عنوان:
فرمت فایل: word
تعداد صفحات: 50
مفهوم فضا در ابعاد وسیع و جامع خود تجلیگاه رابطهی میان تمام فعالیتهای انسانی است. این فـعالیتها هـر کدام به گـونهای مـتفاوت از دیگـری اثرات خود را بر جای نهاده و چشماندازهای گوناگونی را به وجود میآورند. هالد[1] فضا را به ظروف حاوی چشمانداز جغرافیایی تعریف میکند. توجیه فضا تا آنجا که به کار جغرافیا مربوط میشود جایی است که پدیدههای جغرافیایی اثر متقابل بر هم دارند و بدین لحاظ است که میتوان در یک مفهوم سادهتر گفت، فضا میدان تأثیربخش متقابل میان پدیدههاست. برخی از نویسندگان نیز مانند ادوارد اولمن[2] فضا را مترادف با واژهی موقعیت، یعنی جایی که رابطهی بین مکانها را ممکن میسازد تعریف کرده است. به هر حال فضا جایی است که روابط متقابل میان عوامل و پدیدهها در آن صورت میگیرد و به اعتبار دیگر هر رابطهی فضایی دارای یک سازمان فضایی است (رضوانی، 1382: 46).
1-1-1- مکان در ارتباط با فضا
از دید بسیاری از اندیشمندان، فضا عنصر جدانشدنی ساخت مادی و ساخته شدن زندگی اجتماعی است (رهنمایی و اشرفی، 1386: 25). بنابراین فضا تولید اجتماعی است و بانی تولید آن تولیدکنندگان، مصرفکنندگان و کنشگران است. دولت، اجتماعات، موسسههای تولیدی و گروههایی که با نظامی پیچیده از کنشهای متقابل در مقیاسهای مختلف درگیرند، از آن جمله محسوب میشوند (سهامی، 1385: 110). جایگاه و موقعیت افراد به همراه ویژگیهای آنها، وضعیت مکانی آنها را در فضا معلوم میکند. در واقع مفهوم مکان نه تنها در محیط طبیعی بلکه مهمتر از آن، در محیطی انسانی جستجو میشود که بخش جداییناپذیر بلکه آمیخته محیطهای انسانی است که به وسیلهی مجموعهای از دسترسیها تعیین میشود (رضوانی و همکاران، 1388: 51).
1-1-2- سازمان فضایی
[3]
سازمان فضایی هر منطقه تبلور جریان و الگوی ارتباطات فضایی آن منطقه است. اصولاً در هر منطقهای فعالیتهای انسانی- اقتصادی به هم پیوسته هستند، پیوستگی این فعالیتها در یک ناحیه ممکن است تا ابعاد بسیار وسیعی گسترش یابد (رضوانی، 1382: 46). به عبارت دیگر سازمان فضایی به چگونگی شکلگیری مجموعهای از عناصر به هم پیوسته نظیر جمعیت، فعالیت، نقاط گروهی، کانونها، شبکه دسترسی، نقش و کارکرد مراکز و... و نیز روابط متقابل میان این عناصر در فضا اطلاق میگردد (Misra, 1990: 222-223 ).
1-1-3- توانمندسازی
[4]
در خصوص مفهوم توانمندسازی تعاریف متفاوتی ارائه شده است که این امر را میتوان ناشی از دو عامل مهم دانست: نخست، چندبعدی بودن این مفهوم؛ و دوم، کاربرد آن در حوزههای مختلفی چون مدیریت، روانشناسی، جغرافیا، کشاورزی، جامعهشناسی و حوزههای دیگر (میرزایی و همکاران، 1389: 101).
توانمندسازی به معنای کسب قدرت یا واگذاری و محول کردن انجام کاری خاص به منظور هدفی مشخص است .(Mubashir, 1991: 99)این مفهوم داراي دو محتواي قدرت و نمايندگي انجام كاري است. بنابراين ميتوان توسعه را به نوعي توانايي واقعي مردم در جهت تغيير و به منظور دستيابي به زندگي متكاملتر با قدرت تعيين سرنوشت تلقي كرد. بر اين مبنا توانمندسازي عبارت است از دسترسي به ابزارها و امكاناتي كه با استفاده از آنها، افراد بتوانند سرنوشت خود را تعيين كنند و به پيش ببرند (Eklund, 1999: 45). تعاريف و تفسيرهاي متفاوتي از توانمندسازي ارائه شده است كه بسياري از آنها با يكديگر مشابهاند. به عنوان مثال، تعريف تور (1986) از توانمندسازي دقيقا مانند تعريف راپاپورت است كه وي عقيده دارد توانمندسازي به مفهوم فرآيندي است كه مردم طي آن به قدري توان يافتهاند كه در كنترل و تأثيرگذاري بر رخدادهاي تعيينكننده در زندگيشان مشاركت كنند (Serayeldin, 1991, 88).
بنابراين توانمندسازي عبارت است از كسب قابليتهايي كه طي آن فرد و جامعه توانايي كنترل يا تأثيرگذاري بر نيروهاي مؤثر تعيين كننده، بر حيات خود را مييابد (دارابي، 1384: 272 ). با توجه به اين تعريف، اقداماتي كه ميتواند منجر به ايجاد چنين شرايطي در روستاها گردد، عبارتاند از: الف) افزايش دانش و سواد؛ ب) بقاي نيروهاي باسواد در روستا؛ ج) افزايش مشاركت در تصميمگيري.
[1]Halld
[2]Edward Ullman
[3]Spatial organization
[4]Epowerment
فهرست مطالب
فضا
مکان در ارتباط با فضا
سازمان فضایی
توانمندسازی
مشاركت
توانمندسازي و بهسازي مشاركتي
فقر و محروميت اقتصاد
كارآفرينيروستايي
توسعه
دیدگاه ها و نظریه ها
تاریخچه و مبانی نظری مطالعات فقر
دیدگاه های مرتبط با کارآفرینی
ديدگاه جامعه شناختي و جمعيت شناختي
ديدگاه روانشناختي
ديدگاه اقتصادي (کارآفريني درون تئوري اقتصادي)
ديدگاه توسعه اي و محيطي
ديدگاه نهادي
بررسی رویکردهای گوناگون در مورد مشارکت
دیدگاه روانشناختی
دیدگاه جامعه شناختی
دیدگاه علوم سیاسی
پیشینه تاریخی توانمندسازی
رویکردهای نظری توانمندسازی
فرآیند توانمندسازی
چارچوب توانمندسازی
حوزه های توانمندسازی مددجویان
ساماندهی افراد و ایجاد تشکل
رويكردهاي سازماني
نظريه هاي گونه ی اول
نظريه هاي گونه ی دوم
نظريه هاي گونه ی سوم
نظريه هاي گونه ی چهارم
نوع شناسی کمیته امداد امام خمینی (ره)
اهمیت موضوع توانمندسازی در کمیته امداد امام خمینی (ره)
جایگاه کمیته امداد در توانمندسازی مددجویان تحت پوشش این نهاد
توانمندسازی مددجویان
عوامل موثر بر توانمندسازی خانواده های تحت حمایت کمیته امداد
منابع
جغرافیا