ارزیابی عملکرد مالی بانک‌‌ کشاورزی با روش DEA

هدف از این پژوهش ارزیابی عملکرد مالی بانک‌‌ کشاورزی با تکنیک تحلیل پوششی داده ها DEA بصورت کامل و جامع و با منابع جدید می باشد

چکیده
مسأله اصلی تحقیق: ارزیابی عملکرد سازمان‌ها در جهت‌گیری تصمیمات استراتژیک آتی آن‌ها نقش اساسی دارد و به دلیل اهمیت این موضوع، تحقیق حاضر به آن می‌پردازد.

هدف اصلی تحقیق: هدف این تحقیق ارزیابی عملکرد مالی بانک‌‌ها با استفاده از روش‌های غیرپارامتری(تحلیل پوششی داده‌ها) در بانک کشاورزی استان اردبیل می‌باشد.

سؤال اصلی تحقیق: تا چه اندازه عملکرد نسبی بانک‌‌های کشاورزی در استان اردبیل را می‌توان با استفاده از تکنیک غیرپارامتری تحلیل پوششی داده‌ها اندازه‌گیری کرد.

متغیرهای اصلی تحقیق: در این تحقیق نسبته ای مالی و متغیرها برای ارزیابی عملکرد شامل نقدينگي، ساختار دارايي، سودآوري، كفايت سرمايه است.

روش تحقیق: در اين تحقيق از روش تحليل پوششي داده‌ها، از مدل تركيبي- TOPSIS براي ارزيابي كارايي مالي شعب بانك‌ها و رتبه‌بندي آن‌ها استفاده شده است. اين روش از دو واحد تصميم‌گيري مجازي A واحد تصميم‌گيري و i واحد تصميم‌گيري، براي تعيين بهترين و بدترين ميزان كارايي نسبي هر واحد تصميم‌گيري استفاده خواهيم كرد. از دو مقدار به دست آمده براي كارايي، به كمك روش TOPSIS برای ايجاد يك شاخص به نام نزديكي نسبي(RC) به I واحد تصميم‌گيري استفاده مي‌كنيم. این تحقیق از نظر هدف یا ماهیت کاربردی است. روش گردآوری داده‌ها به صورت اسناد کاوی بوده است.

جامعه آماری: حجم جامعه آماری این تحقیق جامعه آماري در اين پژوهش، شامل شعب بانک کشاورزی استان اردبیل است.
روش جمع‌آوری داده‌ها: داده‌های خام مورد نیاز این تحقیق از طریق مراجعه به گزارش‌های مالی شعب بانک کشاورزی اردبیل و از طریق بانک‌‌های اطلاعاتی مربوط به اطلاعات بازار سرمایه استخراج می‌گردد.
روش تجزیه و تحلیل اطلاعات: روش تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از تحلیل‌های توصیفی برنامه‌ریزی ریاضی است. اجرای مدل‌ها از طریق نرم‌افزار LINGO صورت خواهد گرفت.

کلمات کلیدی: نقدينگي، ساختار دارايي، سودآوري، كفايت سرمايه، تحلیل پوششی داده‌ها

بیان مسأله
ارزیابی عملکرد سازمان‌ها در جهت‌گیری تصمیمات استراتژیک آتی آن‌ها نقش اساسی دارد(بحیرایی، 1391).امروزه شرکت‌ها با رقابت قوی‌تری نسبت به گذشته مواجه‌اند و عملکرد مالی هدف اصلی هر نهادی است. پس هر سازمانی می‌خواهد با روش‌های مختلف عملکرد مالی خود را افزایش دهد(احمدخان و همکاران ، 2012).

در سال‌های اخیر، مزیت رقابتی محور استراتژی‌های رقابتی قرار گرفته است. شرکت‌ها برای بهبود عملکرد و مقابله با رقبا، باید دارای مزایای رقابتی باشند تا بتوانند در شرایط پیچیده، عملکردی برتر داشته و خود را در بازارها حفظ نمایند. بنابر دیدگاه مبتنی بر منابع، عملکرد برتر شرکت‌ها می‌تواند از منابع منحصر به فرد آن‌ها، یکپارچگی منابع و یا توانایی پاسخگویی به محیط ناشی شود. بر اساس این دیدگاه، تفاوت عملکرد شرکت‌ها به دلیل این است که سازمان‌های موفق دارای منابع استراتژیکی(فیزیکی، انسانی و سازمانی) هستند که رقبای آن‌ها فاقد آن منابعند. بانك‌هاي تجاري و تخصصی موسسات مالي هستند كه وجوه راكد مردم را جمع‌آوري كرده و به تجار، صاحبان صنايع و ساير متقاضيان تسهيلات اعطاء مي‌كنند.

امروزه شرکت‌ها با رقابت قوی‌تری نسبت به گذشته مواجه‌اند و عملکرد مالی هدف اصلی هر نهادی است. پس هر سازمانی می‌خواهد با روش‌های مختلف عملکرد مالی خود را افزایش دهد(احمدخان و همکاران، 2012). در سال‌های اخیر، مزیت رقابتی محور استراتژی‌های رقابتی قرار گرفته است. شرکت‌ها برای بهبود عملکرد و مقابله با رقبا، باید دارای مزایای رقابتی باشند تا بتوانند در شرایط پیچیده، عملکردی برتر داشته و خود را در بازارها حفظ نمایند. بنابر دیدگاه مبتنی بر منابع، عملکرد برتر شرکت‌ها می‌تواند از منابع منحصر به فرد آن‌ها، یکپارچگی منابع و یا توانایی پاسخگویی به محیط ناشی شود.

