"استیضاح" ابزار نظارت یا فشار بر آموزش‌وپرورش؟

خبرنگار اجتماعی ، شاید بتوان گفت سال‌هاست، هر وزیری که به وزارت آموزش‌وپرورش قدم می‌گذارد، تیغ استیضاح را تجربه خواهد کرد؛ اگر چه بیشتر استیضاح‌ها به نتیجه نمی‌رسد اما وزارت آموزش‌وپرورش را می‌توان رکورددار تهدید به استیضاح دانست به گونه‌ای که حالا برخی این وزارتخانه را قربانگاه وزرای مختلف می‌دانند.

این روزها نیز استیضاح وزیر تازه از راه رسیده در کمیسیون آموزش مجلس بررسی می گردد، استیضاحی که در 10 محور تهیه شده است.

محورهای استیضاح محسن حاجی میرزایی وزیر آموزش‌وپرورش بدین شرح است:

1- خلف وعده در اجرای رتبه بندی فرهنگیان سراسر کشور

2- علت کلاس‌های بدون معلم از اول مهر تاکنون و  کمبود شدید نیروی انسانی

3- عدم تامین کتب درسی بعضی از پایه های تحصیلی از مهرماه تاکنون

4- عدم توزیع عادلانه نیروی انسانی و امکانات آموزشی در بین استان‌ها و مناطق شهری و روستایی

5- انتصاب مسئولین ناکارآمد و هدفمند با توجه به فصل انتخابات

6-  عدم نظارت بر عملکرد و تخلفات مسئولین تحت امر خود

8- عدم تعیین تکلیف کامل نیروهای حق التدریسی و آموزشیاران نهضت سوادآموزی

9-بسته های حمایتی و ایجاد مدارس جدید به این نام

10-اردوگاه بزرگ کشور رها شده و برنامه جمعی برای آنها دیده نشده است

البته بسیاری از بندهای استیضاح از جمله عدم تأمین نیروی انسانی کافی، عدم تعیین تکلیف معلمان حق‌‌التدریس، بسته‌های حمایتی و مدارسی به این نام یا حتی وضعیت اردوگاه شهید باهنر کاملاً درست بوده و از مشکلات کلان آموزش‌وپرورش است که در دوره وزرای مختلف شاهد آن هستیم.

در حالیکه برای برخی از معلمان و حتی افکار عمومی جامعه این سوال مطرح می گردد که استیضاح وزیر تازه از راه رسیده چگونه ممکن است، آن هم در شرایطی که وزیر حدود 200 رأی اعتماد  از همین کنندگان مجلس گرفت.

طراحان استیضاح می‌گویند، اینکه بگوییم چون وزیر تازه آمده است بنابراین مسئولیتی در قبال مسائل و مشکلات ندارد، پذیرفته نیست و یکی از  دلایل طرح استیضاح این است که دولت وادار به تکمین از قانون شود.

نمی‌توانیم روحانی را استیضاح کنیم، پس وزیر استیضاح می گردد

عباس پاپی‌زاده کننده مردم دزفول و از امضاکنندگان استیضاح وزیر آموزش‌وپرورش با بیان این جملات می‌گوید: در شرایطی که به دلایل مختلف نمی‌‌توانیم رئیس‌جمهور را استیضاح کنیم، باید وزیر استیضاح شود؛ شرایط حکمرانی این نیست که بگوییم چون این وزیر جدید آمده است پس باید تا یک سال صبر کنیم، اگر قرار باشد برای هر وزیر جدید یک سال معطل بمانیم پس چه زمانی ابزار نظارتی خود را اعمال کنیم؟

با این حال موافقت با استیضاح وزیر تازه از راه رسیده در بین کنندگان کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، طرفداران چندانی ندارد  و در گفت‌وگوهایی که با تعدادی از آنها داشتیم بر این باور بودند که باید به وزیر جدید فرصت بیشتری برای حل مشکلات  داد.

حمایت میرزاده سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، این موضوع که استیضاح "حاجی میرزایی" تلنگری به رئیس‌جمهور برای توجه بیشتر به آموزش‌وپرورش است را قبول ندارد و می‌گوید: اگر طراحان استیضاح براین باورند، چرا از شخص رئیس‌جمهور سوال نمی‌پرسند و دنبال سازوکار طرح سوال از او در مجلس نیستند.

مشکل وزرا نیستند بی‌توجهی دولت است

البته او به موضوع مهم دیگری هم اشاره می‌کند و بر این باور است که بسیاری از مشکلات آموزش‌وپرورش به دلیل مشکلات مالی و عدم توجه دولت به این وزارتخانه است و در شرایطی که اساساً آموزش و‌پرورش در اولویت دولت نیست و سایر وزارتخانه‌ها نیز خود را در برابر آن مسئول نمی‌دانند، انتظار حل مشکلات دیرینه این وزارتخانه آن هم توسط یک فرد یعنی وزیر ممکن نیست بلکه باید وزارت آموزش‌وپرورش در اولویت کشور قرار گیرد تا شاید مشکلاتش حل شود.

این همان موضوعی است که سید محمد بطحایی وزیر سابق آموزش‌وپرورش در جدیدترین مصاحبه خود با یکی از روزنامه‌ها به آن اشاره کرده و می‌گوید: در دولت‌های یازدهم و دوازدهم به ویژه در دولت دوازدهم جایگاه و توجه به آموزش‌وپرورش حتی از آنچه قبلاً هم بود پایین‌تر آمد یعنی مسائل دیگری در اولویت بالاتری قرار گرفت و آموزش‌وپرورش را به پله‌های پایین‌تر هل داد. متاسفانه هر زمانی که  مدیران و دغدغه‌مندان حوزه تعلیم و تربیت از بی‌توجهی به آموزش‌وپرورش گلایه می‌کنند، افرادی که کمتر با این حوزه آشنا هستند، ذهنشان به سمت بودجه و تخصیص اعتبار می‌رود در حالیکه منظور فقط پول نیست و چه‌بسا بخش کمی از بی‌توجهی و غفلت از آموزش‌وپرورش را شامل شود.

