مبانی نظری عدالت سازمانی و عدالت

عدالت سازمانی

- مقدمه

در ادبیات سازمان و مدیریت، واژه عدالت ابتدا توسط گرین برگ (1987) بکار گرفته شد. به نظر گرین برگ عدالت با ادراک و تلقی کارکنان از انصاف کاری مرتبط است. گرین این واژه را برای تشریح و تفسیر نقش انصاف در محیط کاری بکار برده است. طبقه بندی هایی که اغلب در گذشته برای عدالت مطرح می شدند در بردارنده دو بعد عدالت توزیعی و عدالت رویه ای بودند. در سال 1986 بعد سومی توسط بیس و مواگ تحت عنوان عدالت مراوده ای معرفی گردید. به طور کلی می توان گفت پس از سال 1990 فصل جدیدی از مطالعات در مورد عدالت سازمانی آغاز شد که نتیجه آن شناخت سه نوع عدالت توزیعی، رویه ای و مراوده ای بود. کالکویت در سال (2001) عدالت مراوده ای را به دو بعد مجزا تقسیم نمود و آن دو بعد را عدالت بین فردی و عدالت اطلاعاتی نامید (یعقوبی و همکاران، 1392: 33-34). تحقیقات بر روی عدالت سازمانی بعنوان ادراک افراد از رعایت انصاف در سازمان، اساسا بر دو عامل استوار است: افراد چگونه درک می کنند که در سازمان عدالت رعایت می شود؛ و پیامدهای چنین ادراکی چه می تواند باشد. بالا بودن عدالت سازمانی به این معناست که افراد درون سازمان به این درک رسیده اند که آنچه را که شایسته آن هستند، دریافت می کنند (ورودی آنها به سازمان با آنچه که آنها از سازمان دریافت می کنند، متناسب است)، قوانین وضع شده برای آنها منصفانه است، و سایر افراد بویژه سرپرستانشان با آنها با عدالت رفتار می کنند (سرپرستان قابل اعتماد و قابل احترام هستند) (الووینو و همکاران، 2013: 40).

-عدالت

عدالت یا انصاف، مفهومی که در تحقیقات سازمانی بسیار مورد مطالعه قرار گرفته است، پایه و اساس انواع روابط و مبادلات اقتصادی و اجتماعی است. در بحث سازمانی، ضرورت حفظ قدرت رقابت، سازمانها را وادار کرده تا وارد روابط بلندمدت شوند. رعایت انصاف و عدالت بحث مهمی در روابط بلندمدت محسوب می شود چرا که دو شریک نیازمند همکاری در برخی زمینه ها و استفاده از توانایی ها و منابع مالی یکدیگر جهت دستیابی به اهداف و منافع متقابل هستند. عدم رعایت عدالت ممکن است به این روابط آسیب زده و یا به آن خاتمه بخشد (لیو و همکاران، 2012: 355)