چیستی و چگونگی مدل تحلیل پوششی داده ها در بررسی ارزیابی عملکرد

هدف از این پایان نامه چیستی و چگونگی مدل تحلیل پوششی داده ها در بررسی ارزیابی عملکرد بصورت کامل و جامع و با منابع جدید می باشد

اصول حاکم بر ارزیابی عملکرد
اندازه گیری عملکرد در سازمان ها را می توان به ستون فقرات انسان تشبیه کرد. سیستم ارزیابی عملکرد دقیقا مانند سیستم فقرات عمل می کند. سیستم ارزیابی عملکرد، اطلاعات را به مرکز تصمیم گیری و عمل (مغز سازمان) فرستاده و تصمیمات اتخاذ شده از آنجا را به تمام بدن می فرستد و از این رو بخش حیاتی سازمان محسوب می شود. ستون فقراتی که سالم است و وظیفه خود را دقیق انجام می دهد، این امکان را به مغز می دهد تا با تمام ورودی های حساس که در دسترس است، دائما در تماس باشد. سازمان ها هم دقیقا همین حالت را دارند. اما هنوز بسیاری از سازمان ها از ستون فقرات کامل و سالمی برخوردار نیستند و نمی دانند چه چیزی را و چرا باید ارزیابی نمایند. اما واقعیت این است که ارزیابی عملکرد تنها به عملکرد گذشته مربوط نمی شود بلکه مربوط به حیات فرداست، در واقع ارزیابی عملکرد پیشرفت سازمان در ابعاد تکنیکی و انسانی است.

اصول زیر در طراحی و گسترش یک نظام ارزیابی عملکرد شناسایی شده است (دفتر ارزیابی عملکرد مدیریت، 1380) :
 حضور مدیران ارشد در ارزیابی عملکرد
 نیازمندی به یک چارچوب اصولی برای اندازه گیری عملکرد
 ارتباط موثر داخلی و خارجی
 منطقی،عینی و ملموس بودن اهداف و برنامه های ارزیابی عملکرد
 اهداف و برنامه های ارزیابی عملکرد باید توانایی تبیین الگوهای رفتاری را داشته باشد.
 مسئولیت و پاسخ گویی برای دستیابی به نتایج به وضوح مشخص و تفهیم شود.
 قوانین و مقرارات و دستورالعمل های اداری، نظام ارزیابی را حمایت و پشتیبانی می نماید.
 ارزیابی عملکرد ابزاری برای تحقق اهداف و راهبردها و رشد سازمان
 ایجاد تخصص لازم
 در تنظیم اهداف و برنامه ها و اتخاب روش های ارزیابی باید اقتضائات محیطی سازمان لحاظ شود.
 برنامه های ارزیابی عملکرد باید به گونه ای باشد که قابلیت اجرایی داشته باشد.
 ارزیابی عملکرد باید فرآیند مدیریت منابع انسانی را در سازمان تسهیل و اثربخش نماید.
 با تعبیه سازوکار بازخورد در فرآیند ارزیابی، امکان مشارکت کارکنان، افراد ذینفع و ... در جهت به کارگیری عملیات و اقدامات اصلاحی میسر گردد.
 سیستم های ارزیابی عملکرد نباید صرفا اطلاعات را انباشته کنند بلکه باید تصمیم گیرندگان را در فرآیند تصمیم گیری یاری نمایند.
 نظام ارزیابی عملکرد باید مثبت و نه بازدارنده باشد.
 تمرکز دقیق و راهبردی
 مقرون به صرفه بودن
 واقع گرایی در ارزیابی عملکرد.

2-14 اندازه گیری کارایی به روش تحلیل پوششی داده ها (DEA)
داستان DEA به موضوع رساله دکتری رودس با راهنمایی استاد راهنمایش آقای کوپر بر می گردد که عملکرد مدارس دولتی ایالات متحده آمریکا را مورد ارزیابی قرار داد. این مطالعه منجر به چاپ اولین مقاله درباره معرفی عمومی DEA در سال 1978 گردید. در این سال روش تحلیل پوششی داده ها توسط CCR با جامعیت بخشیدن به روش فارل به گونه ای که خصوصیت فرآیند تولید با چند عامل تولید و چند محصول را ذر بر گیرد، به ادبیات اقتصادی اضافه گردید. این روش که عمدتا به عنوان روش اندازه گیری کارایی در جهان شناخته شده است، در حین اندازه گیری کارایی، نوع بازده نسبت به مقیاس تولید را نیز به تفکیک برای بنگاه ها ارائه می نماید، با پیشرفت و تکامل روش فوق، در حال حاضر DEA یکی از حوزه های فعال تحقیقاتی در اندازه گیری کارایی بوده و به طور چشمگیری مورد استقبال پژوهشگران جهان قرار گرفته است، این روش برای ارزیابی عملکرد سازمان های دولتی و غیر انتفاعی که اطلاعات قیمتی آنها معمولا در دسترس نیست یا غیر اتکاء است، کاربرد قابل ملاحظه ای دارد. در این روش به جای لفظ تولید کننده به منظور جامعیت بخشیدن، عموما به عنوان واحد تصمیم ساز (DMU) به کار برده می شود. این متد DEA که تکنیک برنامه ریزی خطی را به کار می گیرد، از جمله روش های ناپارامتریک تخمین توابع هم مقداری تولید (تولید یکسان) می باشد(امامی میبدی، 1384، 123).

