مبانی نظری و پیشینه تحقیق همیاری های اقتصادی (خانوادگی)

درآمدی بر همياري

    تعاون و همكاري و همياري ريشه در زندگي اجتماعي انسانها دارد. در جوامع اوليه دوام و ادامه حيات بدون كمك و ياري متقابل مشكل بوده و غلبه بر دشواريها امكان پذير نبوده است(کریمی،درمنی،حمیدرضا،1389،11)

هیچ انسانی بدون معاضدت دیگران نمی تواند برای مدتی به زندگی خود ادامه دهد، به بیان دیگر، نیاز به امنیت برای غلبه بر« ترس ها و اضطراب های اجتماعی » از ضروریات حفظ تعادل در زندگی انسان است که از طریق زندگی اجتماعی و همیاری برقرار می گردد.

همیاری و همکاری یک کنش متقابل پیوند دهنده است و مولفه هایی نظیر عاطفه، دوستی و عشق را که نشانگر رابطه انسانی میان گروههای اجتماعی برقرار می نماید. تداوم این رابطة انسانی رسم و آییین همیاری را پدید می آورد. همیاری روشی برای ترقی زندگی اجتماعی است که اعضاء به منظور حل مسائل ویژه ای که با آن روبه رو شده اند گرد هم آمده و به فعالیت می پردازند.

امام محمد غزالی (450-555) نیز منشأ تعاون و همیاری را ضرورتهای زندگی آدمی دانسته است. او نیز خانواده را شروع این راه می داند و می نویسد:

«آدمی چنان آفریده شده است که تنها نزید بلکه مضطر است به فراهم آمدن با غیری از جنس خود و آن برای دوسبب است:  یکی از آن که به نسل حاجت است برای بقای جنس آدمی، و آن جز به اجتماع مرد و زن و عشرت ایشان نباشد و دوم یاری دادن در مهیا کردن اسباب طعام و لباس و در پروردن فرزند و غیر آن، و او محتاج باشد. به آلت ها و برای آلت، آهنگر درودگر باید طعام به آس کنند و پزنده محتاج باشد و همچنین تنها لباس را چگونه حاصل کند؟ و او محتاج باشد به کشتن پنبه و آلات بافتن و دوختن و کارهای بسیار. پس برای آن «تنها زیستن آدمی» ممتنع شد و حاجت افتاد به اجتماعات».

اصولا همياري امر تازه اي نيست و زاييده عصر و زمان خاصي نمي باشد،‌ منتها در هر دوره اي به نحوي خاص و منطبق با مقتضيات آن دوره آشكار گرديده است.(همان 11).

 به طور کلی، می توان گفت همیاری و تعاون پدیده جدیدی نبوده و دارای سابقة بسیار طولانی است و در دوره های مختلف زندگی انسانی همیشه به عنوان راه و وسیله مناسبی برای رفع مشکلات و حل مسائل که او در مقابل خود داشته است، مورد استفادة او قرار گرفته و در آینده نیز از آن سود خواهد برد.

پدیده همیاری امری است که در هر جامعه انسانی می توان آن را دید از جوامع ابتدایی گرفته تا جوامع امروزی و پیشرفته، در اصل در هر جایی انسانی زندگی می کند همیاری و همکاری نیز مشاهده می شود. برای مثال می توان به واره پرداخت. و حتی دکتر مرتضی فرهادی برای نخستین بار به واره در برخی روستاهای کمره برخورد، تصور می کرد که با رسمی کاملاَ محلی برخورده کرده است. ولی بعداً هنگامیکه واره را در روستاهای اراک، الیگودرز، گلپایگان و خوانسار نیز یافت اندیشید که با رسمی ناحیه ای روبروست؛ اما به تدریج دانست که واره در شهرستانها و استانهای دیگر با تفاوت های جزئی در نام و شیوه اندازه گیری و غیره وجود دارد، بالاخره دریافت که واره در افغانستان در تاجیکستان و جمهوری آذربایجان نیز وجود داشته است.اکنون اگر کسی این داستان را پی بگیرد، ممکن است در گذشته یاحتی امروز در جاهای دیگر جهان خود یا بقایای آن را باز یابد .

با توجه به این مثال به همگانی و همه جایی بودن پدیده همیاری نیز می توان پی برد و اینکه این پدیده  مختص به شهری و روستایی خاص نمی باشد. بلکه رسم واره که یک نوع همیاری است را می توان در ایران و افغانستان و جاهای دیگر دید. و همینطور این امکان وجود دارد که در ایران زودتر از افغانستان و در افغانستان زودتر از تاجیکستان به وجود آمده باشد و این امر بستگی دارد که چه زمانی در آن مکان نیاز به این رسم شده است.

همياري، روشي است در زندگي اجتماعي انسانها و به كارهاي اقتصادي محدود نمي شود. مفهوم همياري جدا از مفهوم زندگي اجتماعي به نظر نمي رسد و مي توان آن را نوعي بلوغ اجتماعي دانست. به بيان ساده تر مفهوم همياري كه مقتضاي زندگي اجتماعي است، نشانه اي از عزم انسانها و اراده جمعي آنها در برخورد با مسائل و چالش هاي زندگي اجتماعي است.

همياري يعني كار دسته جمعي كه از مراحل آغاز زندگي انسانهاي اوليه شروع مي شود و به بالاترين درجه از رفتارهاي اجتماعي (از خود گذشتگي)‌مي رسد، به طوري كه مي توان همكاري و همياري را مركز و منشا اصلي رفتار بشري دانست.

واژه همياري كه معادل انگليسي آن كوآپريشن [1]و معادل عربي آن تعاون است.

در زبان فارسي مترادف هايي دارد نظير تعاون،‌ مشاركت ياوري،‌ ياري،‌ ياري گري،‌دگرياري، همكاري،‌ خودياري و .... (همان ،15)

تعريف همياري

    درک واقعی مفهوم هر پدیده ای بدون بررسی پویایی آن غالباً ناقص و گمراه کننده است. بیشتر پدیده ها و مفاهیم از آن هنگام که به وجود می آیند در حال تحول هستند و واژها و کلماتی که برای نامیدن آنها به کار می روند نیز متفاوت است. تعاون يا همياري نیز چنین است(شهريور، علي حسين 1380، 4).

[1] - cooperition

فهرست مطالب

درآمدی بر همياري

تعريف همياري

انواع همیاری

گونه آمیزی یاریگریها

خود- همیاری

خود-دگریاری

پیشینه تعاون و همیاری

پیشینه همیاری در ایران

همياري در ادبيات فارسي و ضرب المثلها

نگرش ادیان به همیاری

نگرش دین اسلام به قرض الحسنه
مفهوم قرض

همدلی

همدردی در قرآن

همدردی در سیره امامان

شیوه های همیاری در کشورهای دیگر

چین باستان

یونان باستان

همياري

انجمنهای نژادی

اسامي گوناگون همياري

همياري در گروه هاي انساني

همياري در جوامع سنتي

آيين هاي همياري

کارکردهای همیاری

کارکرد اجتماعی

کارکرد اقتصادی

کارکرد فرهنگی

کارکرد روانی

مکتب کنش متقابل نمادین

نظر دوركيم در مورد همياري

شیوه های دیگر از همیاری

منابع