به هر حال در شرایطی که اساساً آموزش‌وپرورش برای دولت در اولویت قرار ندارد و تلاش‌ها هم برای کاستن از هزینه‌های این وزارتخانه با اعمال طرح‌های مختلف همچون خرید خدمات آموزشی و انداختن بار هزینه‌های مدارس دولتی بر دوش مردم است، طرح پیاپی استیضاح وزرای آموزش‌وپرورش واقعاً‌ تلنگری به رئیس‌جمهور خواهد بود؟!

فرصت بدهید!

در همین رابطه داوود محمدی عضو کمیسیون آموزش‌وتحقیقات مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با تسنیم درباره چرایی طرح استیضاح وزیر آموزش و پرورش اظهار‌ می‌کند: روال کار بدین صورت است که موارد مطرح شده از سوی کنندگان متقاضی استیضاح باید در کمیسیون تخصصی یعنی کمیسیون آموزش و تحقیقات بررسی شود. ضمن احترام به کنندگان خواستار استیضاح اما این کار را درست نمی‌دانم چون وزیر آموزش و پرورش چند ماه بیشتر نیست که به این وزارتخانه آمده است و باید زمان لازم را برای رسیدگی به مشکلات در اختیار داشته باشد.

محمدی می‌گوید: موارد مطرح شده در استیضاح وزیر آموزش و پرورش اگرچه مشکلات کلان این وزارتخانه است و تلنگری به دولت برای رسیدگی به وضعیت آموزش و پرورش اما طبیعی است که آقای حاجی‌میرزایی در این مدت کم، فرصتی برای رسیدگی به تمام این چالش‌های دیرین و حل آنها در اختیار نداشته است. طرح سوال یا استیضاح حق کنندگان مجلس است، اما باید توجه داشته باشیم، رسیدگی به موارد استیضاح که بیشتر آنها مشکلات دیرین آموزش و پرورش است، در این مدت کم که از حضور آقای حاجی میرزایی در وزارت آموزش و پرورش می‌گذرد امکان‌پذیر نیست و باید فرصت بیشتری به او بدهیم.

همچنین قاسم احمدی لاشکی عضو دیگر کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس درباره استیضاح وزیر آموزش و پرورش، می‌گوید: ما در مجلس باید براساس قانون عمل کنیم، بنابراین سوالات کنندگان خواهان استیضاح باید در کمیسیون آموزش و تحقیقات بررسی شود و این به اینکه وزیر 4 ماه یا چند سال آمده است مربوط نیست. اگر تعداد کنندگان امضاء کننده استیضاح به کمتر از 10 نفر برسد از دستور کار خارج می گردد، هرچند که کنندگان پارلمانی آموزش و پرورش معتقدند این امضاها به کمتر از 10 نفر رسیده است البته باید آن را بررسی کرد.

عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس بیان‌می‌کند: معتقدم به دلیل اینکه وزیر آموزش و پرورش مدت کوتاهی است در رأس کار قرار داده شده، باید به او فرصت بدهیم تا ببینیم می‌تواند برای حل مشکلات برنامه‌ریزی و پیگیری لازم را داشته باشد، طبیعی است که در این مدت اندک نمی‌توان انتظار زیادی از او داشت.

اما در این میان موضوع مهمتر دیگر شاید این باشد که استیضاح وزرای آموزش‌وپرورش تا چه اندازه در جهت منافع کلان این وزارتخانه و کمک به حل مشکلات ریشه‌دار آن و تا چه اندازه نوعی ابزار برای اعمال فشار به آموزش‌وپرورش جهت گرفتن امتیاز است؟

محمد جواد ابطحی عضو کمیسین آموزش و تحقیقات مجلس  دراین باره به تسنیم می‌گوید: مگر تغییر مدیرکل یک استان چقدر زمان می‌برد که برای آن چند ماه معطل می‌کنند البته در قانون هم ذکر نشده است که استیضاح باید به دلایل غیرسیاسی باشد.

گلایه از برخی انتظارات

،‌ تمام این مسائل در شرایطی است که برخی مسئولان آموزش‌وپرورش از فشارهایی که گاه از سوی مجلس به این وزارتخانه اعمال می گردد، گلایه داشته و معتقدند موارد مختلفی همچون استخدام، جابه‌جایی نیروها یا اختصاص سرانه و اعتبار ویژه به مدارس استان مربوطه از جمله  انتظارات از آموزش‌وپرورش است.

اگر چه استیضاح یک ابزار نظارتی در اختیار مجلس است و به گفته جبار کوچکی نژاد عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در شرایطی که دولت با اجرای رتبه‌بندی به این سبک معلمان را فریب می‌‌دهد یا معلمان حق‌‌التدریس را چندین ماه است معطل کرده‌اند و دست آخر آئین‌نامه‌ای را نوشتند که تعداد زیادی از آنها حذف می‌شوند یا اینکه به دنبال گسترش طرح خرید خدمات آموزشی هستند، مجلس باید از ابزار استیضاح استفاده کند اما این سوال به شکل جدی مطرح است که چند درصد استیضاح‌های مطرح شده به واقع برای کمک به آموزش‌وپرورش و حل مسائل و مشکلات کلان آن است؟!

پایان/