نوآوری قانون مجازات اسلامی درخصوص مجازات حدود

قانون جديد مجازات اسلامي كه در ارديبهشت سال 1392 به تصويب رسيد حاوي نوآوری درخصوص مجازات حدود است كه در این پایان نامه به آنها پرداخته شده است و در زیر نیز آورده شده اند.

اولین تغییری که در باب حدود از لایحه اصلاح قانون مجازات اسلامی به چشم می‌خورد، فصلی است با نام قواعد عمومی که یک سری از مواد و دستورات را به طور کلی برای تمامی حدود لحاظ نموده و در خود تقسم‌بندی حدود را نیز مشخص کرده است، که در قانون مجازات اسلامی سابق چنین بخشی لحاظ نشده بود.در قانون قبلی از آن جائی که مبحث جداگانه ای در مورد ادله اثبات دعاوی کیفری نبود لذا در هر مورد از جرائم حدود، راهها و ادله ثبوت آنها نیز ذکر شده بود ؛ که در قانون فعلی با توجه به وجود مبحث ادله اثبات دعوی در امور کیفری نیاز به طول و تفصیل آنها در هر مورد نیست.

۱ – زنا و ملحقات آن ( لواط، تفخیذ ومساحقه )۲- قوادی ۳ – قذف ۴- سب النبی۵ – ارتداد و بدعت گذاری و سحر ۶– خوردن مسکر ۷ – سرقت ۸ – محاربه و افساد فی‌الارض'

به کار بردن معانی قابل فهم و ملموس برای تمام اقشار جامعه برای عبارات قانونی نیز یکی دیگر از نوآوریهای این قانون است به طور مثال واژه قطاع الطریق در قانون قبلی برای راه زنی استفاده می شد که زیاد برای اکثر مردم عادی قابل درک نبود.در نوشتار حاضر نگارنده با استفاده از روشی تحلیلی - كتابخانه ای به بررسی تطبیقی فصل حدود از لایحه اصلاح قانون مجازات اسلامی پرداخته و سعی در تبیین نقاط ضعف و قوت آن داشته است، و حتی الامكان ریشه های فقهی-حقوقی مواد مندرج در آن را مورد بحث و امعان نظر قرار داده است.

فهرست مطالب
مقدمه 1

فصل اول – کلیات 2
1-1- بیان مسئله 3
1-2- اهداف تحقیق 6
1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقيق: 6
1-4- سوالات تحقیق 6
1-5- فرضیه ها 6
1-6- جنبه جديد بودن و نوآوري در تحقيق 6
1-7 - روش تحقیق 7

فصل دوم : معانی – اصطلاحات 8
2-1- تعریف حدود 9
2-2- انواع حدود 11
2-3- شروط اثبات و اجرای حدود 12
2-3-1 - اقرار 12
2-3-2- شهادت 13
2-3-4- سوگند خوردن 14
2-4 - وظیفه اجرای حدود بر عهده کیست؟ 14
2-5- فرآیند تشدید کیفر در جرایم جنسی مستوجب حد 16
2-6 - فرآیند سقوط مجازاتها در جرایم جنسی مستوجب حد 17
2-7- اهداف مجازاتها در جرایم مستوجب حد 20
2-7-1- حفظ جامعه از فساد و پاسداری از ارزشهای اخلاقی 20
2-7-2- بازدارندگی عمومی 22
2-7-3- بازدارندگی خصوصی 25
2-7-4- اصلاح بزهکار 25
2-7-5- توجه به بزه دیده وارضای خاطر او 26
2-6- نتیجه گیری 27

