تئوریها و عوامل زمینه ساز فرسودگی زناشویی و راه های مقابله با آن

آنچه زمینه ساز اصلی فرسودگی زناشویی است کاهش سطح نوازش و به خصوص نوازش های سطح دو و سه یعنی درک همدیگر در شادی و غم و وضعیت های گوناگون رقابتی یا شکست و بیماری و نیز فقدان برنامه و هدفی برای ساختن مشترک است. اغلب زوج ها تنها به تولد فرزند و حتی کم تر به روش تربیتی مشترک به عنوان کاری مشترک فکر می کنند. و خارج از موضوع فرزندان همکاری چندانی ندارند. بالا رفتن سطح روابط بین فردی، انرژی افراد را افزایش می دهد و به روابط فردی و بین فردی آن ها بالندگی و پویایی می بخشد. زوج هایی که از چنین روابط پویایی برخوردارند در سطح اجتماع نیز موفق ترند و یکدیگر را برای رسیدن به اهدافشان بهتر پوشش می دهند، زیرا خود را مانند پیچ و مهره های یک دستگاه واحد فرض می کنند که برای رسیدن به یک هدف مشخص در حرکت است .

هنگامی که زن و شوهر یکدیگر را از نظر روانی ارضا نمی کنند، هر روز از سطح انرژی بین فردیشان کاسته می شود و چه بسا این کاهش انرژی در سطح روابط و امور اجتماعی آن ها نیز تأثيرگذار باشد و فرد را در این سطح هم با مشکل مواجه کند. در چنین حالتی است که دلزدگی زناشویی معنادار می شود و باید به حال آن فکری کرد (خواصي، 1389). آنچه در مورد فرسودگی زناشویی عمدتاً مشاهده می شود فقدان حمایت و پرورش احساسات کودک درون افراد است که این مسئله حمایت از احساس های فرد توسط بالغ درون او امکان پذیر است. همسرانی که ارتباط خود را صرفاً با عشق آغاز کرده اند به دلیل این که از اهمیت توجه به بالغ درون در حفظ و بقاء عشق خود بی اطلاع هستند کم کم به مراحلی وارد می شوند که کودک درون آنان آزرده و خسته است.

یکی از مشکلات مهمی که اغلب بین همسران پیش می آید وجود تابوهای فرهنگی ( ممنوعیت عرفی) درباره ی آموزش صحیح روابط جنسی و عدم آگاهی افراد به مراحل چهارگانه ی یک ارتباط جنسی است. با این که کلاس های آموزش پیش از ازدواج - که اجباری هم هستند - فرصت مغتنمی برای تشریح یک ارتباط طبیعی و مطلوب جنسی است، اما تابوهای فرهنگی مانع از تشریح و آموزش درست اصول روابط جنسی می شوند و این کلاس ها آن بار آموزشی ای را که باید داشته باشند، ندارند .

در ارتباط جنسی - نه صرفاً عمل جنسی که می تواند به یکسری فعالیت های فیزیولوژیک خلاصه شود - در مرحله آغازین میل یا کشش جسمی و ذهنی شروع و با تحریک و تصحیح بدن و سپس ارضاء جسمی و ذهنی و در نهایت گذر از مرحله ی خاتمه، رابطه پایان می یابد. مرحله چهارم یا خاتمه ارتباط معمولاً نادیده گرفته می شود و قدردانی کلامی و غیرکلامی ( نوازش های سطح یک و دو) به دلیل فقدان اطلاعات همسران از اهمیت آن انجام نمی شود. بدین گونه یک رابطه زناشویی مناسب که در سال های اولیه پیوند زوج در تقویت و تحکیم حریم زناشویی نقش محوری داشت کم کم به یک عمل تکراری و تکلیف گونه تبدیل می شود که بدون مغازله و معاشقه است، و فقط حکم یک عمل جنسی صِرف ( بدون نوازش های سطح دوم) تبدیل می شود که نتیجه‌ی آن عادت و دلزدگی روانی دو طرف است(خواصي، 1389).

فهرست مطالب
تعریف نظری فرسودگی زناشویی
تعریف عملیاتی فرسودگی زناشویی
2-1-1- فرسودگی زناشویی(دلزدگی زناشویی)10
2-1-1-1- تاریخچه وتعریف فرسودگی زناشویی 10
2-1-1-2- عوامل زمينه ساز فرسودگی زناشویی10
2-1 -1-3- دلايل بروز و نشانه های دلزدگی زناشویی12
2-1-1-4– حفظ روابط زناشويي13
2-1-1-5- فرسودگی در زندگي زناشويي16
2-1-1-6- عناصر دلزدگي از زندگي زناشویی19
2-1-1-7- را‌ههای مقابله با اختلالات فرسودگی در زندگي زناشويي2
2-1-1-8- شروط دستيابي به رضايت زناشويي24
2-1-1-9-فرسودگی در زندگی زناشویی 26
2-2-1- تئوری های مظرح شده در زمینه فرسودگی47
2-2-1-1- تئوری تفاوت های ادراکی47
2-2-1-2- تئوری های رفتاری تعارض 47
2-2-1-3-تئوری برابری48
2-2-1-4- تئوری مبادله48
2-2-1-5- تئوری اسناد48
2-2-1-6- تئوری رشد48
2-2-1-7- تئوری گفتگو 48
2-3- پیشینه تجربی تحقیق52

2-3-2- تحقیقات انجام گرفته در مورد فرسودگی و دلزدگی زناشویی در داخل و خارج کشور55

منابع و مآخذ
منابع فارسی
منابع انگلیسی