بر اساس این دیدگاه، تفاوت عملکرد شرکت‌ها به دلیل این است که سازمان‌های موفق دارای منابع استراتژیکی(فیزیکی، انسانی و سازمانی) هستند که رقبای آن‌ها فاقد آن منابع‌اند. نتایج تحقیق حاضر می‌تواند در بانک‌‌ها مورد استفاده قرار گیرد. همچنین در استانداردگذاری و تدوین استانداردهای حسابداری می‌توان نگاهی به این تحقیق داشت و در موارد لزوم، برای تدوین استاندارد از آن بهره برد. در ضمن، دانشگاه‌ها و مراكز تحقيقاتي جهت امور آموزش و پژوهش مي‌توانند از این جمله باشند و همچنین شركت‌های سرمایه‌گذاری يا كارگزاري‌هاي وابسته به بازار سرمایه و يا هر سرمايه‌گذار كه از نتايج تحقيق جهت تصميم‌گيري مي‌تواند استفاده نمايد. ارزیابی عملکرد بانک‌‌های کشاورزی در استان اردبیل موضوع این پایان‌نامه است و تا آن‌جا که مطلع هستیم، تاکنون هیچگونه تحقیقی با این ماهیت در بانک کشاورزی صورت نگرفته است. از جهت نوع مطالعه و محل اجراء، این تحقیق جدید است.

«فهرست مطالب»
چکیده 1

فصل اول. کلیات تحقیق
1-1- مقدمه 3
1-2- بیان مسأله 4
1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق 5
1-4- چارچوب نظری تحقیق 5
1-4-1- مبانی نظري تحليل پوششي داده‌ها 6
1-5- فرضیه تحقیق 8
1-6- اهداف تحقيق 8
1-7- تعریف متغیرها 8
1-8- قلمرو تحقیق 9

فصل دوم. ادبیات تحقیق
2-1- مقدمه 11
2-2- اهداف واحدهای انتفاعی 12
2-2-1- حداکثر نمودن سود 12
2-2-2- حداکثر نمودن ثروت 13
2-3- نقش مدیران مالی در واحدهای انتفاعی 13
2-4- مفهوم عملکرد شرکت 14
2-5- ارزیابی عملکرد 16
2-5-1- اهمیت و ضرورت ارزیابی عملکرد 17
2-6- ارتباط پاسخگویی و اندازه‌گیری عملکرد 18
2-7- رویکردهای موجود پیرامون معیارهای عملکرد 19
2-8- معیارهای ارزیابی عملکرد مالی 21
2-8-1- معیارهای عملکرد حسابداری 21
2-8-1-1- نسبت بازده حقوق صاحبان سهام 21
2-8-1-2- نسبت بازده دارایی‌ها 22
2-8-3- معیارهای عملکرد اقتصادی 23
2-9- سود حسابداری 25
2-9-1- اهداف گزارشگری سود حسابداری 26
2-9-2- سودمندی سود 27
2-10- نرخ بازده دارایی‌ها(ROA) 28
2-10-1- محاسبه نرخ بازده دارایی‌ها(ROA) 28
2-10-2- ایرادات وارد بر نرخ بازده دارایی‌ها(ROA) 29
2-11- تئوری ها و مدل ها 30
2-11-1- مدل(DEA) پوششي داده‌ها 30
2-12- رتبه بندي با استفاده از مدل ابركارايي 30
2-13- پیشینه تحقیق 33
2-13-1- تحقیقات داخلی 33
2-13-2- تحقیقات خارجی 35

فصل سوم. روش اجرای تحقیق
3-1- مقدمه 46
3-2- روش تحقیق 47
3-3- جامعه آماری 48
3-4- محاسبه حجم نمونه 48
3-5- روش گردآوری اطلاعات 48
3-6- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 49

فصل چهارم. تجزیه و تحلیل داده‌ها 50
4-1- مقدمه 51
4-2- نتایج تحلیل پوششی داده‌ها 52

فصل پنجم. نتیجه‌گیری و پیشنهادها
5-1- مقدمه 68
5-2- نتایج تحقیق 69
5-3- پیشنهادات بر اساس یافته های تحقیق 74
5-4- پیشنهادات به محققین آتی 74
5-5- محدودیت های تحقیق 75
منابع 76
پیوست 80

«فهرست اشکال»
شکل1-1- روش‌هاي پارامتري و غیر پارامتري تحلیل پوششی داده‌ها 7

«فهرست جداول»
جدول 1-1- نسبت‌های مالی و متغیرها برای ارزیابی عملکرد 9
جدول 3-1- نسبت های مالی و متغیرها برای ارزیابی عملکرد مالی 47
جدول 4-1- نسبت‌های مالی استخراج شده برای شعبه اردبیل 52
جدول 4-2- ورودی و خروجی واحد IDMU 57
جدول 4-3- خروجی‌ها و ورودی‌های ADMU 60
جدول 4-4- نتایج نهایی مدل‌ها و شاخص RC 64
جدول 4-5- رتبه‌بندی نهایی شعبات بر اساس شاخص RC 66
جدول 5-1- ورودی و خروجی واحد IDMU 70
جدول 5-2- خروجی‌ها و ورودی‌های ADMU 71
جدول 5-3- رتبه بندی نهایی شعبات بر اساس شاخص RC 72

«فهرست نمودار»
نمودار 2-1- رویکردهای ارزیابی عملکرد 19