پرسشنامه ارائه الگوی مطلوب ارزیابی عملکرد پرسنل دانشگاه

مدیریت
دانلود پرسشنامه پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت پرسشنامه ارائه الگوی مطلوب ارزیابی عملکرد پرسنل دانشگاه چکیده: ارزیابی عملکرد کارکنان یکی از مؤثرترین ابزارهای سنجش کارایی و تصمیم گیری در خصوص زندگی شغلی آنان می باشد. جذب و آموزش، نگهداری، جابجایی، تشویق و تنبیه، تعدیل نیرو و سایر مسائل مرتبط با کارکنان، همگی در ارتباط با نظام ارزیابی عملکرد است. هدف این تحقیق، ارائه الگوی مناسب ارزیابی عملکرد کارکنان در دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران می باشد. نوع پژوهش حاضر از نظر هدف،کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق را کلیه کارکنان دانشگاه علوم پزشکی ارتش(جمعاً 500 نفر) تشکیل می دادند که از بین آنان با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران 210 نفر به روش تصادفی لایه-ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. روایی پرسش نامه از طریق نظر خبرگان مورد تأیید قرارگرفت. پایایی پرسش نامه نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 97/0 محاسبه شد که می توان ادعا کرد که پرسش نامه از پایایی بالایی برخوردار است. در این تحقیق با استفاده از مطالعه مبانی نظری و بررسی پیشینه تحقیق یک الگوی اولیه شامل دو مؤلفه رفتار و عملکرد با 20 شاخص پیشنهاد شد. با بکارگیری تکنیک های آمار توصیفی و استنباطی تحلیل عاملی، الگوی پیشنهادی تحلیل شد و مورد تائید قرار گرفت. یافته های تحقیق نشان می دهد که الگوی مناسب ارزیابی عملکرد کارکنان دانشگاه علوم پزشکی ارتش شامل دو مؤلفه رفتار و عملکرد و 20 شاخص می باشد. 11شاخصِ مؤلفه رفتار به ترتیب اولویت (بر اساس وزن آنها) شامل؛ شهامت و شجاعت، اخلاق، تعهد و صمیمیت، مسئولیت پذیری، صداقت، نظم و انضباط، ادب و احترام، ارتباطات، صبر و پایداری، انعطاف پذیری و اعتماد به نفس می باشد. 9شاخصِ مؤلفه عملکرد نیز به ترتیب اولویت (بر اساس وزن آنها) شامل؛ مدیریت در امور، رهبری(فرماندهی)، برنامه ریزی، قدرت حل مسئله و تصمیم گیری، رشد و توسعه، آموزش، خلاقیت و نوآوری، کمیت وظایف انجام شده و کیفیت وظایف انجام شده، می باشد. در پایان پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت ارزیابی عملکرد کارکنان ارائه شده است.

3-1- نوع و روش تحقیق

نوع پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده­ها تحقیق توصیفی- پیمایشی است. در پژوهش پیمایشی توجه محقق بیش­تر به نکات و عوامل مهم و با معنی جلب می­شود؛ به طوری که شناخت و مطالعه­ی میزان تغییرات خاصی مدنظر قرار می­گیرد. این روش متداول­ترین شکل تحقیق است. این روش از طریق شمارش کامل یا نمونه ­گیری با استفاده از مصاحبه و پرسش­نامه انجام می­شود. در روش پیمایشی محقق به طور عمیق کنش و واکنش­های میان عوامل به وجود آورنده­ی تغییر یا رشد و توسعه را وارسی می­کند(سنجری،1388، 102).

3-2- جامعه آماری و نمونه­ گیری

جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه پرسنل دانشگاه علوم پزشکی ارتش می­باشند که در معاونت­های آموزش، تحقیقات و فناوری، اداری و پشتیبانی، بهداشت و درمان، دانشجویی، فرهنگی و دانشکده­های پزشکی، پیراپزشکی، پرستاری، دندانپزشکی به کاراشتغال دارند و در زمان انجام این تحقیق (درسال 93-1392) حدود 500 نفر می­باشند.

حجم نمونه این تحقیق برگرفته از جامعه آماری معلوم دانشگاه علوم پزشکی آجا به تعداد 210 نفر می­باشد. که برای نمونه­گیری جامعه به 10 بخش تقسیم شده است. حجم نمونه تحقیق با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه در جامعه محدود به شرح زیر محاسبه می­شود(آذر، 1380).

كه دراین فرمول :

P: برآورد نسبت صفت متغیر؛ 5/0= P از آنجا كه مقدار p در دسترس نیست آن را مساوی 5/. در نظر می گیریم.

