مبانی نظری و پیشینه تحقیق عدالت سازمانی

عنوان:

فرمت فایل: word

تعداد صفحات: 30

عدالت و اجراي آن يکي از نیازهای اساسي و فطري انسان است که همواره در طول تاريخ وجود آن بستري مناسب جهت توسعه جوامع انساني فراهم کرده است. نظريات مربوط به عدالت به‌موازات گسترش و پيشرفت جامعه بشري تکامل‌یافته و دامنه آن از نظريات اديان و فلاسفه به تحقيقات تجربي کشيده شده است. پس از انقلاب صنعتي و مکانيزه شدن جوامع بشري، سازمان­ها چنان بر زندگي بشر سيطره افکنده­اند که هر انسان از لحظه تولد تا مرگ مستقیماً وابسته به آن‌هاست و امروزه زندگي بدون وجود سازمان­ها قابل‌تصور نيست، بنابراين اجراي عدالت در جامعه منوط به وجود عدالت در سازمان­هاست. اولين تحقيقات پيرامون عدالت در سازمان­ها به اوايل دهه1960 برمی‌گردد. پس از سال 1990 فصل جديدي از مطالعات تجربي پيرامون عدالت سازماني آغاز مي­شود که ماحصل آن شناخت سه نوع عدالت يعني عدالت توزيعي، عدالت رويه­اي و عدالت تعاملي در سازمان­هاست.

اولين تعاريف درباره عدالت به سقراط، افلاطون و ارسطو منسوب است. يکي از مهم‌ترین پرسش­هاي سقراط در مورد سرشت عدالت بود. بعد از سقراط، شاگردش افلاطون در کتاب جمهوري - مهم‌ترین اثر خود- بحثي را عدالت ناميد که نخستين و قديمي­ترين بحث تفصيلي درباره عدالت در فلسفه سياسي قديم است (مرامي، 1378).

افلاطون در کتاب جمهوريت در پي اين پرسش بود که چرا مرد با فضيلتي مانند سقراط حکيم در جامعه آن روز يونان محکوم به مرگ شد، انگيزه او تحليل و تبيين عدالت در جامعه آتن بود و اينکه مفهوم عدالت چيست (کاظمي 1379). به نظر افلاطون عدالت وقتي حاصل مي­شود که در دولت هر کسي به کاري که شايسته آن است بپردازد، به همین شکل، انسان عادل نيز انساني است که اجزاي سه گانه روح او (غضب، شهوت و عقل) تحت فرمانروايي عقل، هماهنگ باشند (اخوان کاظمي، 1386).

ازنظر ارسطو - شاگرد افلاطون - نيز عدالت، داشتن رفتاري برابر با افراد برابر است (مرامي، 1378). ارسطو معتقد بود که توده­هاي مردم به اين دليل انقلاب مي­کنند که با آنان با بي‌عدالتي رفتار مي­شود (کاظمي، 1379). از ديدگاه توماس آکويناس عدالت واقعي زماني است که حاکم به هر کس مطابق شأن و شايستگي او امتياز بدهد (کاظمي، 1380). از ديد نظريه ليبرال عدالت به اين معني است که دولت نبايد با شهروندان با تبعيض رفتار کند مگر درصورتی‌که در زمينه­اي موردنظر ميان خود آن‌ها تفاوت­هايي وجود داشته باشد. در برداشت ليبرال از عدالت عمده توجه معطوف به توزيع عادلانه قدرت در جامعه است (مرامي، 1378). عدالت در مفهوم راديکال آن در شعار و فرمول معروف مارکس «از هرکس به‌اندازه توانش و به هر کس به‌اندازه نيازش» خلاصه مي‌شود. مرکز ثقل عدالت در اين مفهوم، توزيع عادلانه ثروت است (مرامي، 1378). در تمامي انديشه­هاي سياسي اسلام، مبنا و زيربناي تمامي اصول نيز عدالت است. آيات الهي اشاره دارند که پيامبران را با مشعل­هاي هدايت فرستاديم و به آن‌ها کتاب و ميزان داديم تا عدالت را بر پا دارند (اخوان کاظمي، 1386). بعثت پيامبران و تشريع اديان به‌منظور تحقق قسط و عدل با مفهوم وسيع کلمه در نظام حيات انسان بوده است تا آنجا که از رسول خدا (ص) نقل‌شده است: «کشور با کفر مي­ماند اما باظلم ماندني نيست» (اخوان کاظمي، 1386).

فهرست مطالب

مبانی نظری عدالت سازمانی

مفهوم و تعاریف عدالت

اهمیت و ضرورت عدالت در سازمان

تعاریف عدالت سازمانی

نظریه‌های عدالت سازمانی

اصول کلی عدالت سازمانی

ابعاد عدالت سازمانی

عدالت توزیعی

عدالت رویه‌ای

عدالت مراوده‌ای (تعاملی)

ابعاد عدالت سازمانی از منظر گرینبرگ

طبقه‌بندی عدالت سازمانی از منظر گرینبرگ

مروری بر تحقیقات انجام‌شده

تحقیقات انجام‌شده در داخل کشور

تحقیقات انجام‌شده در خارج کشور

منابع و مأخذ