بررسي برنامه 5 ساله اول ماليات و مقايسه آن با ماليات قبل و بعد از انقلاب

برنامه پنج ساله اول و مالياتها:

    برنامه ريزي اقتصادي را مي توان كوشش آگاهانه دولت در جهت هماهنگي تصيممات اقتصادي در بلند مدت و تاثير گذاشتن، جهت دادن و در برخي موارد كنترل سطح و رشد متغيرهاي اصلي اقتصادي يك كشور (مانند درآمد، مصرف، اشتغال، سرمايه گذاري، پس انداز، صادرات و واردات و  …) براي رسيدن به يك سلسله هدف هاي از قبل تعيين شده توسعه دانست.

بنابراين برنامه اقتصادي به سادگي يك رشته هدف هاي كمي اقتصادي خاص است كه بايد در طي يك دوره زماني به آنها رسيد.

   برنامه هاي اقتصادي هم مي توانند جامع باشند و هم چزئي در يك برنامه جامع تنظيم هدف ها به گونه اي است كه تمامي جنبه هاي اصلي اقتصادي ملي را در بر مي گيرد. يك برنامه جزئي فقط بخشي از اقتصاد ملي را شامل مي شود.

فرايند برنامه ريزي را مي توان تلاشي دانست كه طي آن دولت ابتدا هدف هاي اجتماعي را انتخاب مي كند سپس هدف هاي مختلف را تعيين مي كند. و بالاخره چهارچوبي براي اجرا، هماهنگي و كنترل برنامه توسعه تشكيل مي دهد.

   نيل به بهترين طريقه استفاده از منابع كمياب براي توسعه اقتصادي يكي از ضروري ترين وظايف برنامه ريزي است. راه خروجي كشور هاي در حال توسعه از تنگناهاي عقب مانده در عرصه هاي مختلف اقتصادي ، اجتماعي و فرهنگي همانا پايه ريزي يك نظام جامع برنامه ريزي جهت توسعه همه جانبه اقتصادي و اجتماعي، سياسي و فرهنگي مي باشد.

    اولين برنامه جمهوري اسلامي ايران براي سال هاي 66-1361 در چهارچوب قانون اساسي تدوين گرديد كه به دلايل مختلف از جمله جنگ تحميلي به مورد اجرا گذاشته نشد.

عملاً اولين برنامه جامع اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي كشور در تاريخ 11/1/1368 به تصويب مجلس شوراي اسلامي و نگهبان رسيد. كه سالهاي 72-1368 را در بر مي گيرد.

   اين قانون كه مشتمل بر ماده واحده و 52 تبصره مي باشد كه هدف هاي كلي و كمي سياست هاي كلي و برنامه هاي اجرائي برنامه اول جمهوري اسلامي ايران را منعكس مي نمايد. در اين برنامه براي بخش هاي مختلف اقتصادي هدف هايي تعيين شده است.

هدف هاي كلي براي بخش مالياتها عبارت است از:

«تكميل و اجراي نظام ماليات ها در جهت توزيع منطقي تر درآمد و ثروت» همچنين در قسمت خط مشيء هاي اساسي خط مشيء اساسي براي بخش ماليات ها عبارت است از: «ارتقا سطح كوشش مالياتي در خصوص ماليت هاي بر درآمد. (به ويژه ماليات بر مشاغل ماليات بر مستغلات و ماليت بر ثروت) از طريق بهبود روش هاي جمع آوري ماليات و تدوين قوانين و مقررات لازم»

در قسمت هدف هاي كمي نيز هدف هايي براي بخش ماليات هاي تعيين شده است كه عبارتند از:

-         نسبت درآمدهاي مالياتي به توليد ناخالص داخلي از 3/4% در سال 1367 و به 4/8% در سال 1372 افزايش خواهد يافت.

-         نسبت درامدهاي مالياتي به هزينه هاي جاري از 8/28% در سال 1367 به 6/67% در سال 1372 افزايش مي يابد.

-         رشد متوسط ساليانه درآمدهاي مالياتي 1/25 ماليات هاي مستقيم 2/24 و ماليات هاي غير مستقيم 2/30% تعيين شده است.

بررسي درآمدهاي مالياتي در طول برنامه اول

-         درآمدهاي مالياتي در سال 1367 به 986 ميليارد ريال بالغ مي شود. در سال 1371 حدوداً 8/3 برابر شده و به 8/3774 ميليارد ريال مي رسد. اين درآمدها هر ساله داراي رشد مثبتي بوده است. به طوري كه متوسط رشد سالانه درآمدهاي مالياتي 7/40% مي باشد. و اين در حالي است كه متوسط رشد درامدهاي مالياتي قبل از انقلاب يعني در سال هاي 57-50 به ميزان 4/30% بوده است و در سالهاي بعد از انقلاب تا قبل از برنامه 5 ساله اول يعني سالهاي 67، 58 به ميزان 5/13% بوده است.

-         درآمدهاي مالياتي در سال اول برنامه يعني سال 1368 در حدود 13% از برنام عقب بوده است. و در سال 1369 تقريباً معادل برنامه مي شود. در سال هاي 71، 70 به صترتيب 5/138% و 155% از برنامه جلو بودند. (جدول شماره 1)