Z: متغیر نرمال واحد متناظر با سطح اطمینان؛ 96/1

: مقدار اشتباه مجاز؛ 06/0=

سطح اطمینان 95/. ( 05/0= α)

و تعداد افراد جامعه=N

روش نمونه گیری مورد استفاده در این تحقیق روش نمونه­گیری طبقه­ای می­باشد. در این روش محقق نمونه تحقیق را به گونه­ای انتخاب می­کند که مطمئن شود زیر گروه­ها با همان نسبتی که در جامعه وجود دارند به عنوان نماینده جامعه در نمونه نیز حضور داشته باشند. این نوع نمونه­گیری وقتی بکار می­رود که جامعه دارای ساخت همگن و متجانس نیست. یعنی در این روش درصد آزمودنی­هایی که به صورت تصادفی از هر گروه انتخاب می شوند با درصد همان گروه در جامعه مورد نظر برابر است(سنجری،1388، 177) . دلیل انتخاب این روش نمونه گیری، وجود پزشکان، پیراپزشکان، تکنولوژیست و سایر کارکنان مختلف در 10 بخش مختلف در دانشگاه علوم پزشکی ارتش و نمونه­گیری از این 10 بخش می­باشد.

3-3- روش­ها و ابزار گردآوری داده­ها

در این تحقیق با توجه به هدف و سئوالات تحقیق، محقق از روش کتابخانه­ای استفاده نموده است. کلیه مدارک، اسناد و مبانی تئوریک موضوع چه از طریق جستجوی کتابخانه­ای و چه از طریق جستجوی رایانه­ای به روش کتابخانه­ای جمع­آوری شد. شیوه­های گردآوری داده­ها عبارتند از مشاهده، مصاحبه، پرسش­نامه، ابزار فیزیکی و مطالعه اسناد و مدارک (دانایی­فرد و همکاران، 1389، 262). پرسش­نامه ابزار اصلی گردآوری داده­های این تحقیق می­باشد. در این تحقیق برای اعتبار سنجی الگوی ارزیابی عملکرد کارکنان دو پرسش­نامه طراحی شد، پرسش­نامه اول در مورد مولفه­ها و شاخص­های الگوی اولیه از خبرگان نظر سنجی انجام شد. در این پرسش­نامه از خبرگان خواسته شد ضرورت وجود مولفه­ها و شاخص های الگوی اولیه مورد تأیید است یا خیر و آیا مولفه یا شاخص دیگری را پیشنهاد می­دهند.

پس از تأیید ضرورت وجود مولفه­ها و شاخص­ها از طریق پرسش نامه اول, پرسش­نامه­ای برای بررسی وضع موجود هر شاخص(میزان در نظر گرفتن در الگوی فعلی) و میزان اهمیت آن شاخص در الگوی مطلوب، طراحی و توزیع شد به این ترتیب در این پرسش­نامه متناظر با هر شاخص دو پرسش (وضع موجود و وضع مطلوب) مورد سنجش قرار گرفت.

3-4- جدول سئوالات متناظر با اهداف و سئوالات تحقیق

سئوالات متناظر با اهداف و سئوالات تحقیق به شرح جدول 3-1 می­باشد:

***تعداد سوالات پرسشنامه 63 سوال

نمونه سئوالات متناظر با اهداف و سئوالات تحقیق

معیار

شاخص ها

سئوال ­ها/ گویه ­ها

رفتار

عملکرد

مسئولیت­پذیری

صداقت

شهامت و شجاعت

تعهد و صمیمیت

صبر و پایداری

اعتماد به نفس

اخلاق

ارتباطات

انعطاف­پذیری

نظم و انضباط

ادب و احترام

رهبری(فرماندهی)