فصل سوم: جرایم مستوجب حد در قانون قدیم 29
3-1- تعریف و موجبات حد زنا 30
3-1-1- معنی لغوی زنا 30
3-1-2- تعریف زنا از دیدگاه فقها 30
3-1-3- تعریف زنا از دیدگاه حقوقدانان وجرمشناسان 31
3-1-4تعریف زنا از دیدگاه روانشناسان 31
3-2- موجبات حد زنا 31
3-3- راه‌های ثبوت زنا در دادگاه‌ 32
3-4- اقسام حد زنا 34
3-5- کیفیت اجرای حد 35
3-5-1- موانع اجرای حکم رجم 40
3-5-2- تشریفات اجرا 41
3-5-3 - اشخاص حاضر در صحنه اجرای حکم 41
3-5-4- نحوه اجرای حکم 42
3-5-5- تبدیل رجم 42
3-6- لواط و تفخیذ 43
3-6-1 - حد لواط 43
3-6-1-1- تعریف و موجبات حد لواط‌ وتفخیذ 43
3-6- 2- لواط ایقابی و غیر ایقابی 44
3-6-3- وجود طرفین در لواط 45
3-6-4 - عناصر تشکیل دهنده جرم لواط 45
3-6-4-1- عنصر قانونی 46
3-6-4-2- عنصر مادی 46
3-6-4-3- عنصر روانی 46
3-6-5- راه‌های ثبوت لواط در دادگاه‌ 47
3-6-5-1- اقرار 47
23-6-5-2- شهادت شهود 48
3-6-5-3- علم قاضی 48
3-6-6 – مجازات لواط 48
3-6-6-1 موارد حدّ قتل 50
3-6-6-1-1- شرط اجرای حدّ قتل 50
3-6-6-1-2- نحوه ی اجرای حدّ قتل 50
3-6-6-1-3- حدّ صد تازیانه 50
3-6-6-1-4- تعزیر به شلاق تا 74 ضربه 51
3-6-6-2- تأثیر توبه در مجازات لواط 51
3-7- مساحقه 51
3-7-1- تعریف و موجبات حد مساحقه 51
3-7-2- ادله اثبات دعوی 52
3-7-3- مجازات 53
3-7-3-1- اسقاط مجازات 54
3-8- قذف و قوادی 55
3-8-1- عناصر جرم قوادی 58
3-8-2- مراتب قوادی 58
3-8-2-1- شروع به جرم 58
3-8-2-2 - معاونت در جرم 59
3-8-2-3- مباشر 59
3-8-3- تعدد مادی ومعنوی جرم قوادی 60
3-8-3-1- تعدد مادی 60
3-8-3-2- تعدد معنوی 60
3-8-4-ارزیابی قوانین مجازات قوادی 60
3-9- قذف 61
3-9-1- عناصر تشکیل دهنده رکن مادی جرم قذف 62
3-9-2- ركن معنوی جرم قذف 63
3-9-3- موارد سقوط اجرای حد قذف 63
3-9-4- مجازات قذف 64
3-9-4-1- تشدید مجازات 64
3-10- مصرف مسکر 64
3-10-1- مسکر 64
3-10-2- مجازات مصرف مشروبات الکلی 65
3-10-3- موجبات حد مسکر 65
3-10- 4- شرایط حد مسکر 66
3-10-5- ادله اثبات شرب مسکر 66
3-10-6- مجازات شرب مسکر 67
3-10-7- کیفیت اجرای حد شرب مسکر 68
3-10-7-1- شرایط سقوط حد مسکر یا عفو از آن 68
3-11- محارب و مفسد فی الارض 68
3-11-1 - محاربه در قرآن و شأن نزول آن 68
3- 11- 2- مفهوم لغوی و اصطلاحی واژه محاربه و مفسد فی الارض 69
3-11-3- رابطه افساد فی الارض ومحاربه 71
3-11-4- شرايط معتبر در محارب 73
3-11-4-1- جنسيت 74
3-11-4-2- علنى بودن 74
3-11-4-3- عدم نياز به همراهى جرم غصب اموال 74
3-11-4-4- تاثير دين 76
3-11-4-5- زمان 77
3-11-4-6- مكان 77
3-11-4-7- اهل ريبه 78
3-11-4-8- قصد ارعاب 79
الف ـ جنبه عمومى داشتن ارعاب 80
ب ـ توانايى ايجاد ارعاب 81
3-11-5 -راه‌های ثبوت محاربه و افساد فی الارض 83
3-11-6- مصاديق محاربه در قانون مجازات اسلامی 83
3-11-7- مجازات محارب ومفسد فی الارض 89
3-12- سرقت 90
3-12-1- تعریف جرم سرقت: 90
3-12-2- شرایط اجرای حد 91
3-12-3- شرایط سقط حدود سرقت 94
3-12-3-1- حد قطع 95

فصل چهارم: جرائم موجب حد در قانون جدید 98
4-1- سب النبی 99
4-1-1- مقدمه 99
4-1-2- واژه شناسي 100
4-1-4- اهانت به دين مبين اسلام ومقدسات آن 105
4-1-4-1- عنصر معنوي 105
4-1-4-2- تحقق تحقير درخارج 106
4-1-4-3- اهانت به مقدسات ازروي غضب 107
4-1-4-4- اهانت ازروي شبهه 107
4-1-4-5- اهانت منجر به ارتداد 109
4-1-5- بررسی مجازات «سب نبی» در قانون مجازات سال 1392 109
4-1-5-1- مفهوم سب نبی 110
4-1-5-2- مبنای شرعی حرمت سب نبی 110
4-1-5-3- منبع قانونی ممنوعیت سب نبی 111
4-2- ارتداد و بدعت گذاری و سحر 112
4-2-1- انكار ضروري دين 112
4-2-2- انكار ضروري مذهب 113
4-2-3-انکار صداقت پیامبر 113
4-2-4-مسخره کردن دین 114
4-2-4- اهانت منجر به سب النبی 115
3-4- نتیجه 115
4-4-خوردن مسکر 116
4-5- بغی و افساد فی‌الارض 116
4-5-1- بغی چیست؟ و باغی کیست؟ 116
4-5-2- معنای لغوی بغی 116
4-5-3- معنای اصطلاحی بغی 117
4-6- بررسی قانون مجازات اسلامی جدید و قدیم در حدود 120
4-6-1- زنا 120
4-6-2- لواط و مساحقه 122
4-6-3-قوادی 122
4-6-4- قذف 122
4-6-5- سب نبی 124
4-6-6- حد مسکر 124
4-6-7- حد سرقت 125
4-6-8- محاربه 129

فصل پنجم: نتیجه گیری 131
5- امتيازهاي قانون مجازات اسلامي جديد مصوب 1392 نسبت به قانون سابق مجازات 132
5-1- امتيازهاي قانون جديد مجازات اسلامي نسبت به قانون قبلي چيست؟ 132
5-2- قانون مجازات اسلامی جدید به چه میزان از جهت کیفری زندانها می کاهد؟ 134
5-3- نتیجه گیری 134
5-3-1- تقسيم بندي مجازات تعزيري 134
5-3-2- افزودن جرايم «سب نبي»،«بغي و افساد في الارض» به مجموعه قوانين كيفري 135
5-3-3- تصویب قانون جدید و لغو قانون قدیم 135
5-3-4- نسخ صریح تعدادی از قوانین اقدامات تامینی و تربیتی 135
5-3-5-تبديل كيفر حبس ابد به حبس تعزيري درجه يك 136
5-3-6- گسترش مسئولیت کیفری 136
5-2-7- نظام مند شدن مجازات هاي تكميلي 136
5-2-8- تخفيف مجازات های نظام مند 137
5-3- ایراداتی به کلیات قانون جدید مجازات اسلامی 137
منابع و مآخذ 139
منابع فارسی 140
چکیده انگلیسی 143