مبانی نظری طراحی پلان آزاد در محیط های اداری و تاثیر آن بر رضایت شغلی کارکنان

معماری
دانلود مبانی نظری پایان نامه کارشناسی ارشد معماری طراحی پلان آزاد در محیط های اداری و تاثیر آن بر رضایت شغلی کارکنان مقدمه: جنبه اجتماعی فضاهای مشترك محیط كاری جایی برای ارتباط و برخورد است در واقع تعامل فضایی می‌تواند ارتباط را ترویج دهد. امروزه مدیران سازمان‌ها، طراحان را تشویق می‌كنند به طراحی محیطی اداری كه فاقد ویژگی‌های صرفاً اداری با یكپارچگی اجتماعی باشد. ویژگی‌های از قبیل: روشنایی ضعیف، ارتباط نامنعطف و طرح فضایی بد رد می‌شوند، كه این‌ها سبب كمبود علاقه، راحتی و عوامل هیجان‌انگیز در محیط اداری است كه بر رضایت و عملكرد كاركنان تأثیر می‌گذارد.. با توجه به مطالعات مروی همانن ، محیط اداره می‌تواند الهام‌بخش، انرژی‌زا و ایجادكننده انگیزه در ساكنینش كند طوری كه حس كنند در خانه دوم خود هستند جایی كه همیشه بدان متعلق‌اند. اداره همچنین می‌تواند از فرسودگی شغلی و خستگی جلوگیری كند و سبب رفع اوهام (رفع خواب آلودگی) شبه و ایجاد شادی در كار شود. استفاده از پلان آزاد در محیطهای اداری (به انگلیسی: Open Office)‏، در اوایل سال ۱۹۵۰ آغاز شد Duffy, F. (1997. در ابتدا، ایده این که محیطهای کاری از اتاق‌های محدود و بسته به محیطهای باز و بدون پوشش تبدیل شوند، مخالفان و منتقدان زیادی داشت. اما به تدریج به یکی از محبوب ترین روشهای طراحی دفاتر اداری تبدیل شد. استفاده از محیطهایی که باز و بدون مرز بندی بودند باعث شد تا بسیاری از مزایای این نوع طراحی به مرور زمان خود نمایی کنند. استفاده از فرصت‌های بیشتر برای مشاهده و آموختن از نیروهای خبره و یادگیری ناخودآگاه در اثر کار کردن کنار با تجربه‌ها، از اولین بازخورد‌های این نوع طراحی دفاتر کار بودند.پلان آزاد یکی از پیشنهادهای لوکوربوزیه معمار و شهرساز سویسی مشهور بود، که وی در اوایل سالهای ۱۹۲۶، پیشنهاد‌های جدیدی برای طراحی معماری نوین ارائه داده بود. وی نظریه خود درباره استفاده از پلان آزاد در طراحی را به این شکل ارائه نمود که پلان‌های معماری همواره از جزرهای باربر پیروی می‌کردند و در حقیقت این جرزهای باربر ساختمان بودند که نوع طراحی را مشخص می‌نمودند. وی به این نکته اشاره کرد که استفاده از بتن مسلح، می‌تواند یک حاصل فوق العاده داشته باشد و آن طراحی در فرم و ساختار پلان آزاد است. در حقیقت پیشروی لوکوربوزیه در شکستن اجبار استفاده از دیوارهای باربر، نقطه شروعی بر یکی از نوین‌ترین فرم‌های طراحی معماری بود. استفاده از پلان آزاد، یک اصطلاح کلی مورداستفاده برای طراحی معماری داخلی است. طراحی با پلان‌هایی که در آن فضا‌ها به صورت باز و بزرگ دیده می‌شوند و حداقل کوچک سازی و محدود کردن در آن اتفاق می‌افتد. در مورد این ایده نوین طراحی همین کافی است که طراحی در فرم پلان آزاد یعنی ر‌هایی از هر نوع محدودیت در انقباض و انبساط افقی پلان و امکان ایجاد یک ساختار، با ارزش برابر در تمام محیط. بی تردید روابط متقابل ما با دیگران نقش مهمی در اولویت هایمان در محیط کار دارد و محیط ساخته شده باید بتواند نیازهای مربوط به این روابط را پاسخ گوید. از سوی دیگر می‌دانیم که فضاها ، نقش‌های اجتماعی خاصی را بر ساکنان خود تحمیل می‌کنند و برخی الگوها و معیارها ی رفتاری را تقویت و برخی دیگر را تضعیف می‌کنند و در نهایت جهت و ابعاد جدیدی به رفتارهای ساکنان خود می‌بخشند . تجربه نشان می‌دهد واكنش افراد به محرك محیطی در طرح پلان- باز در شخصی به شخص دیگر متفاوت است. افرادی كه تحریكات محیط اطرافشان را بهتر كنترل می‌كنند كمتر تحت تأثیر عوامل تحریك‌زا هستند پس كمتر از ازدحام رنج می‌برند و در مواجهه با محرك محیطی استرس كمتر دارند در حالی‌كه دیگران در مقابل تحریكات محیط واكنش منفی بیشتری از خود نشان می‌دهند. (محرابیان، 1977) .در این فصل به بررسی فاكتورهای محیطی و تاثیر آنها بر عامل رضایت مندی از محیط کارمی پردازیم. این عوامل عبارتنداز 1-،صدا و تاثیر آن بر حریم خصوصی 2- تهویه. 3-استفاده از نور روزانه ، رنگ در نورپردازی و تاثیر آنها بر نور محیط اداری با پلان باز. 4-دسترسی به اشخاص مرتبط ، امکان ارتباط نزدیک بین کارمندان و ارباب رجوع و تاثیر آن بر ارتباطات در فضاهای Open Plan . کلمات کلیدی: طراحی پلان آزاد محیط های اداری رضایتمندی محیطی رضایت شغلی کارکنان فهرست مطالب 2-1 مقدمه: 2-2 تاثیر طراحی محیط فیزیکی فضای کار 2-3 حریم خصوصی 2-3-1 سر و صدا بعنوان استرس فیزیولوژیک تصویر شماره 1: حبابهای نامریی احاطه کننده انسان 8 تعریف کننده فضای شخصی در نظریه همجواری هال ماخذ:هال 1376:148 8 تصویر شماره2 :فضای شخصی ادوارد هال 10 تصویر شماره 3: این دو نفر به فضای شخصی هم وارد نشده اند وایجاد مزاحمت نمی کنند. 10 تصویر شماره4: این دو نفر به فضای شخصی هم وارد شده اند و ایجاد مزاحمت می‌کنند . 11 ماخذ: گیفورد ، 1378: 54 11 2-3-1 سر و صدا بعنوان استرس فیزیولوژیک 13 اثرات صدا بر روی كارایی 13 2-3-2 ابعاد و اندازه در ایستگا ههای کار و دفاتر 17 2-4 ارتباطات 17 2-5 تهویه 19 2-5-1 مکانیسم تهویه طبیعی (با استفاده از بازشوها) 20 2-5-2 تاثیر اندازه پنجره 21 2-6 نور 24 2-6-1 استفاده از نور طبیعی روزانه 24 تصویر 5: یک مدل مفهومی از فضاهای پلان آزاد 27 تصویر6: یک مدل مفهومی از استفاده نور روزانه در ادارات پلان باز 27 2-6-2 اثر رنگ بر محیط کار 28 2-7 عملکرد 29 2-8 الگوی ساختاری ارتباط فاکتورهای تاثیرگذار در رضایت شغلی 30 تصویر7:دیاگرام روابط بین فاکتورهای تاثیرگذار بر رضایت شغلی. 31 ماخذ