خلاقیت و نوآوری

آموزش

مدیریت در امور

برنامه­ریزی

قدرت حل مسئله و تصمیم­گیری

رشد و توسعه

کمیت وظایف انجام شده

کیفیت وظایف انجام شده

1-میزان مسئولیت­ پذیری فردی

4- داشتن صداقت در گفتار

5- میزان صداقت در نوشتار

6- میزان صداقت در رفتار و محیط کار

7- میزان شجاعت و شهامت در پذیرش اشتباهات

11- پایبندی به تعهدات شغلی

19- دارا بودن صبر و استقامت در انجام ماموریت­های محوله

20- میزان اعتماد به نفس در اتخاذ تصمیم

21- میزان اعتماد به نفس در اجرای امورات و وظایف

25- احترام به رسوم و عقاید و سلیقه­های دیگران

28- میزان انعطاف­پذیری در برخورد با مسائل و مشکلات

32- توجه به آراستگی ظاهری زیردستان

38- ترغیب و قدردانی

42-تغییر در جهت بهبود و تشویق دیگران به پذیرش نوآوری

45- انتقال تجربه به دیگران و زیردستان

46- توانایی و قدرت سازماندهی در محیط کار

55- توانایی حل مسائل کلی

56- میزان رشد و توسعه فردی

57- میزان رشد و توسعه گروهی

60- انجام وظایف فراتر از وظایف قید شده در شرح وظایف

63- استفاده مناسب از تجهیزات و بکارگیری بهینه آن

3-5- روایی و پایایی پرسش نامه

برای اینکه پرسش­نامه بتواند متغیرهای تحقیق را به درستی اندازه­گیری کند، دو معیار عمده برای آزمون صحت و خوب بودن آن، روایی و پایایی است. روایی نشان می­دهد که ابزار تا چه حد مفهومی که باید اندازه­گیری شود را می­سنجد و پایایی به ثبات و پیوستگی سئوالات مربوط به یک شاخص بستگی دارد. روایی و پایایی دقت علمی پژوهش را تصدیق و تأیید می­کند(دانایی­فرد و همکاران، 1389، 343). ابزار سنجش باید از روایی لازم برخوردار باشد تا محقق بتواند داده­های متناسب با تحقیق را گردآوری نماید(حافظ نیا، 1381، 155).

3-5-1- روایی پرسش نامه

در این تحقیق برای برآورد میزان دقت ابزار تحقیق که پرسش­نامه می­باشد، از روایی محتوا و روایی سازه استفاده شده است، بدین ترتیب که پس از تنظیم سئوالات پرسش­نامه، در اختیار استاد راهنما و مشاور قرار گرفت و این خبرگان و متخصصان فن روایی آن را تأیید نمودند. همچنین بمنظور تعیین میزان همخوانی سئوالات با اهداف و سئوالات پژوهش محقق مبادرت به اندازه­گیری روایی سازه نموده است که مشروح آن در فصل چهارم ارایه می­شود.

3-5-2- پایایی پرسش نامه

در این تحقیق از ضریب پایایی آلفای کرونباخ استفاده گردید. بدین منظور برای محاسبه پایایی تعداد 20 عدد پرسش­نامه بین کارکنان دانشگاه علوم پزشکی توزیع و جمع آوری گردید که محاسبه میزان آلفای کرونباخ هر یک از دسته سئوالات و کل پرسش­نامه به شرح جدول 3-2 می­باشد. تعداد سئوالات پرسش نامه تحقیق 63 سئوال می­باشد که بصورت دو سویه برای سنجش وضعیت فعلی ارزیابی عملکرد و وضعیت مطلوب ارزیابی عملکرد تهیه گردید. نتایج حاصل از ضریب الفای کرونباخ نشان دهنده مورد قبول بودن پایایی پرسش نامه می­باشد.

جدول 3-2- ضریب آلفای کرونباخ پرسش­نامه

نوع سئوالات

تعداد سئوالات

ضریب آلفای کرونباخ

سئوالات مربوط به وضعیت فعلی

63

7/95 درصد

سئوالات مربوط به وضعیت مطلوب

63

4/98 درصد

سئوالات مربوط به کل پرسش نامه

126

97 درصد

سئوالات مربوط به مولفه رفتار در وضعیت فعلی

36

2/94 درصد

سئوالات مربوط به مولفه عملکرد در وضعیت فعلی

27

6/91 درصد

سئوالات مربوط به مولفه رفتار در وضعیت مطلوب

36

97 درصد

سئوالات مربوط به مولفه رفتار در وضعیت فعلی

27

2/97 درصد

3-6- روش­ها و آزمون­های آماری تجزیه و تحلیل داده­ها

در این تحقیق، برای تجزیه و تحلیل داده‌های بدست آمده از نمونه‌ها هم از روش­های آمار توصیفی و هم از روش­های آمار استنباطی بهره گرفته می شود. توصیف داده های حاصل از پرسش­نامه، با استفاده از جداول توزیع فراوانی داده­ها صورت می­گیرد و برای آزمون توزیع نرمال داده­ها از آزمون کولموگروف اسمیرنوف استفاده می­گردد . برای تحلیل استنباطی داده­ها، برای بدست آورن عامل­های مورد نظر متناسب با جامعه آماری از روش تحلیل عاملی تأییدی استفاده خواهد شد. از نرم ­افزارSPSS و یا Lisrel نیز برای تسریع در پردازش داده­ها استفاده می­شود.