محیط زیست
بررسی کیفیت آب دریاچه سد کرخه با استفاده از شاخص های کیفی آب (W.Q.I) و سامانه GIS چکیده : مقدمه و هدف : سدها بعنوان یکی از مهمترین منابع تامین آب برای مصارف شرب ، کشاورزی و صنعت محسوب می شوند . از اینرو بررسی کیفیت آب این منابع با توجه به توسعه شهرها ، خشکسالی های شدید دهه اخیر و تقویت روستانشینی از جمله وظایف خطیر مدیریت محیط زیست کشور می باشد . با توجه به اهمیت سد کرخه در تولید انرژی ، مصارف کشاورزی و در آینده ای نزدیک جهت شرب و با توجه به تخلیه آلاینده ها در سرشاخه های رودخانه کرخه ، ارزیابی کیفی این رودخانه ضروری بنظر می رسد . از طرف دیگر پهنه بندی آلودگی و ارائه تصویری دقیق از چگونگی وضعیت کیفی آبهای سطحی توسط سیستم G.I.S برای تصمیم گیری های مدیریتی در زمینه اثرات زیست محیطی آبهای سطحی موثر می باشد . روش کار : در این مطالعه که از نوع توصیفی – مقطعی می باشد ، نمونه برداری در طی 12 ماه از 5 ایستگاه مورد نظر انجام گرفت و 9 پارامتر کیفی شامل : دما ، اکسیژن محلول ، BOD ، نیترات ، فسفات ، TDS، کدورت ، PH و کلیفرم مدفوعی بررسی گردید . داده های حاصل از مطالعه با استفاده شاخص W.Q.I مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در نهایت با استفاده از نرم افزار G.I.S پهنه بندی گردید . نتایج : نتایج بدست آمده مشخص می سازد که شاخص W.Q.I بازه مطالعاتی در بهترین وضعیت مربوط به ایستگاه دوم ( زال ) با معادل 59.82 در فصل زمستان می باشد که وضعیت متوسط را از لحاظ شاخص کیفی مورد استفاده مشخص می سازد و میانگین مذکور در بدترین حالت که مربوط به ایستگاه اول (سیمره) در فصل تابستان معادل 40.54 محاسبه گردید که بیانگر بروز وضعیت کیفی بد می باشد . نتیجه نهایی : بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه ، شاخص NSFWQI شاخص مناسبی جهت پهنه بندی دریاچه سد کرخه معرفی گردید . با پایش عوامل فیزیکی ، شیمیایی و میکروبی و همچنین با کنترل شاخص های کیفی مذکور در ایستگاههای مورد نظر ، اثرات زیست محیطی ورود آلودگی در قسمتهای مختلف رودخانه بخوبی مشهود بوده و امکان تصمیم گیری در خصوص نحوه استفاده از آب در بخش های مختلف آنرا برای مسئولین ذی ربط فراهم می سازد . واژه های کلیدی : سد کرخه پهنه بندی سامانه G.I.S شاخص کیفیت آب مقدمه : از جمله اهداف مهم احداث سدها ، تامین آب و ذخیره سازی آن به منظور استفاده در امور كشاورزی ، مصارف شرب و كاربری در صنعت می باشد . آب جمع شده در پشت سدها در زمره آبهای سطحی بوده كه بدلیل تاثیر پذیری مستقیم از حوزه آبریز پذیرای انواع آلاینده ها و بویژه آلودگی های بیولوژیك است . رودخانه ها و آب های جاری ، از دیرباز مورد نیاز و مورد توجه جوامع بشری بوده اند و برای بهره بردن از منابع آب ، شهرها و مراکز صنعتی و کشاورزی معمولا در نزدیکی رودخانه ها برپا شده اند . با گذشت زمان و گسترش این جوامع و به تبع آن افزایش استفاده از منابع آبی ، دخل و تصرف غیرطبیعی و تغییر شرایط کیفی آب رودخانه ها افزایش پیدا کرده است . رشد جمعیت و آلودگی های ناشی از تخلیه انواع فاضلاب های شهری ، صنعتی و کشاورزی ، شیرابه محل های دفن زباله ، روان آبهای سطحی باعث گسترش آلودگی و محدودتر شدن منابع آب در دسترس شده است (1) . فهرست مطالب بررسی کیفیت آب دریاچه سد کرخه با استفاده از شاخص های کیفی آب (W.Q.I) و سامانه GIS 1 چکیده : 2 مواد و روش ها : 4 تعیین ایستگاههای مورد مطاله در طرح : 4 جدول (1) : موقعیت مکانی ایستگاههای نمونه برداری 4 نمونه برداری : 5 آزمایش نمونه ها : 5 محاسبه شاخص كیفی NSFWQI : 5 جدول 2 : فاکتور وزنی نهایی در NSFWQI 6 جدول 3 : رنگ بندی و تعارف بکار رفته در پهنه بندی آلودگی به روش NSFWQI 6 نتایج : 6 جدول (4) : نتایج شاخص های کیفی آب دریاچه سد کرخه در ایستگاههای نمونه برداری – فصل بهار 7 جدول (5) : نتایج شاخص های کیفی آب دریاچه سد کرخه در ایستگاههای نمونه برداری – فصل تابستان 7 جدول (6) : نتایج شاخص های کیفی آب دریاچه سد کرخه در ایستگاههای نمونه برداری – فصل پاییز 8 جدول (7) : نتایج شاخص های کیفی آب دریاچه سد کرخه در ایستگاههای نمونه برداری – فصل زمستان 8 نمودار (2) : مقایسه شاخص سالیانه کیفیت آب ایستگاههای مطالعاتی بر اساس میانگین داده ها 10 تهیه نقشه نهایی و پهنه بندی رودخانه : 11 بحث : 11 نتیجه نهایی : 13 منابع : 14
