قوه قاهره و آثار آن بر مسئولیت قراردادی در حقوق ایران

در قانون مدنی ایران اصطلاح قوه قاهره یا فورس ماژور به طور صریح ذکر نشده است و تعریفی از آن نیز به عمل نیامده است. اما در موارد مختلف قانون مدنی و سایر قوانین عباراتی وجود دارد که مترادف قوه قاهره بوده یا به طور تلویحی دلالت بر آن دارد. دو ماده اصلی که در قانون مدنی به بیان این موضوع مي‌پردازند، مواد 227 و 229 قانون مدنی مي‌باشند. ماده 227 قانون مدنی از «علت خارجی» و ماده 229 از «حادثه‌ای که دفع آن خارج از حیطه اقتدار متعهد است» سخن مي‌گوید.

با توجه به این دو ماده در مبحث اول از این پایان نامه، شرایط تحقق قوه قاهره در حقوق ایران را مورد بررسی قرار مي‌دهیم و بیان مي‌کنیم که برای تحقق قوه قاهره باید حادثه خارجی و غیرقابل پیش بینی و اجتناب ناپذیر باشد. بعد از آن که قوه قاهره با تمام شرایط محققق گردید، باید دید که چه آثاری بر روی قرارداد و تعهدات طرفین خواهد گذاشت؟

فهرست مطالب

مقدمه 1
فصل اول: کلیات 6
مبحث اول: تعریف قوه قاهره 6
مبحث دوم: مقایسه قوه قاهره با نهادهای مشابه 9
گفتار اول: قوه قاهره و حادثه غیرمترقبه 9
گفتار دوم: قوه قاهره و تغییر اوضاع و احوال 10
گفتار سوم: قوه قاهره و عقیم شدن قرارداد 11
گفتار چهارم: قوه قاهره و سایر نهادهای مشابه 13
مبحث سوم: مسئولیت قراردادی 15
گفتار اول: تعریف مسئولیت قراردادی 15
گفتار دوم: شرایط تحقق مسئولیت قراردادی 18
بند اول: در حقوق ایران 18
بند دوم: در کنوانسیون بیع بین المللی کالا 23

فصل دوم: قوه قاهره و آثار آن بر مسئولیت قراردادی در حقوق ایران 27

مبحث اول: شرایط تحقق قوه قاهره 27
گفتار اول: خارجی بودن حادثه 27
گفتار دوم: عدم قابلیت پیش بینی حادثه 35
گفتار سوم: اجتناب ناپذیری حادثه 38
مبحث دوم: اثر قوه قاهره بر قرارداد 40
گفتار اول: اثر قوه قاهره دائمی‌بر قرارداد 40
گفتار دوم: اثر قوه قاهره موقت بر قرارداد 45
گفتار سوم: اثر قوه قاهره در اجرای بخشی از قرارداد 47
مبحث سوم: اثر قوه قاهره بر تعهدات طرفین 50
گفتار اول: اثر قوه قاهره بر تعهد متعهد 50
گفتار دوم: اثر قوه قاهره بر تعهد متعهدله 52

منابع