ارائه راهکار مناسب اجرای کیفرهای تعزیری جدید در راستا درمان و اصلاح مجرمان و کاهش جرایم

بی توجهی قوانین جزایی به شخصیت ظاهری ودرونی مرتکبان در زمان تحقیقات مقدماتی با عنایت به اینکه اصل بر بی گناهی است مگر خلاف آن ثابت شود و عدم توجه بسیار به شخصیت درونی و روانی فرددر مرحله تعیین مجازات و صدور حکم علیه مجرمان و آثار غیرقابل جبرانی که در اجرای چنین مجازات هایی حاصل می شود، ضرورت تحقیق رادر من ایجاد کرد تا به دنبال راهکار جدیدی باشم تا اجرای کیفرهای تعزیری جدید، بیشتر در راستای درمان و اصلاح مجرمان، کاهش جرایم و جلوگیری از تکرار جرم توسط افراد خاطی باشد.

به طور کلی درباره شخصیت در روان شناسی نظریه کامل یونگ معروف است ولی در حقوق کیفری به صراحت این بحث مورد کنکاش علمی قرار نگرفته است. این امر هم به شتاب زدگی در تصویب قوانین بعد از انقلاب اسلامی برمی گردد که قانونگذار از رویه ی عرفی وشرعی در تصویب قوانین پیروی می کرد و عدم مطالعه منسجم و کافی درباره مبانی مجازات ها به خصوص مجازات های تعزیری که قاضی باید حسب صلاحدید خود و با توجه به شخصیت مرتکب مجازاتی را برای او مقرر کند، برمی گردد.در این راستا رساله حاضر به دنبال بررسی و جایگاه شخصیت در تعیین مجازات است. لازم به توضیح است این موضوع با رویکردی به قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 است که تاکنون مورد کنکاش علمی قرار نگرفته است.

مرتکب فردی نیست که به دلیل هنجارشکنی از وی انتقام گیری شود و بایستی در نظر داشت اعمال مجازات تنها در راستای اجرای قوانین و جبران خسارت بزه دیده صورت پذیرد. با توجه به اینکه شناخت شخصیت مرتکب در جرایم تعزیری از جایگاه ویژه ای برخوردار است می توان به این مهم دست یافت که شناسایی شخصیت بارزترین وجه تمایز جرایم تعزیری از جرایم حدی محسوب می گردد. به منظور اجرای عدالت کیفری در جرایم تعزیری، قضات می بایست در کلیه مراحل تحقیقات و رسیدگی به خصوص در مرحله تحقیقات مقدماتی با بکارگیری تیمی از کارشناسان خبره شامل روانشناس، جامعه شناس، پزشک و... اقدام به تشکیل پرونده شخصیت مرتکب در کنار پرونده کیفری وی نمایند.

توجه به این نکته بسیار حایز اهمیت است که مجازات های تعزیری به صورت غیرمقدر باید صورت پذیرد و نه مقدر، در اینگونه مجازات ها انتخاب نوع، مقدار و کیفیت جرایم می بایست با بررسی پرونده شخصیت مرتکب بر عهده قاضی باشد نه براساس مجازات های از پیش تعیین شده ای که بر پایه حداقل ها و حداکثرها توسط قانونگذاران وضع گردیده است.

فهرست مطالب
چکیده 1

فصل اول- کلیات 2
مقدمه 3
1) فرضیه های تحقیق 7
2) اهداف و ضرورت های انجام تحقیق 8
3) نوآوری تحقیق 8
4) روش مطالعاتی 8

فصل دوم- شناخت نقش و مفهوم شخصیت مرتکب و تشکیل پرونده شخصیت 10
مقدمه 11
مبحث اول: تعریف شخصیت 12
1- تعریف لغوی و اصطلاحی شخصیت 12
2- تعریف عمومی شخصیت (معنای عام شخصیت) 13
3- تعریف فلسفی شخصیت 14
4- تعریف روانشناختی شخصیت 14
مبحث دوم: سازمان شخصیت 15
1- عوامل سازنده سازمان شخصیت 16
1-1 محیط قبل از تولد 17
2-1 تجربیات نخستین 18
3-1 آموزشگاه 19
4-1 فرهنگ جامعه 19
مبحث سوم: بیماری های شخصیتی و ارتباط آن با جرایم 20
1- توجه به شخصیت افراد در سیرتکاملی حقوق جزا 21
1-1 مرحله اول: عصر انتقام 21
2-1 مرحله دوم: دخالت دولت ها در امور کیفری 23
3-1 مرحله سوم: دوره معاصر (عصر اصلاحات در حقوق جزا) 23
مبحث چهارم: ابسرواسیون (شناخت شخصیت) 24
1- طرز شناسایی شخصیت مرتکبان 24
2- اقسام ابسرواسیون 26
1-2 ابسرواسیون در محیط آزاد 26
2-2 ابسرواسیون در محیط بسته 27
3- ضرورت پرونده شناسایی شخصیت در مراحل مختلف رسیدگی کیفری (قبل از اجرای حکم) 28
4- ابسرواسیون(شناخت شخصیت) قبل از دادرسی (در مرحله تحقیق) 29
5- لزوم تشکیل پرونده شناسایی شخصیت در تحقیقات مقدماتی و تعقیب 30
6- لزوم مراجعه به پرونده شناسایی شخصیت در مرحله تعیین مجازات
مبحث پنجم : پرونده شخصیت
1-تاریخچه پرونده شخصیت
2-طرز تشکیل پرونده شخصیت
1-2تحقیق و پژوهش اجتماعی
2-2آزمایش پزشکی
3-2آزمایش روانپزشکی
4-2آزمایش روان شناسی
5-2آزمایش های مختلف دیگر
3-خصوصیت های اخلاقی مرتکب
4-قانون جدید مجازات اسلامی و پرونده شخصیت
5-نوسانات مجازات با توجه به شخصیت بزهکار 31

