ماهیت حقوقی معاملات با حق استرداد در نظام حقوقی ایران

در ماده 33 ق.ث. پیرامون معامله با حق استرداد آمده است : "نسبت به املاکی که با شرط خیار یا به عنوان قطعی با شرط نذر خارج و یا به عنوان قطعی با شرط وکالت منتقل شده است و به طور کلی نسبت به املاکی که به عنوان صلح یا به هر عنوان دیگر با حق استرداد قبل از تاریخ اجرای این قانون انتقال داده شده اعم از اینکه مدت خیار یا عمل به شرط و به طور کلی مدت حق استرداد منقضی شده یا نشده باشد و اعم از اینکه ملک در تصرف انتقال دهنده باشد یا در تصرف انتقال گیرنده، حق تقاضای ثبت با انتقال دهنده است ..."

این پایان نامه با عنوان ماهیت حقوقی معاملات با حق استرداد در نظام حقوقی ایران با دو فصل سازماندهی شده است:

1.فصل اول تحت عنوان کلیات شامل چهار گفتار می باشد که تعاریفی پیرامون معاملات وثیقه ای و انواع آن، شرایط اساسی، صور احتمالی و سابقه تاریخی معاملات با حق استرداد در قالب چندین گفتار و بندهای مجزا بررسی می گردد.

2.در فصل دوم نیز ماهیت و مبانی معاملات با حق استرداد در حقوق ایران در چند گفتار بررسی می شود که ماهیت و اوصاف حقوقی معاملات با حق استرداد و وجوه تشابه و افتراق معاملات با حق استرداد با سایر عقود و معاملات مشابه و آثار آن را متذکر خواهیم شد.

فهرست مطالب

هـ) ساختار تحقيق 2

فصل اول ـ مفاهیم و كليات 4
گفتار اول : معاملات وثیقه ای، انواع و عناصر آن 4
بند اول : تعریف معامله 4
الف) به معنی اعم 4
ب) به معنی اخص 5
بند دوم : تعریف وثیقه 5
بند سوم : تعریف معاملات وثیقه ای 6
بند چهارم : عناصر معاملات وثیقهای 7
گفتار دوم : انواع معاملات وثیقهای 8
بند اول : معاملات رهنی 11
بند دوم : معاملات شرطی 12
بند سوم : بیع شرط 14
گفتار سوم : شرایط اساسی معاملات با حق استرداد 17
بند اول : اهلیت داشتن 17
اهليت در حقوق ايران به دو معني بكار رفته است : 17
بند دوم : معاملات با حق استرداد ورشکسته 21
بند سوم : عین بودن مورد معامله 26
گفتار چهارم : صور احتمالی حق استرداد 27
بررسی و تعریف صور یاد شده در ماده 33 می پردازیم : 28
بند اول : خیار شرط 28
در رابطه با خیار شرط، دو امر مهم باید مورد اشاره قرار گیرند : 29
الف) لزوم تعیین مدت 29
ب) ارتباط رد ثمن با خیار فسخ 31
بند دوم : شرط وکالت 33
بند سوم : شرط نذر خارج 33
بند چهارم : حق استرداد به طور کلی 33

فصل دوم ـ ماهیت حقوقی معاملات با حق استرداد در نظام حقوقی ایران 36
گفتار اول : مفهوم معامله با حق استرداد 36
بند اول : از نگاه قانون 36
بند دوم : از نگاه حقوقدانان 37
گفتار دوم : اوصاف حقوقی معاملات با حق استرداد 45
بند اول : مفروض قانونگذار بودن؛ 45
بند دوم : تحمیلی بودن؛ 45
بند سوم : ماهیت مختلط استقراضی- وثیقه ای؛ 46
بند چهارم : معوض بودن؛ 48
بند پنجم : لازم بودن؛ 48
بند ششم : تجزیه ناپذیر بودن؛ 50
بند هفتم : تبعی نبودن؛ 52
بند هشتم : قابل استرداد بودن یکی از عوضین؛ 53
گفتار سوم : ارکان معاملات با حق استرداد 53
بند اول : معامله تملیکی باشد 54
بند دوم : معامله معوض باشد 55
بند سوم : حق استرداد 56
گفتار چهارم : وجوه افتراق و تشابه معاملات با حق استرداد با مفاهیم مشابه 57
بند اول : معامله با حق استرداد و رهن 57
بند دوم : معامله با حق استرداد با وثایق دیون احتمالی و آینده 64
بند سوم : معامله با حق استرداد و بیع شرط 65
بند چهارم : معاملۀ با حق استرداد مکرر (رهن مبیع شرطی) 68
گفتار پنجم : آثار معامله با حق استرداد 71
بند اول : اثر وثیقه ای 71
بند دوم : اثر انتقال منافع از زمان عقد 72
بند سوم : آیا طرف معامله با حق استرداد حق مراجعه به اموال دیگر مدیون را دارد؟ 75
بند چهارم : نظر شورای نگهبان پیرامون ماده 34 ق.ث. 79

«فهرست منابع» 81
1- منابع فارسی 81
الف) کتب، مقالات و پایاننامه 81
ب) قوانین و مقررات 83
2- منابع انگلیسی 83