مبانی نظری و پیشینه تحقیق ارزیابی و مدیریت عملکرد 81 صفحه

تعریف و مفهوم ارزیابی عملکرد:
در خصوص ارزیابی عملکرد تعاریف مختلفی ارائه گردیده که ذیلاَ به ذکر بعضی از این تعاریف اشاره می‌گردد.
«ارزيابي عملكرد به مجموعه اقدامات و فعاليت هايي اطلاق مي گردد كه به منظور افزايش سطح استفاده بهينه از امكانات و منابع در جهت دستيابي به هدف ها و شيوه اقتصادي توام با كارآيي و اثربخشي صورت مي گيرد. به اين ترتيب ميزان پيشرفت در جهت كسب اهداف تعيين شده ارزيابي مي شود.»

- در آئین‌نامه ارزیابی عملکرد دستگاه های اجرایی کشور چنین ذکر شده که ارزیابی عملکرد عبارتست از «فرآیند سنجش جامع عملکرد دستگاه‌های اجرایی در قالب عباراتی نظیر کارایی، اثر‌بخشی، توانمندسازی و قابلیت پاسخگویی، در چارچوب اصول و مفاهیم علمی مدیریت برای تحقق اهداف و وظایف سازمانی و در قالب برنامه‌های اجرایی» .

- ارزیابی عملکرد کنترل و گزارش گیری مداوم از نیل به برنامه ها، به خصوص نیل به اهداف از پیش تعیین شده است، که برخی اوقات خروجی خوانده می شود.

- ارزیابی عملکرد فرآیندی است که با ایجاد شاخص هایی، میزان دستیابی سیستم را به خروجی های مورد نظر می سنجد و فرآیند تصمیم گیری را پشتیبانی می کند (عفتی و همکاران، 1386، ص 5).

- از ارزيابي عملكرد با توجه به آنكه در سطوح مختلفي مطرح شده نيز تعاريف متفاوتي از آن به عمل آمده است. به عبارت ديگر، ارزيابي عملكرد در سطوح كاركنان استفاده از منابع و امكانات و سطح سازماني مورد بررسي قرار گرفته است.

- در سطح كاركنان «وردر» و «ديويس» معتقدند كه؛ ارزيابي عملكرد فرآيندي است كه عملكرد شاغل با آن اندازه گيري مي شود و هنگامي كه درست انجام شود، كاركنان، سرپرستان، مديران و نهايتاً سازمان از آن بهره مند خواهد شد. «كاسيو» ارزيابي عملكرد را توصيف نظام مند از قوت و ضعف عملكرد فرد يا گروه در رابطه با اجراي وظايف محوله تعريف مي كند (طبرسا، 1377، ص 79-78).

- در سطح نحوه استفاده از منابع، ارزيابي عملكرد بيشتر در قالب شاخص هاي كارآئي بيان مي شود. در واقع نظام ارزيابي به ميزان كارآئي تصميمات مديريت در خصوص نحوه استفاده از منابع و امكانات را مورد سنجش قرار مي دهد.

- نهايتاً در بعد سازماني ارزيابي عملكرد معمولاً مترادف با اثربخشي فعاليت ها می باشد. منظور از اثربخشي، ميزان دستيابي به اهداف و برنامه ها يا ويژگي هاي كارآمد بودن فعاليت ها و عمليات است (طبرسا، 1378، ص 3).

