در 64 اسلاید قابل ویرایش
بیوگرافی
محمد رضا پهلوی در روز ? آبان ???? در تهران به دنیا آمد. پدر او «رضاخان میرپنج سوادکوهی» (بعدها رضاشاه پهلوی) و مادرش تاجالملوک آیرملو (بعدها «ملکه? مادر») بود.
محمدرضا از این پدر و مادر، دو خواهر و یک برادر به نامهای شمس، اشرف (دوقلو با محمدرضا) و علیرضا داشته است.
محمدرضا پس از به سلطنت رسیدن پدرش به مقام ولیعهدی رسید. تحصیل را در مدرسه نظام به همراه بیست نفر از همکلاسی های دست چین شده آغاز کرد و از کودکی زبان فرانسوی را نزد پرستار فرانسویاش مادام ارفع آموخت. در دوازده سالگی او را برای ادامه تحصیل به سوئیس فرستادند. او در سوئیس در مدارس "اکل نوول دوشی" و انستیتو لو روزه نزدیک شهر لوزان در سوئیس تحصیل کرد.
جوانی و ولیعهدی
محمدرضا در ?? سالگی از سوئیس به ایران بازگشت و در دانشکده افسری تحصیل را ادامه داد. در سال ???? با فوزیه خواهر ملک فاروق پادشاه مصر ازدواج کرد. حاصل این پیوند دختری به نام شهناز بود. طی این دوره از زندگی، محمدرضا به تدریج در کنار رضاشاه با فنون سلطنت و رموز سیاست آشنا میشد و جلسات روزانه منظمی میان آنان برقرار بود.
اقدامات مهم محمد رضا شاه
دوران سکون وآرامش رژیم پهلوی که از سال 1342/1963 آغاز می شود و به مدت 15 سال ادامه دارد؛ دوران حکومت مطلقه شاه در ایران است. در این دوران به موازات وابستگی شاه به آمریکا به میزان بیگانگی اش از مردم افزوده می شود. طی این دوران در واقع آمریکا قدرتمندترین حامی شاه در برخورد با مسائل گوناگون می شود.
به خاطر نقش برجسته شاه در تصمیم گیری، ارگان های دولتی کمتر اقتدار مستقلی داشتند. پس از اوایل 1340/1961، نخست وزیران را شاه برمی گزید و مجلس به رغم حقوقش در قانون اساسی، فقط نقش نمایشی را در این فرآیند بازی می کرد. بنابراین، نخست وزیر و کابینه اش ابزاری برای اجرای تصمیم های شاه شدند. به این ترتیب، بر اختیارات قوه مجریه و شخص شاه افزوده شد.
درآمد حاصل از نفت در سال1352/1973، افزایشیافت و اعلامشد كه ایران حاكمیت بر نفت خود را بهدستآوردهاست. در کنار این افزایش درآمد در بخش های مختلف اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی سیاست گذاری های مختلفی صورت گرفت.
در سال 1353/1974 شاه فرمان تأسیس یک نظام تک حزبی را صادر کرد. این حزب ابزاری جهت جلب رضایت از رژیم و اعلام وفاداری نسبت به آن بود. جهت جلب توجه هر چه بیشتر دول خارجی و کسب مشروعیت، جشن های تخت جمشید را آغاز نمود. مبدأ تاریخ را كه بر مبنای روز هجرت پیامبر (ص) از مكه به مدینه بود عوضكرد.
ایران در آن دوره در بخش های مختلف پیشرفت نسبی کرده بود. اما این پیشرفت ها، ملّت ایران را راضی نکرد، بلکه نتیجه عکس داشت. علّت همان روحیه ی استقلال و نیاز به مشارکت سیاسی بود که در مردم وجود داشت.
شاه و ملی شدن صنعت نفت
نهضت ملی شدن صنعت نفت آنقدر در روحیه شاه اثر گذاشت که بخش عمدهای از کتاب پاسخ به تاریخ که پس از سقوط سلطنت نوشته است، را نیز به خود اختصاص داده است. در سالهای ???? تا ???? مذاکراتی بین نویل گس و عباسقلی گلشائیان، وزیر دارائی دولت انجام شد و حاصل آن قراردادی بود که به قرارداد الحاقی گس-گلشائیان معروف شد. طبق این قرارداد، حق امتیاز ایران از نفت جنوب افزایش مییافت ولی در عین حال قرارداد اصلی یعنی قرارداد ???? تغییری نمیکرد. شاه مایل به تصویب همین قرارداد بود ولی نمایندگانی از جبهه ملی مثل حسین مکی، مظفر بقائی و ابوالحسن حائریزاده از تصویب آن جلوگیری کردند.
به پیشنهاد جمال امامی در مجلس شورایملی، مصدق نخستوزیر شد. قدرت شاه در دوره نخستوزیری مصدق روزبهروز کمتر شد. به خاطر محبوبیت مصدق و امر ملی شدن نفت، شاه نیز در ظاهر از او پشتیبانی میکرد ولی عملا در برکناری او میکوشید. در رویداد ?? تیر ???? ارتش به طرفداران مصدق و کمونیستها تیراندازی کرد و عدهای کشته شدند. سرانجام بجای قرارداد گس-گلشائیان، با امضای همه اعضای کمیسیون مخصوص نفت در مجلس شورای ملی ایران در ?? اسفند ???? قانون ملی شدن صنعت نفت به تصویب رسید. مجلس سنا نیز این قانون را در ?? اسفند ???? تصویب کرد.
علوم انسانی