش بینی سلامت عمومی (نوجوان) بر تاکتیک های حل تعارض مادر 99
جدول4-32: ضرایب تحلیل رگرسیون برای پیش بینی متغیر سلامت عمومی (نوجوان) بر تاکتیک های حل تعارض مادر 99
جدول 4-33: مقایسه دو گروه دختر و پسر در متغیرهای پژوهش 101