مبانی نظری اضطراب، نظریه های اضطراب

تعریف اضطراب :                                     

درباره اضطراب تعاریف گوناگونی مطرح است که ما به طرح برخی از این تعاریف می پردازیم .

1-اضطراب یک نوع حالت عاطفی است که با احساس نا امنی مشخص میشود که این حالت بیشتر با دلهره و تشویش اشتباه میشودکه لکن وجه تمایز آن فقدان تغییرات بدنی چون احساس خفگی ،عرق کردن، ازدیاد ضربان نبض و..که از نشانه های مشخص دلهره به شمار میروند،می باشد.بسیاری از مکتبها کوشیدند که براساس اصول مواضع خود بروز اضطراب را توجیه و تفسیر کنند و جالب اینکه از نظر تئورسینهای تعلیم و تربیت ،این حالت نوعی گرایش اکتسابی محسوب میشود ، ولی روانکاوان برعکس اضطراب را مولود ناکامیهای انگیزه شهوانی .ممنوعیتهای فرامن به شمار آورده اند و این خطری است که مستقیما متوجه ((من)) یعنی متوجه شخصیت ذی شعور میگردد که با این پیش آگهی میتواند با اقدامات مناسب به جواب گویی پردازد ویا مکانیزمهای تدافعی خود را به تحرک و فعالیت وادار سازد(رزم آزما،1385).

.............

نظریه های اضطراب :

ما دراین بخش به بررسی دیدگاهها ومکاتب گوناگون موجود در زمینه ی اضطراب خواهیم پرداخت.

نظریه روانکاوی :

نظریه پردازان روان پویایی بر این باورند که رویدادهای روانی درونی و انگیزه های ناهشیار عوامل تعیین کننده اضطراب به شمار می ایند به باور آنها هنگامی که توقعات محیطی افزایش یابد یا هنگامی که تنش در درون دستگاه نهاد – خود فراخود بروز کند خود دستخوش اضطراب می گردد (آزاد،1382). فروید اضطراب روان رنجور را نتیجه یک تعارض ناهشیار می دانست که بین تکانه های نهاد و محدودیتهایی که خود و فراخود اعمال می کنند ایجاد می شود از آنجا که بسیاری از  تکانه های نهاد با ارزشهای اجتماعی یا شخصی در تضاد هستند آدمی را دستخوش تهدید می کنند (اتکینسون و همکاران،1386).

...............

نظریه رفتارگرایی :

درمانگران و نظریه پردازان رفتارگرا اختلالات اضطرابی را نتیجه یادگیری های غلط و شرطی شدن می دانند یک موقعیت استرس را که با موقعیتهای استرس زای قبلی شبیه است ممکن است موجب برانگیختگی اضطراب در فرد شود (آزاد،1382).

...............

دیدگاه زیست شناختی :

گر چه هیچ علت مشخصی برای اختلالات اضطرابی شناخته نشده است اما به نظر می رسد که علل زیستی در ایجاد آنها نقش داشته باشد . مثلاً آشکار شده است که داروهای آرام بخش در کاهش اضطراب موثرند و همچنین نقش وراثت در اختلالات اضطرابی موضوعی است که آن را انکار نمی توان کرد(آزاد،1382).

.................

نظریه های شناختی:

نظریه پردازان شناختی اعتقاد دارند كه رویدادها و مشكلات عامل بروز اضطراب و استرس نیستند بلكه تعبیر و تفسیر فرد از این رویدادهاست كه ممكن است منجر به این مشكلات گردد. نظریه‌های شناختی عمدتا بعنوان یك رویكرد و درمانی و توضیع برای افسردگی ارائه شدند این نظریه ها اخیرا بیشتر در زمینه اضطراب بكار برده شده اند زیرا در درمان اضطراب نیز موثر و دارای كاربرد تشخیص داده شده اند اگر چه نظریه پردازان مختلف تا حدی با هم اختلاف نظر دارند اما نظریه های شناختی بطور كلی می گویند كه اضطراب در پی ارزیابی غلط یا درست موقعیتی كه موجب احساس خطر در شخص می شود تداوم می یابد روشهای درمان شناختی علاوه بر تحلیل مفصل و باز ساده الگوهای غلط و غیر منطقی تفكر همچنین تمرینهای رفتاری در وضعیت‌های مختلف را بعنوان بخشی جدایی ناپذیر از فرایند درمان بكار می برند. (دادستان، 1386).

...............