مبانی نظری و پیشینه تحقیق سلامت اجتماعی مبتنی ‏بر آموزه های اسلامی و پرخاشگری

عنوان:

فرمت فایل: word

تعداد صفحات: 36

سلامت از واژه هايي است كه بيشتر مردمان با آنكه اطمينان دارند معناي آن را مي دانند، تعريفش رادشوار مي يابند. درفرهنگ هاي گوناگون تعريف هاي بسياري ازسلامت شده است، در فرهنگ وبستر سلامت وضع خوب و عالي بدن، انديشه و روح وبويژه بركنار بودن ازدرد يابيماري جسمي تعريف شده است. در فرهنگ آكسفورد به معني وضع عالي جسم يا روح و حالتي كه اعمال بدن به موقع وبه گونه موثرانجام شودآمده است. جالينوس سلامت را عبارت ازوجود نسبت معيني ازعناصر گرمي، سردي، رطوبت و خشكي تعريف مي كند.

از نظر پاتنام (1993)، جامعه‏ی مدني موفق، عموماً با رابطه نيرومند افقي ميان اعضا شناخته مي شود و برابري يکي از اساسي ترين ابزارهاي جامعه مدني به شمار مي رود؛ بنابراین، نابرابري هاي افراد و گروه هاي اجتماعي مختلف در بعد سلامت، دو مورد از جنبه هاي مهم ارزيابي سلامت جمعيت قلمداد می‏شود (لوچنر ، کواچي و کندي؛ 1999). جوامع نیز همواره تلاش می‏کنند جنبه‏های مذکور را در تدوین برنامه‏های کلان خود منظور دارند. از این‏رو، در پيش نويس اوليه نظام‏نامه سلامت اجتماعي وزارت بهداشت کشور، سلامت اجتماعي وضعيت رفتارهاي اجتماعي (مورد انتظار) فرد را شامل ميشود که اثرات شناخته شده و مثبتي بر سلامت جسمي و رواني وي دارد و موجب ارتقاي سازگاري اجتماعي و تعامل فرد با محيط پيرامون و در نهايت ايفاي نقش مؤثر در تعالي و رفاه جامعه مي شود (دماري و همکاران، 1389)

برخی از محققان این مفهوم را نوعی توانایی درنظر گرفته‏اند؛ برای مثال، کييز وشاپيرو(2004) به توانايي فرد در تعامل موثر با ديگران و اجتماع به منظور ايجاد روابط ارضا کننده شخصي و به انجام رساندن نقش هاي اجتماعي ، عنوان سلامت اجتماعي را مي دهند. کييز (2004) عملکرد خوب در زندگي را چيزي بيش از سلامت رواني هيجاني و شامل تکاليف و چالش هاي اجتماعي مي داند. به ‏عبارت دیگر، سلامت اجتماعي را ارزيابي و شناخت فرد از چگونگي عملکردش در اجتماع، کيفيت روابطش با افراد و گروه هاي اجتماعي که عضوي از آنهاست معرفي نموده است. ميزان مهارت وعملکرد اجتماعي و توانايي شناخت هر شخص از خود به عنوان عضوي از جامعهاي بزرگ تر (پارك و پارك؛ ترجمه شجاعي تهراني و ملك افضلي،1380)، احساس تعلق به گروه هاي اجتماعي و شريک دانستن خود دراجتماع و پيشرفت آن (کييز،1998)، کيفيّت و کمّيت تساوي افراد و ميزان درگير شدن فرد با اجتماع (دنالد ، 1979)، میزان عملکرد بهینه اعضاي جامعه (بلوک و برسلو ، 1971)، پذيرش خود، روابط مثبت با ديگران، تسلط برمحيط،هدف‏مندبودن در زندگي و استقلال (کيز، شموتکين و رايف ، 2002)، توانايي انجام راحت و مؤثر نقش هاي اجتماعي بدون آسيب رساندن به ديگران (نورطراپ و اسنايدر ، 2010)از جمله تعاريف دیگری است که برای سلامت اجتماعي ارائه شده‏اند.

