در حوزه "سواد خواندن" درجا می‌زنیم!

گروه اجتماعی ؛ معصومه نجفی پازوکی، سرپرست حوزه تربیت و یادگیری زبان فارسی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در برنامه تلویزیونی پرسشگر با موضوع زبان‌آموزی اظهار‌ کرد: معمولاً روش‌های مختلف آموزش زبان انگلیسیبه دانش‌آموزان سه جلسه در هفته است، اگر شورای عالی آموزش و پرورش برنامه‌ریزی کند که کل 500 ساعت آموزش زبان انگلیسی  در مدارس دولتی را در سه سال دوره متوسطه اول فشرده کنیم یعنی هفته‌ای سه جلسه آموزش زبان داشته باشیم دانش‌آموزان بازدهی بیشتری خواهند داشت.

با بیان اینکه اگر زبان‌آموزی را به عنوان برنامه درسی مدارس درنظر بگیریم باید به مولفه‌های آن توجه کنیم که یکی از این مولفه‌ها، رویکردهای یادگیری است، گفت: در این باره رویکرد آوایی و رویکرد کل‌نگر مطرح است در رویکرد دوم سخن از واقعیت زبان به میان می‌آید اما رویکرد آوایی 40 سال قبل در دنیا زیر سوال رفت و تاریخ انقضای آن فرا رسید.

وی ادامه داد: اما در نظام آموزشی ما آنچه درعمل اتفاق می‌افتد بیشتر به سمت رویکرد آوایی است البته درچندسال اخیر به سمت مولفه و رویکرد کل‌نگر رفته است اما چون هنوز همه جنبه‌های آن شناخته نشده است، محتوا به خوبی منتقل نشد و معلم و اولیا هم نتوانستند به خوبی با آن کنار بیایند.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با بیان اینکه مولفه بعدی اهداف است، گفت: اگر هدف رویکرد آوایی باشد توانش دستورزبانی مورد توجه است اما در رویکرد کل‌نگر توانش اجتماعی، خواندن و... با یکدیگر همراه است. متأسفانه درس فارسی را جزو بدیهی‌ترین دروس فرض می‌کنند که هر فردی می‌تواند آن را تدریس کند.

در حوزه سواد خواندن درجا می‌زنیم

وی با اشاره به نتایج آزمون پرلز بیان کرد: در حوزه سواد خواندن از سال 2001 هر دوره نسبت به دوره قبل درجا زده‌ایم. در سال 2001 از 35 کشور شرکت‌کننده ، 32 شدیم، سال 2006 بین 45 نظام آموزشی، 40 شدیم. سال 2011 بین 45 نظام آموزشی 38 و سال 2015 بین 50 نظام آموزشی 45 شدیم. در این آزمون دانش آموز کلاس چهارم باید متن دو سه صفحه ای بخواند و به سوالات انتهایی پاسخ دهد. یک علت، رویکرد آوایی و عدم درک عمیق فارسی است.

حذف کتاب نگارش در پایه دوازدهم از مدارس

نجفی با بیان اینکه سنگاپور و هنگ‌کنگ قبلاً رتبه خوبی نداشته‌اند اما در آزمون‌های بعدی جزو 10کشور اول شده‌اند، درباره کنکور سراسری و منابع آن گفت: کتاب نگارش در پایه دوازدهم که هدفش نوشتن است از کنکور حذف شد و نتیجه این بود که در مدرسه هم حذف شد کنکور تعیین کننده شده که فاجعه است. وقتی معلم و دانش‌آموز می‌بینند آینده با کنکور رقم می‌خورد برروی دروس کنکوری تمرکز می‌کنند.

وی درباره زمان شروع آموزش زبان خارجی مطرح‌ کرد: آیا باید این درس را از دوره متوسطه به دوره ابتدایی ببریم و به مناطق دوزبانه توجه کنیم بزرگترین مشکل آنها در زبان فارسی دوزبانه بودن دانش‌آموزان است. در یکی از بازدیدها متوجه شدم که دانش‌آموز چهارم ابتدایی در نوشتن فارسی مشکل داشت اگر زبان انگلیسی را هم از دوره دوم ابتدایی شروع کنیم چه می گردد؟ در این صورت بچه‌های دوزبانه با مشکل بیشتری مواجه می‌شوند.

وقتی 50 دانش‌آموز در یک کلاس درس می‌خوانند؛ سیاست‌ها چگونه اجرا شود؟!

سرپرست حوزه تربیت و یادگیری زبان فارسی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ادامه داد: فرض کنید متناسب با رویکرد تلفیقی آوایی و کل‌نگر یک بسته آموزش زبان برای دوره ابتدایی طراحی کرده‌ایم، اگر این را به منطقه دو زبانه ببریم چگونه آن را به 40 دانش‌آموز تدریس می‌کنند؟ اگر رویکرد و اهداف را توجه کنیم در بخش اجرا مشکلات زیادی داریم. وقتی 50 دانش‌آموز در کلاس و در نیمکت‌های چهارنفره درس می‌خوانند سیاست‌ها چطور قرار است اجرا شود؟

نجفی ادامه داد: یا باید از ایده آل‌ها عقب‌نشینی یا در اجرا تغییراتی لحاظ کنیم مثلاً اجرای آزمایشی در برخی مدارس به طور کامل انجام شود و برنامه به صورت پلکانی اشاعه پیداکند تا به اهداف مدنظر برسیم.

وی ادامه داد: عوامل دخیل در زبان آموزی بسیار زیاد است، اغلب به توانش دستوری توجه دارند تا همه ابعاد و جوانب زبان آموزی.

پایان/