مبانی نظری و پیشینه تحقیق مديريت رفتاري والدين، تنظيم كنش حافظه كاري و اختلال نارسایی توجه – فزون‌جنبشی (ADHD)

فرمت فایل: word

تعداد صفحات: 130

در سال‌هاي اخير توجه ويژه‌اي به اختلال فزون جنبشي- نارسايي توجه (ADHD)[1] به‌لحاظ باليني، علمي و اجتماعي شده است. هرچند بيش از صد سال از توصیف اين اختلال گذشته و در طول زمان با اسامي و عناوين مختلفي از آن ياد شده است. ازجمله مي‌توان به اشاره شكسپير به نارسايي توجه به‌عنوان يكي از خصوصيات (نمايش‌نامه‌اي) هنري هشتم اشاره داشت. بعد از او در سال 1863 پزشك آلماني به نام هاينريشن هافمن[2] در قطعه شعري طنزگونه، از نوجواني به نام فليپ بي‌قرار ياد مي‌كند و بدين‌گونه، اين اختلال را به نام او نامگذاري مي‌كند. ويليام جيمز[3]نيز در سال 1890 در كتابي تحت عنوان «اصول روان‌شناسي» از اين اختلال به‌عنوان نوعي طبيعي از منش[4] ياد كرده است. پس از آن در اوايل قرن بيستم جورج استيل[5]، كودكان فزون‌جنبشي و داراي رفتار تكانشی را به‌عنوان كودكان فاقد مهار اراده و كنترل اخلاقي توصيف كرده و به بررسي علل خانوادگي آن پرداخته و احتمال آسيب مغزي را براي اين كودكان برشمرده است. توصيف وي با آن‌چه كه از كودكان مبتلا به اختلال نارسایی توجه – فزون‌جنبشی نوع تركيبي همراه با اختلال سلوك ياد مي‌شود، مطابق است. استيل بر اين باور بود كه عوامل محيطي و ارگانيكي علل اصلي اين اختلال است. اين اولين‌بار بود كه اختلال در كنترل تكانه و نارسايي توجه به‌عنوان يك اختلال مجزا و نه به‌دليل آسيب مغزي يا عقب‌ماندگي ذهني معرفي شد. او هم چنين فقدان بازداري و يا مشكلات توجه را علت اوليه اين اختلال برشمرد. استيل اين‌گونه استدلال مي‌كرد كه توجه ضعيف بدين علت اوليه است كه موجب مي‌شود كودك به عواقب عمل خود بي‌توجه باشد با اين وصف، استيل مشكل توجه و تكانشگري را كه در حيطه‌هاي اخلاقي و مذهبي به تنبلي و بدي از آن‌ها ياد مي‌شد، به يك الگوي طبی تبديل ساخت. پس از آن يافته‌هاي استيل در پژوهش‌هاي بعدي كاربرد يافت. چند سال بعد در سال 1918 و اندكي پس از جنگ جهاني اول، مشكلات رفتاري در بازماندگان جنگ که به‌دنبال یک همه‌گيري بزرگ آنسفاليت مشاهده شد، تحت عنوان «نشانگان فزون‌جنبشی»[6] تعريف شدند و در پي بروز علايم ناشي از صدمات حين تولد، ضربه به سر و عوامل عفونت‌زا، منجر به پيدايش عنوان «نشانگان كودك آسيب ديده مغزي»[7] شد. ساير عناويني كه اين اختلال تاكنون داشته‌اند، عبارتند از: آسيب خفيف مغزي[8]، بدكاركردي خفيف مغزي[9] و نشانگان واكنش فزون‌جنبشی دوران كودكي[10] كه در بين اين اسامي، مفهوم واژه بدکاركردي خفيف مغزي مورد استقبال وسيعي قرار گرفت، هرچند در كنفرانس سال 1962 اين مفهوم مورد ترديد قرار گرفت و واژه‌شناسی جدیدی از این اصطلاح، در مفهومی بهتر از قبل که در برگیرنده گروه ناهمگونی از کودکان است اعلام شد و لازم است در آینده به زیرشاخه‌های دیگری تقسیم شوند. اختلال فزون‌جنبشی- نارسايی توجه برای اولین‌بار در DSM-III-R مطرح شده است])لوايس[11]،2007)، (کاپلان و سادوک، 2005)، (کاپلان و سادوک، 2003)، ( لوایس، 2003 ) و (کلی کی لو[12]و همکاران، 1998)[.

