توده‌های نفتی بر حسب آنکه در سطح زمین ظاهر شوند و
یا در داخل طبقات زیرزمینی مدفون و محبوس شده باشند به دو گروه زیر تقسیم می‌شود .:
گسترشهای سطحی
مواد نفتی در محلهای مساعد از طریق شکستگیها و بازشدگی‌ها ،
همواره به سطح زمین رسیده و بر آن جاری می‌شوند و از آنجا گسترشهای سطحی گاز یا
مایع را تشکیل می‌دهند.
گسترشهای سطحی به صورت مایع و گاز : در
این نوع گسترشهای سطی مواد هیدروکربوری به صورت مایع و یا گاز ، همراه مواد تخریب
یافته سر راه ، به سطح می‌رسند و از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
سرچشمه نفت : مواد
نفتی ممکن است به صورت گاز یا مایع از طریق درزها ، شکافها ، سطوح گسلی ، سطوح
دگرشیبی و یا سطوح چینه‌بندی طبقات به صورت چشمه نفت ، در سطح زمین ظاهر شوند.
گل فشانها و جریانهای گلی : گل
فشانها گازهای پرفشار در حال فورانی هستند که همراه آب ، گل
، خرده سنگها و گاهی اوقات هم نفت مایع ، از مجاری‌ای که به سطح زمین راه باز کرده‌اند،
خارج می‌شوند.
گسترشهای سطحی جامد : در
پاره‌ای از موارد گسترشهای سطحی به صورت مایعات بسیار غلیظ و گاهی هم به شکل خمیری
دیده می‌شوند، این قبیل نفت‌ها ، تحت نامهای مختلف از قبیل تار ، آسفالت ، موم
، پیچ و قیرهای سخت و شکننده معرفی می‌شوند.
و شامل
موارد زیر می‌باشند:
نفتهای جامد پراکنده : نفت
آغشته به مواد رسوبی ، به طور مختلف در مجاورت اتمسفر قرار
گرفته و به تدریج اکسید شده و به مرور سخت‌تر می‌گردند.