تعریف مدیریت عملکرد:
براي مدیریت عملکرد تعاریف متعددي ارائه شده است که می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
در تعريفي ساده مي‎توان گفت كه مديريت عملكرد عبارتست از: «مميزي بينش، دانش و توانايي‎هاي بالفعل و بالقوه، منابع انساني و پرورش افراد در راستاي استراتژي‎هاي سازمان و تعالي افراد و جامعه.» (میرسپاسی، 1380، ص 221).
- آماراتونگا و بالدری نیز مدیریت عملکرد را اینگونه تعریف کرده اند؛ «استفاده از اطلاعات به دست آمده از ارزیابی عملکرد در راستای ایجاد تغییرات مثبت در فرهنگ، سیستم ها و فرآیندهای سازمانی از طریق کمک به تبیین اهداف عملکردی، توزیع نتایج عملکرد برای تعقیب این اهداف، تخصیص منابع و آگاه کردن مدیران از این نکته که آیا باید برای رسیدن به این اهداف، سیاست یا جهت برنامه خود را تغییر دهند یا منطبق سازند.» (آذر و دانشور، 1387، ص 126).
- «مدیریت عملکرد؛ یکی از ابزارهاي کسب نتایج بهتر از کل سازمان، گروه ها و افراد درون سازمان، از طریق درك و مدیریت نمودن عملکرد در یک چارچوب توافق شده از اهداف، استانداردها و نیازمندي هاست.»
- «مدیریت عملکرد؛ فرآیندي چرخه اي مرحله اي و در حال تکامل است که وضع فعلی را در حوزه هاي مورد نظر مدیریت با استفاده از شاخص هاي قابل محاسبه، مورد سنجش قرار می دهد و سپس اطلاعات به دست آمده را با استانداردهاي پذیرفته شده مورد

تفاوت مدیریت عملکرد با ارزیابی عملکرد:
با مروري بر ادبيات و مفاهيم ارزيابي عملكرد مي توان دريافت كه نظام مديريت عملكرد با ارزيابي عملكرد تفاوت زيادي دارد. دمينگ توجه به عملكرد فردي را موجب بي توجهي يا كم توجهي به عملكرد سيستم دانسته و آن را از عوامل اصلي شكست يك سيستم معرفي مي كند و نيز از ارزيابي عملكرد فردي به عنوان خفه كننده كار تيمي ياد مي كند و معتقد است در صورتي كه تنها به عملكرد فردي توجه شود، اين احتمال وجود دارد كه افراد، عملكرد تيم را فداي عملكرد فردي كنند، بنابراين سازمان ها را از ارزيابي عملكرد به خصوص در قالب سنتي بر حذر ميدارد و آنها را به استقرار يك سيستم مديريت عملكرد تشويق مي كند.

برخی از متخصصان علوم مدیریتی بین مدیریت عملکرد و ارزیابی عملکرد تفاوت هایی را به شرح زیر قائلند:
1- ارزیابی عملکرد، جنبه کمّی دارد و نتایج ارزیابی عملکرد را به مقادیر قابل محاسبه تبدیل می نماید. در حالی که مدیریت عملکرد دارای جنبه کیفی می باشد.
2- مديريت عملكرد، بسيار کلّی تر از ارزيابي عملكرد است و در برگیرنده کل چرخه عملکرد می باشد ولی شايد بتوان گفت كه ارزيابي عملكرد جزئي از نظام مديريت عملكرد مي باشد.
3- در ارزيابي عملكرد، بيشتر بر افراد و سنجش عملكرد فردي تأكيد مي شود. مواردي مثل ارزشيابي عددي يا رتبه بندي به عنوان اساس پاداش يا نگرش و اطلاع رساني به كاركنان در مورد موفقيت يا شكست فردي كه در ارزيابي عملكرد فردي است، حال آنكه در نظام مديريت عملكرد از اهميّت آن كاسته شده و عملكرد فردي را به عنوان بخشي از ارزيابي عملكرد سيستم در نظر مي گيرد و در آن بر مسئوليت سيستم در مقابل مسئوليت فرد تأكيد مي شود. نظام مديريت عملكرد كليه عوامل و مولفه هاي درگير در كار سازمان را تحت مديريت قرار مي دهد.

4- در ارزيابي عملكرد، بيشتر بر دستيابي به اهداف از پيش تعريف شده تاكيد مي شود، يعني وضعيت مطلوبي از قبل تعريف شده و سپس ميزان و نحوه دستيابي به آن مورد سنجش و اندازه گيري قرار مي گيرد، در حالی که هدف از مدیریت عملکرد مشخص کردن انتظارات متقابل می باشد و بر نقش حمایتی مدیر که انتظار می رود به عنوان مربی عمل نمایند تاکید دارد، تا نشان دهد که تا کنون چه اقداماتی در جهت اهداف استراتژیک سازمان انجام یافته است.