در ICD-10[13] ويژگي‌هايي براي اختلال فزون‌جنبشي[14](HD) وجود دارد كه خيلي محدودتر از يژگي‌هاي تشخيصي موجود در DSM-IVاست. به‌گونه‌اي كه هر سه نشانه عدم توجه، بيش‌فعالي و تكانشگري مي‌بايستي وجود داشته باشد. و اگر در كنار اين نشانگان اضطراب يا اختلال خلقي وجود داشته باشد، از اين طبقه‌بندي خارج مي‌شود.ICD-10هم چنين داراي معيارهايي تشخيصياختلال فزون‌جنبشي سلوكي[15](HKD) مي‌باشد كه به سختي مي‌توان آن را معادل طبقه‌بندي DSM در مورد نوع تركيبي اختلال نارسایی توجه – فزون‌جنبشی و همبودي با اختلال سلوكي تشخيص داد(لوايس، 2007).

[1]-Attention Deficit- Hyperactivity Disorder

[2]-Heinrich Hoffman

[3]-William James

[4]- Character

[5]-George Still

[6] -Hyperactive Syndrome

[7] -Brain Injured child Syndrome

[8] -Minimal Brain Damage

[9]- Minimal Brain Dysfunction

[10]- Hyperkinitic Syndrome of childhood

[11] - Lewise

[12]- Klykylo

[13]- International Statistical Classification of Diseases and Related Health problems

[14]- Hyperkinetic Disorder

[15]- Hyperkinetic Conduct Disorder

فهرست مطالب

تاريخچه

معيارهاي تشخيصي و ويژگي‌هاي باليني

تظاهرات بالینی

تظاهرات شايع

نشانه‌هاي اصلي

نشانه‌های ثانوي

نشانه‌هاي رفتاري

نشانه‌های شناختي

نشانه‌های هيجاني

نشانه‌های اجتماعي

نشانه‌های حركتي

همبودي

همه‌گيرشناسي و بروز

علت شناسي

عوامل ژنتيك

مطالعات موردي- شاهدي ژنتیک

مطالعات دوقلوها

مطالعات بر روي خواهران و برادران تني و ناتني

مطالعات فرزند خواندگي

مطالعات خانوادگي

مطالعات ژنتيك- مولكولي

نقش ساير ژن‌هاي گيرنده

عوامل عصب شناختي

رويكردهاي نظري نوروسايكولوژيكي

يافته‌هاي ساختاري مغز در بروز ADHD

ناهنجاري عملكردي مغزي

مطالعات الكتروفيزيولوژيكي

مطالعات عصبي- شيميايي

فرضيه دوپامين

فرضيه نوراپي ‌نفرين(نورآدرنالين)

فرضيه سرتونين

عوامل مرتبط با تغذيه

عوامل محيطي مربوط به مواد سمي

عوامل رواني- اجتماعي

عوامل روان شناختي

عوامل اجتماعي

عوامل رفتار ی- خانوادگي

تشخيص افتراقي ومسایل بالینی

تشخيص

مقیاس های رتبه بندی، آزمون ها و سنجش های آزمایشگاهی

درمان

تأثیر بر عملکرد شناختی

تأثیر بر عملکرد تحصیلی

تأثير بر عملكرد اجتماعي

تأثير بر روابط خانواده

نوروفيدبك (بازخورد عصبي)

ويژگي‌هاي نوروفدبك

مداخله در سطح خانواده

مداخله در سطح مدرسه و همسالان

درمان‌هاي تركيبي

پیشینه تحقیق

منابع