پرسشنامه محقق ساخته تعصب با نمره گذاری، روایی و پایایی

پرسشنامه استاندارد محقق ساخته تعصب یک آزمون مداد-کاغذی می باشد.برای ساختن آن تمامی نظریات و مباحث مطرح شده در مورد تعصب به تفصیل مطالعه شده و ویژگی های افراد متعصب براساس 4خرده مقیاس پرسش نامه انتخاب شد که این پرسش نامه به اندازه گیری این ویژگی ها می پردازد .در طول اعتبار یابی و محاسبه پایایی گویه هایی که ضریب آلفای کرونباخ آن پایین بود حذف گردید وجای خود را به گویه های دیگر داد .علاوه براین ،این پرسش نامه بر اساس نظریه شخصیّت اقتدارگرای آدورنو(1950)، که طی آن افراد دارای شخصیت اقتدارگرا یا استبدادی دارای ویژگی هایی چون خودمحور بودن ،انعطاف ناپذیری،سرسختی ،باور به اینکه تنها یک راه درست وجود دارد،عدم اعتقاد به استدلال و مباحثه ،ستایش از والدین ،اطاعت محض از رهبران وحامی سرسخت قواعد سنتی برشمرده است ساخته شده است که این ویژگی ها را می توان در افراد متعصب نیز یافت.

همچنین این پرسشنامه براساس مقیاس لیکرت که یک مقیاس نگرش سنج می باشد طراحی شده است .این پرسشنامه دارای 4 خرده مقیاس تعصب جنسی ،تعصب مذهبی ،تعصب نژادی و قوم مداری می باشد .چون سایر انواع تعصّب در کشور ما و جامعه موردنظر خیلی به صورت مسأله مطرح نیستند فقط به چهار نوع آن پرداخته شد .طراحی گویه های پرسش نامه با مطالعه ی ادبیات ،پیشینه ،تحقیقات و نظریات مربوط به تعصب و تعیین ویژگی های عاطفی ،رفتاری و نگرش های کلامی و غیرکلامی افراد متعصب در مورد سایرین انجام گردید .در ابتدا تعداد 70 گویه بدست آمد و با اجرای مقدماتی و تعیین ضریب آلفای کرونباخ گویه های نامناسب حذف گردید و در نهایت برای هر خرده مقیاس تعداد 10 گویه طراحی شد به طوری که کل آن از 40 گویه ساخته شده است . پراکندگی گویه های مربوظ به هر خرده مقیاس ها به شرح زیر می باشد.

گویه های مربوط به تعصب نژادی گویه های شماره ی 36،33،24،23،18،13،9،8،6و1 می باشند. گویه های مربوط به تعصب جنسی گویه های شماره ی 31،30،25،22،21،16،11،10،7و2 می باشند. گویه های مربوط به تعصب مذهبی گویه های شماره ی 39،38،35،27،26،19،15،12،5 و3 می باشند. گویه های مربوط به قوم مداری گویه های شماره ی 40،37،34،33،29،28،21،17،14و 4 می باشند.

برای پاسخ دادن به ماده های این پرسشنامه تعداد 5 گزینه (کاملاً مخالفم ، مخالفم، نه موافقم نه مخالفم ، موافقم و کاملاً موافقم ) طراحی شده است که آزمودنی براساس درجه ی موافقت خویش با هر گویه یکی از گزینه ها را انتخاب می کند. با پاسخ دادن آزمودنی به گویه های این پرسشنامه می توان نمره ی کل تعصب را اندازه گیری نمود که نمره ی کل تعصب آزمودنی برابرست با حاصل جمع نمرات آزمودنی در 4 خرده مقیاس آن. علاوه بر این نمرات بالاتر نشان دهنده ی رهایی از تعصب و نمرات پایین تر نشان دهنده ی تعصب شدیدتر می باشد.

نمره گذاری : برای گویه های 5،14،21،28،35و 39 نمره گذاری به صورت کاملاً مخالفم (1نمره)، مخالفم(2نمره ) ، نه موافقم نه مخالفم (3نمره ) ، موافقم (4نمره ) و کاملاً موافقم (5نمره ) می باشد. برای سایر گویه ها نمره گذاری به صورت کاملاً مخالفم (5 نمره) ، مخالفم( 4 نمره ) ، نه موافقم نه مخالفم (3 نمره )، موافقم (2 نمره ) و کاملاً موافقم (1 نمره )می باشد. پاسخ دهندگان براساس نمره ی کسب شده به 3 دسته ی متعصب ، متوسط و رها از تعصب تقسیم می شوند. نمره ی بین 80- 40 بیانگر تعصب شدید، نمره ی بین 160 - 81 بیانگر متعصب بودن در حد متوسط و نمره ی بین 200 - 161 بیانگر رها از تعصب بودن می باشد. حداقل نمره ی هر آزمودنی 40 و حداکثر آن 200 می باشد.