5- ارزيابي عملكرد به خصوص در شكل سنتي اش مانع از ابتكارات و خلاقیت فردي كاركنان مي شود، در حالي كه مديريت عملكرد به ابتكارات و خلاقيت هاي كاركنان اهميت ويژه اي قائل می شود. نظام مديريت عملكرد با تاكيد بر بهبود عملكرد فردي در كنار كار تيمي و با تشويق كار گروهي و تلاش براي بهبود و توسعه شايستگي هاي افراد براي هماهنگي با فناوري هاي مدرن و دنياي متحول خلاقيت كاركنان را تشويق مي كند.

6- ارزيابي عملكرد، به عنوان يك ابزاري است كه در اختيار مديريت منابع انساني قرار دارد، حال آنكه نظام مديريت عملكرد نه به عنوان ابزار، بلكه به عنوان بخشي از مديريت منابع انساني است.

7- ارزيابي عملكرد، يك سري تناقضات بين مديريت و ارزيابي شوندگان ايجاد مي كند و حتي در صورتي كه معيارهاي ارزيابي درست تعريف نشوند، خطر اعمال نفوذ كاركنان در نتايج ارزيابي وجود دارد، حال آنكه مديريت عملكرد بر ايجاد ارتباط بين مديريت و كاركنان تاكيد داشته و با تقويت ارزش هاي سازماني، محوري را براي اين ارتباط معرفي مي كند.

فهرست مطالب
2-2- مروری بر ارزیابی عملکرد33
2-2-1- مقدمه33
2-2-2-تاریخچه ارزیابی عملکرد34
2-2-2-1- تاریخچه ارزیابی عملکرد در جهان34
2-2-2-2- تاریخچه ارزیابی عملکرد در ایران35
2-2-3- تعریف اندازه گیری36
2-2-4- دلایل اندازه گیری36
2-2-5- تعریف و مفهوم عملکرد36
2-2-6- انواع ارزیابی37
2-2-6-1-ارزيابي آينده نگر37
2-2-6-2-ارزيابي گذشته نگر37
2-2-7- مراحل ارزیابی38
2-2-8- تعریف و مفهوم ارزیابی عملکرد39
2-2-9- کارکردهای ارزیابی عملکرد40
2-2-10- دلایل ارزیابی عملکرد41
2-2-11- اهداف ارزیابی عملکرد42
2-2-12- ضرورت و اهمیّت ارزیابی عملکرد42
2-2-13- ابعاد ارزیابی عملکرد43
2-2-14- فرآیند ارزیابی عملکرد45
2-2-15- شاخص ها و استانداردهای ارزیابی عملکرد48
2-2-15-1-تعریف استاندارد48
2-2-15-2- تعریف شاخص48
2-2-15-3- انواع شاخص های عملکردی49
2-2-15-4- خصوصیات شاخص های عملکرد ایده آل50
2-2-15-4-1- شاخص های مطلوب عملکرد از نظر پیتر دراکر50
2-2-15-4-2- خصوصیات شاخص های عملکرد از نظر گلوبرسون50
2-2-15-4-3- اصول شاخص های عملکرد از نظر ماسکل51
2-2-15-4-4- شاخص های عملکرد در مدل سینک و تاتل52
2-2-15-4-5- شاخص های عملکرد در مدل نتایج و تعیین کننده ها52
2-2-15-4-6- شاخص های عملکرد در مدل هرم عملکرد53
2-2-16- مدیریت عملکرد54
2-2-16-1- تعریف مدیریت عملکرد54
2-2-16-2- مزيّت هاي مديريت عملکرد55
2-2-16-3- پیش نیازهای مدیریت عملکرد56
2-2-16-4- حرکت از ارزیابی عملکرد به مدیریت عملکرد56
2-2-16-5- شرایط حرکت مؤثر از ارزیابی عملکرد به مدیریت عملکرد56
2-2-16-6- تفاوت مدیریت عملکرد با ارزیابی عملکرد57
2-2-17- ديدگاه هاي سنتي و نوين درباره ارزيابي عملکرد59
2-2-17-1- مقایسه معیارهای سنتی و نوین ارزیابی عملکرد60
2-2-17-2- اشکالات سیستم های سنتی ارزیابی61

منابع

تولید شده انحصاری در:فروشگاه ساز فایلینا