قاعده غرور

1. قاعده غرور: فريب خورده (برای درافت غرامت) به كسی‌كه فريبش

داده رجوع می كند.

2.از موجبات ومسببات ضمان همين غرور(فريب خوردگی) است.

جمله « المَغرورُ يَرجِعُ إِلی مَن غَرَّهُ »‌ هر چند در متن حديثی به عينه نيامده است اما بين فقها مشهور است. آری در كتاب مستدرك الوسائل از كتاب دعائم الاسلامدر حديث امام علی‌(ع) آمده است كه: «مرد برای‌مهريه به كسی‌رجوع می كند كه او را فريب داده است». همچنين در روايت جمهور از امام علی(ع) چنين آمده است: «مغرور برای مهريه به كسی‌كه فريبش داده برمی‌گردد».

قبل از ورود به بحث از قاعده غرور وغرر تحقيق در ماده غرور و غرر و همچنين كلمه « تدليس» وارتباط آن با غرور مناسب است.

می گوييم: به دلالت كتابهای‌لغوی، معنی‌غرور انخداع و فريب خوردگی است. از قاموس: غَرَّهُ غَرواً و غَرّاً و غِرَّهً، مغرور وغرير يعنی: او را نيرنگ داد و به باطل تطميعش كرد او هم نيرنگ را پذيرفت وگول خورد و غافل شد. در المنجد:‌هركس خدعه را بپذيرد پس مغرور است. در مفردات گفته شده: غَرَرتُ فلاناً يعنی‌به او نيزنگ ريختم وبه آنچه می‌خواستم از او رسيدم. وغِرَّه ناآگاهی‌و غفلتی است كه در بيداری‌اتفاق می افتد. و اصل آن از غُرّ است كه در چيزی‌آشكار می‌شود. و از همين ماده است غِرّه الفَرَس و الغُرور. هر چيزی‌انسان را فريب دهد من جمله مال و جاه و شهوت و شيطان و ... گاه آن را به شيطان تفسير كرده اند چون شيطان خبيث ترين فريب دهندگان است. و گاه به دنيا تفسير شده چون گفته شده: دنيا می فريبد وضرر می‌زند ومی گذرد.

و غَرَر خطر است و از غَرّ گرفته شده واز بيع غرر نهی شده است. در صحاح می‌خوانيم: رجلٌ غَرٌّ و غَريرٌ يعنی بدون تجربه ... و غِرّه غفلت است و غارّ غافل است. و أَغَرَّهُ يعنی: او را به غفلت آوردم ( او را با غفلت فريب دادم). إغتَرَّ بِالشَّيئ يعنی‌با آن چيز فريفتم. و غرر خطر است و پيامبر خدا(ص)* از بيع غرر نهی‌فرمودند مانند بيع ماهی در آب.