مفاهیم و سازه‏ها، هر یک دارای برخی شاخص‏ها هستند که به‏عنوان علائم راهنما عمل می‏کنند و میزان دوری و نزدیکی به معیارها و ترازها را مشخص می‏نمایند. در همین ارتباط، استون و جيکوب (2005) شاخص هاي مهم سلامت اجتماعي را مشاركت فعال در زندگي اجتماعي، پذيرش مسئوليت، شناخت حقوق و وظايف شهروندي، شناخت حقوق و وظايف ديگران و احترام به حقوق آنان، احترام به محيط زيست و تلاش در راه حفظ آن، شناخت فرهنگ و ارزش هاي اجتماعي، پرهيز از خشونت و داشتن شكيبايي و مدارا با ديگران دانسته اند. سلامت مي تواند تابعي از عوامل مختلف نظير محيط، جامعه و گروه هاي اجتماعي باشد (لرنر , 1973). به عبارتي، انسان هم محصول و هم خالق روابط اجتماعي دنياي پيرامون خود از تولد تا مرگ است. کيفيت روابط بين فردي علاوه ‏بر سطح مهارتهاي ارتباطي شخصی، تابعی از عوامل بنيادي سلامت اجتماعي نیز ميباشد (به نقل از جيرينكووا و اسوبودا ، 2010). لذا، دونالد و همکارانش (1987) معتقدند سلامت اجتماعي،هم بخشي از سلامتي وهم تابعي از آن محسوب مي شود.

در سالهاي اخير با گنجانده شدن ،« تواناييِ داشتن يك زندگي مثمر از نظر اقتصادي و اجتماعي » این تعريف كامل تر شده است. سلامت بيشتر به عنوان ابزاري براي رسيدن يك هدف منظور شده است كه مي توان آن را از لحاظ كاركردي به صورت يك منبع بيان كرد؛منبعي كه به مردمان امكان مي دهد به گونه فردي، اجتماعي و اقتصادي زندگي كنند. سلامت تنها زندگي كردن نيست،بلكه منبعي براي زندگي روزمره است،سلامت يك مفهوم مثبت است كه بر منابع و امكانات اجتماعي وشخصي وهمچنين توانايي هاي جسماني تأكيددارد(پوراسلامي، 1379)

سازمان جهاني بهداشت، سلامت را بهزيستي كامل جسمي، رواني و اجتماعي و نه صرف نبودن بيماري و يا رنجوري تعريف مي كند. بنا براين سلامت منبعي برا ي زندگي روزمره است و نه براي هدف زندگي( محمد نبي، 1386)

سلامت مفهوم مثبتي است كه علاوه بر ظرفيتهاي جسمي بر منابع اجتماعي و شخصي تأكيد دارد. سلامت داراي 6 بعد مختلف مي باشد: سلامت جسمي، سلامت رواني، سلامت عاطفي، سلامت معنوي، سلامت جنسي و سلامت اجتماعي (سجادي، 1383).

فهرست مطالب

سلامت اجتماعی و راه های ارتقاع آن

سلامت

سلامت اجتماعي

رويکردهاي موجود در تعريف سلامت اجتماعي

اجتماعي:

انسجام اجتماعي:

شکوفایی اجتماعی:

بعد فردي سلامت اجتماعي مبتني بر آموزه هاي اسلام

بهداشت روانی در اسلام

نقش مذهب در بهداشت روانی

نقش مذهب در پیشگیری از بیماری های روانی

رهنمودهای قرآنی برای تسکین و درمان بیماری های روانی:

درمان، با ذکر و یاد خدا:

درمان، با خواندن قرآن و دعا

چارچوب نظري سلامت اجتماعی

پرخاشگری در کودکان و نوجوانان و درمان آن

پرخاشگری:

بازیهای ویدیویی و رایانه ای:

سلیقه کودکان به عنوان عامل موثر پرخاشگری:

راهکارهایی جهت کاهش پرخاشگری:

تنبیه:

پاداش به نمونه های دیگر رفتار :

ایجاد هم حسی نسبت به دیگران:

آموزش مهارت های اجتماعی:

موسیقی:

مبانی نظری پرخاشگری

مرور تحقيقات انجام شده

منابع و مأخذ