خبرنگار اجتماعی ، شیوع آسیبهای اجتماعی میان جمعیت دانشآموزی کشور که طیف وسیعی از کودکان و نوجوانان را در بر میگیرد، کم نیست، اما تا به امروز کمتر به صورت کمی (ارائه آمار و ارقام) از آسیبهای اجتماعی دانشآموزان سخن به میان آمده است.
با این وجود مسئولان آموزش و پرورش معتقدند برای پیشگیری از آسیبهای اجتماعی طرحهای مختلفی در دست اجرا دارند و در سالهای اخیر سامانه «نماد» برای کنترل و پیشگیری از آسیبهای اجتماعی مدارس رونمایی شد. سامانهای که اخیراً نیز با عنوان کاملتر «سامانه جامع مراقبتهای روانی و اجتمایی دانشآموزان» با حضور وزیر آموزش و پرورش و کنندگان سایر دستگاهها یک بار دیگر رونمایی شد.
در همین رابطه علیرضا کاظمی معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش درباره این که طرح نماد با اورژانس اجتماعی چه تفاوتی دارد، اظهار کرد: نماد یکی از طرحهای مهم آموزش و پرورش در حوزه کاهش آسیبهای اجتماعی است و بخشهای مختلف در این رابطه درگیر هستند از جمله واحد مشاوره آموزش و پرورش که موضوع توانمندسازی روانی و اجتماعی دانشآموزان را پیگیری میکند.
وی ادامه داد: مسئولیت مستقیم طرح نماد بر عهده معاونت تربیت بدنی وزارت آموزش و پرورش است و حوزه امور زنان و انجمن اولیا و مربیان نیز به صورت جدی برای کاهش آسیبهای اجتماعی تلاش میکنند.
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش گفت: طرح نماد برای رسیدگی اورژانسی به آسیبهای اجتماعی است و تفاوت آن با اورژانس اجتماعی این است که جامعه مخاطبان این طرح 14 میلیون دانشآموز کشور هستند که در اختیار آموزش و پرورش قرار دارند.
کاظمی ادامه داد: طرح نماد یکی از دقیقترین برنامهها برای کاهش آسیبهای اجتماعی است و آموزش و پرورش محور فعالیتها برای غربالگری و تشخیص است و در بخش درمان سایر دستگاهها مشارکت میکنند که 14 دستگاه در کنار آموزش و پرورش حضور دارند.
وی در پاسخ به این پرسش که تشخیص آسیبهای اجتماعی در مدارس بر عهده کیست، عنوان کرد: در نظام ارجاع، معلم زمانی که علائم آسیبهای اجتماعی را تشخیص دهد، دانشآموز را به مدیر و پس از آن مشاور مدرسه ارجاع میدهد و برای حل مشکل دانشآموز فعالیتها مرحله به مرحله ادامه مییابد، یعنی ممکن است از مشاور مدرسه به منطقه و از منطقه به هسته مشاوره آموزش و پرورش ارجاع شود و در آنجا اگر به کمک سایر دستگاهها نیاز باشد ارجاع انجام خواهد شد.
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش تاکید کرد: اقداماتی که بر روی دانشآموز براساس تشخیص مشاور منطقه باید انجام شود در مرحله ارجاع او به سایر دستگاهها انجام خواهد شد و در کنار این اقدامات اورژانسی مسئله مهم این است که آموزش و پرورش در سالهای گذشته شروع به غربالگری دانشآموزان و تشخیص آسیبهای اجتماعی نموده است.
کاظمی در پاسخ به این پرسش که برای اجرای این طرح معلمها آموزش میبینند، ادامه داد:کارگاه توانمندسازی برای معلمان، مدیران مدارس، دانشآموزان و خانوادهها برگزار میشود و آزمون سلامت روان برای دانشاموزان دوره متوسطه اول برگزار شد و سال گذشته 3 میلیون نفر را غربالگری کرده و نقشه خطرپذیری هر مدرسه، منطقه و استان را تهیه کردیم. بنابراین میدانیم چه آسیبهایی آنها را تهدید میکند.
وی ادامه داد: در کنار اقدامات اورژانسی نیمرخ سلامت دانشآموزان تهیه و در ابعاد مختلف وضعیت سلامت روان آنها سنجیده میشود و یکی از اقدامات مهم در بحث مراقبت از آسیبهای اجتماعی تهیه پرونده الکترونیک برای دانشآموزان است که هم اکنون در حال طی کردن مراحل اولیه است.
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: در پرونده الکترونیک تمام موفقیتها، مشکلات دانشآموز به لحاظ فردی، خانوادگی و مسائل اجتماعی ثبت میشود و این اطلاعات محرمانه بوده و در اختیار معلمانی قرار میگیرد که با دانشآموز در ارتباطاند.
کاظمی عنوان کرد: هم اکنون سنجش دانشآموزان در حوزه مسائل فردی، خانوادگی، نگرش به مدرسه و کیفیت زندگی در مدرسه در 3 حوزه و 24 شاخص سنجیده میشود و ضریب آسیبی که در یک مدرسه وجود دارد مشخص خواهد شد. به عنوان مثال سال گذشته وضعیت افسردگی، اضطراب، خشم، رفتارهای پرخطر، رضایت کلی از مدرسه، جو عاطفی خانواده و پیوند با خانواده را بررسی کردیم و براساس آن هر منطقه، مدارس را مشخص و کارگاههای آموزشی را برنامهریزی میکند.
وی بیان کرد: توصیه وزیر آموزش و پرورش این است که آزمون غربالگری در ابتدای سال و پس از آن در پایان سال انجام شود تا بدانیم براساس برنامههای اجرا شده چه تغییرات مشهودی به دست آمده است، اما باید توجه کرد که اجرای این طرح پول زیادی میخواهد چرا که هم اکنون 108 هزار مدرسه در کشور داریم که برای برگزاری آزمون سلامت روان فقط 20 میلیارد تومان پول به منظور غربالگری دانشآموزان نیاز است و با اجرا در چند مدرسه راه به جایی نخواهیم برد. البته تمرکز آموزش و پرورش در طرح نماد بر روی موارد اورژانسی است.
پایان/