فصل سوم- مفهوم ، مبانی ، اهداف و اقسام تعزیر و مصادیق آن در قانون مجازات جدید 42
مقدمه 43
مبحث اول: کیفر و مبانی آن 43
1- کیفر و چگونگی تعیین و صدور آن 43
2-توجیه کیفر 44
1-2دیدگاه سودمدار 45
1-1-2 بازدارندگی 45
2-1-2توانگیری از بزهکاران
3-1-2بازپروری
2-2دیدگاه تنبیه مدار ، سزامدار
1-2-2جبران خسارت 46
مبحث دوم : مفهوم ، مبانی و اهداف تعزیر 47
1- مفهوم تعزیر
1-1تعزیر در لغت
2-1تعزیر در بیان فقهای امامیه
3-1تعزیر در بیان فقهای عامه
4-1تعزیر در قانون مجازات اسلامی 47
2- ملاک و مبنای اعمال تعزیر
1-2ارتکاب معصیت
2-2ارتکاب رفتار مفسده آمیز 54
3- فلسفه تعزیر 55
4-اهداف تعزیر 56
1-4هدف عینی مجازات(اصلاح و تربیت) 57
2-4هدف ذهنی مجازات(اجرای عدالت) 57
مبحث سوم : اقسام خصوصیات تعزیر و مصادیق آن در قانون مجازات جدید 60
1. اقسام تعزیر 60
1-1تعزیر مقدر و غیر مقدر
1-1-1تعزیر مقدر
2-1-1تعزیر غیر مقدر
2-1تعزیر شرعی و حکومتی
1-2-1تعزیر شرعی
2-2-1تعزیر حکومتی
3-1تعزیر در حق الله و حق الناس
2-خصوصیات تعزیر
3-مصادیق تعزیر
4-تقسیم جرایم از حیث تاثیر شخصیت مرتکب و نقش مجنی علیه در تعیین مجازات
1-4جرایمی که در آن شخصیت مرتکب و اراده و خواست مجنی علیه در تعیین مجازات بی تاثیر است
2-4جرایمی که در آن شخصیت مرتکب و اراده و خواست مجنی علیه در تعیین مجازات موثر است 60

فصل چهارم- تعامل کیفرهای تعزیری با شخصیت مرتکب 74
مقدمه 75
مبحث اول : اصل فردی کردن ، اهداف و شیوه ها 75
1. فردی کردن مجازات 75
2-1اهداف اصل فردی کردن مجازات ها 77
1-2 اهداف شخصی 77
الف: رعایت عدالت 77
ب: اصلاح و بهبود مرتکب 78
پ: جلوگیری از ضرر و زیان خانواده مرتکب 78
ت: پیشگیری فردی 79
2-2 اهداف اجتماعی 79
الف: نوگرایی و نوآوری 79
ب: شناخت بزهکار 80
پ: تشخیص عوامل سازنده جرم 80
ت: تهیه و تدوین مقررات جزایی مناسب 81
3. شیوه های فردی کردن مجازات ها 81
1-3 فردی کردن تقنینی مجازات ها 81
1-1-3 موجبات فردی کردن تقنینی مجازات 81
1-1-1-3 به اعتبار خصوصیات فردی مرتکب یا زیان دیده از جرم 81
2-1-1-3 به اعتبار موقعیت و ابزار وقوع جرم 82
3-1-1-3 به اعتبار ماهیت جرم ارتکابی 82
2-1-3 شیوه های فردی کردن تقنینی مجازات ها 82
1-2-1-3 شیوه های تعدیلی 82
الف- تخفیف مجازات 83
ب- تعلیق مجازات 84
2-2-1-3 شیوه های تشدیدی 84
الف- تکرار جرم 85
ب- تعدد جرم 85
2-3 فردی کردن قضایی مجازات 85
3-3 فردی کردن مجازات در مرحله اجرا 87
مبحث دوم : اصل فردی کردن مجازات در مکاتب و قانون مجازات 87
1. فردی کردن مجازات در دفاع اجتماعی 87
2. فردی کردن مجازات در حقوق کیفری اسلام 89
3. فردی کردن مجازات در تعزیرات 89
4. فردی کردن مجازات به موجب قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 92
الف: فردی کردن قضایی مجازات با لحاظ تخفیف مجازات و معافیت از آن 92
ب: فردی کردن قضایی مجازات با لحاظ تعویق صدور حکم 94
پ: فردی کردن قضایی مجازات با لحاظ تعلیق مجازات 95
5-نتایج تجزیه و تحلیل تحقیقات کاربردی آماری در سیستم حقوقی ایران 96

فصل پنجم- نتیجه گیری 97
1. نتیجه گیری و پیشنهاد 98
2. منابع 100
Abstract 105