به طور کلی تخمین توابع تولید یکسان یا تخمین تابع تولید مرزی به عنوان شاخص استاندارد مقایسه، مورد نیاز هر دو روش اندازه گیری کارایی (DEA و SFA) می باشد. برای اولین بار فارل نحوه بدست آوردن تابع تولید یکسان را از طریق هندسی بدین صورت تشریح نمود که اگر نقاط مشخص شده در شکل (1-4) هریک نشان دهنده ترکیب استفاده از عوامل تولید X2 و X1برای تولید یک واحد محصول (Y) در بنگاه های مختلف باشد، با اتصال نقاطی که به محورها و مبدا مختصات نزدیک تر هستند، تابع محدبی بدست می آید که هیچ نقطه ای در زیر آن قرار ندارد، منحنی بدست آمده، تابع تولید یکسان کارا نامیده می شود.

اگر برای تولید یک محصول (y) نیاز به بیش از دو عامل تولید (X2 و X1) باشد، ترسیم منحنی تابع تولید یکسان از طریق هندسی بسیار مشکل خواهد بود و در واقع روش تحلیل پوششی داده ها به منظور غلبه بر چنین مشکلی ابداع گشت. در شرایطی که بنگاه ها برای تولید محصول یا محصولات خود به بیش از دو عامل تولید نیاز داشته باشند، در این مدل هر بنگاه تولیدی با توجه به انواع و میزان عوامل تولیدش به مثابه نقطه ای در فضا در نظر گرفته می شود که ابعاد این فضا توسط تعداد عوامل تولید و مختصات نقطه، توسط میزان استفاده از هر عامل تولید تعیین می شود، آنگاه با انتخاب یک بنگاه تولیدی به عنوان بنگاه مورد بررسی به کمک برنامه ریزی خطی موقعیت این بنگاه تولیدی (نقطه) نسبت به سایر بنگاه ها(نقاط دیگر موجود درفضا) سنجیده می شود. این عمل باید به تعداد بنگاه ها (نقاط) تکرار شود و بنابراین به تعداد بنگاه ها، مدل برنامه ریزی خطی خواهیم داشت.

فهرست مطالب

2-1مقدمه 10
2-2تعریف ارزیابی عملکرد 11
2-3 اهمیت ارزشیابی عملکرد 12
2-4 اهداف ارزیابی عملکرد 13
2-5 مزایا و معایب ارزیابی عملکرد 13
2-6 فرآیند ارزیابی عملکرد 16
2-7 اصول حاکم بر ارزیابی عملکرد 18
2-8 سیستم های ارزیابی عملکرد سنتی و نوین 20
2-9 ابعاد ارزیابی عملکرد 24
2-10 مفهوم کارایی و انواع آن 25
2-10-1 انواع کارایی 26
2-10-2 انواع کارایی از نظر فارل 29
2-11 تفاوت بهره وری و کارایی 31
2-12 روش های معمول در اندازه گیری کارایی 35
2-12-1 روش های تحلیل نسبت 35
2-12-2 روش روند 36
2-12-3 روش درصد 36
2-12-4 روش مقایسه 36
2-12-5 روش شاخص 36
2-12-6 روش تحلیل مرزی 37
2-13 اندازگیری کارائی ازطریق تابع مرزی تصادفی 42
2-13-1 مدل مرزی معین و آماری 42
2-13-2 تابع تولید مرزی تصادفی 42
2-14 اندازه گیری کارایی به روش تحلیل پوششی داده ها (DEA) 47
2-15 مزایا و معایب تحلیل پوششی داده ها 55
2-16 مفاهیم ورودی و خروجی 56
ورودی ها و خروجی های تحقیق شامل 57
پیشینه تحقیق 57
منابع 65