مبانی نظری سیاست فرهنگی، برنامه ریزی فرهنگی، دیپلماسی فرهنگی

توضیحات: 75صفحه فارسی (word) با منابع کامل

تحقیق آماده با رفرنس دهی کامل فارسی و انگلیسی و پانویس ها، برگرفته از مقاله های فارسی و ترجمه تخصصی متون مقاله انگلیسی با ترجمه آماده کتاب های خارجی و کتاب های داخلی رشته های مختلف، مناسب برای انجام و نوشتن پروپوزال و فصل دوم پایان نامه و مقاله داخلی و خارجی و طرح های تحقیقاتی

خلاصه ای از کار:

-سیاست فرهنگی و مشخصه های آن

سیاست فرهنگی به معنای ارزشها و اصول هدایت كننده امور فرهنگی است. با نگاهی دیگر نیز می توان گفت كه سیاست فرهنگی مجموعه ای از تدابیر برای تعیین وظایف دولت و سازمانهای غیر دولتی، در زمینه فرهنگ برای رسیدن به اهداف مورد نظر است. در اصول سیاست فرهنگی جمهوری اسلامی ایران سیاست فرهنگی اینگونه تعریف شده است: سیاست فرهنگی درحقیقت همان توافق رسمی واتفاق نظر مسئولان ومتصدیان امور درتشخیص ،تدوین وتعیین مهمترین اصول واولویتهای لازم الرعایه درحركت فرهنگی است . سیاست فرهنگی رامی توان اصول راهنمای كارگزاران فرهنگی ومجموعه علائم ونشانه هایی دانست كه مسیرحركت رانشان می دهد به عبارت دیگر نوعی دستورالعمل فرهنگی است كه روشنگر حركت است. سیاست فرهنگی به معنای عام و عرفی آن مجموعه ای ازاهداف ،مبانی .اصول ، اولویتها وخط مشی اجرای را شامل می شود، هرچند به معنای خاص فقط قسمت اخیر رابه ذهن متبادر می سازد. به هر حال سیاستهای فرهنگی و سیاستگذاری فرهنگی در جوامعی مانند ایران كه به دنبال ایده و آرمانی ویژه هستند و حفظ فرهنگ مورد تایید حكومت بسیار مهم تلقی می شود، از اهمیت وی ژه ای برخورداراست.سیاست های فرهنگی غالبا دو نوع هستند سیاستهای تشویقی و سیاستهای كنترلی. سیاستهای تشویقی برای رسیدن به اهداف خود از ابزار تشویق و اقناع استفاده می كننداین نوع از سیاست فرهنگی غالبا به منظور توسعه فرهنگی اتخاذ می شود. سیاست های توسعه ای به صورت عریان و واضح تبیین می شود .سازمان یونسكو به عنوان سازمانی كه هدف آن توسعه فرهنگی است اهداف توسعه فرهنگی را اینگونه معرفی می كند.

- اتخاذ آن دسته از سیاستها، برنامه ها و استراتژیهای توسعه كه جنبه های فرهنگی و هدف های فرهنگی و نیاز به آموزش نیروی انسانی را مد نظر قرار دهد و دولت مردان و مردم عادی را به اهمیت نقش فرهنگ واقف سازد.

- ایجاد تسهیلات برای شكوفا شدن استعدادهای بیشترین تعداد ممكن از مردم، حفظ ارزشهای معنوی، اجتماعی و انسانی كه زندگی جوامع مختلف مبتنی بر آنهاست و تشویق مشاركت همه مردم درزندگی فرهنگی (کاوند و کاوند، 1387)).

................

- سیاست گذاری فرهنگی و مشخصه های آن

سیاست های‌ فرهنگی‌ هر چند اغلب توسط دولت ها و از پای‌ تخته‌سیاه‌های‌ مدارس‌ تا درون‌ ساختمان های‌ مجالس‌ قانونگذاری‌ وقوه‌ مجریه‌ تعیین‌ می‌شود اما تعداد بسیار زیادی‌ ازموسسه‌های‌ دیگر در بخش‌ خصوصی‌ همچون‌ شركت ها و سازمان های‌اجتماعی‌ نیز در این‌ امر دخیل‌ هستند . سیاست های‌ فرهنگی‌اصول‌ راهنما برای‌ كسانی‌ كه‌ تصمیمات‌ و اقدامات‌ آنها برزندگی‌ فرهنگی‌ تاثیرگذاراست،‌ فراهم‌ می‌كند.

....................

- سیاست‌های فرهنگی جهان سوم

راجع به سیاست های فرهنگی جهان سوم می توان گفت که كشورهای جهان سوم در برابر چالشها وفرصتهای فزاینده جهانی شدن می بایست، سیاست‌های فرهنگی را اتخاذ كنند كه از این فرصتها حد اکثراستفاده را بکندودرمقابل آن از تهدید های كه فراروی این كشورها گشوده می شود كمتر آسیب بیند ولی نكته اساسی این كه كشورهای جهان سوم با توجه بوضعیت خاص که دارند؛ نتوانسته اند سیاست فرهنگی خاصی را در قبال جهانی شدن اتخاذ كنند. چون در این كشورها هیچ گونه توافقی برارزشهای فرهنگی وجود ندارد ولذا نمی توان انتظارداشت که این این کشورها یک سیاست فرهنگی مسجم وهم سویی را دربرابرامواج جهانی شدن اتخاذ نمایند اما در سطح ملی این كشورها می‌توان گفت كه هریک از این كشورها با توجه به نیاز هاوالویت های فرهنگی خود سیاست‌های فرهنگی خاصی را می توانند درپیش گیرند امادرکل ما می توانیم این کشورهای به................

- تاثیر حقوق فرهنگی

حقوق‌ فرهنگی"‌ از پایه‌های‌ اساسی‌ سیاست‌ فرهنگی‌ است. درسال 1948 بلافاصله‌ پس‌ از تاسیس‌ سازمان‌ ملل‌ متحد، اعضای ‌این‌ سازمان‌ "اعلامیه جهانی‌ حقوق‌ بشر" را تصویب كردند كه‌اعلام‌ می‌كرد: "هر فرد از حق‌ مشاركت‌ آزادانه‌ در زندگی‌فرهنگی‌ جامعه‌ برخوردار است‌." "رنه ماهیو"، دبیر كل‌ پیشین‌ یونسكو در سال1970 ‌در كنفرانس‌ بین‌المللی‌ یونسكو درباره‌ جوانب نهادی‌، اداری‌ و مالی‌ سیاست‌ فرهنگی‌ بر این‌ حق‌ تاكید كرد و گفت: معلوم ‌نیست‌ كه‌ اهمیت‌ كامل‌ این‌ متن‌ كه‌ حق‌ فرهنگی‌ را به‌ عنوان‌ یك ‌حق‌ جدید بشر اعلام‌ می‌كند كاملا در زمان‌ ما درك‌ شده‌ است ‌یا نه . اگر هركس،‌ به‌ عنوان‌ یك‌ بخش‌ اساسی‌ از شان‌ انسانی خود، حق‌ مشاركت‌ در میراث‌ فرهنگی‌ و فعالیت های‌ فرهنگی‌اجتماع‌ را  داراست‌، پس‌ مسئولان‌ جامعه‌ وظیفه‌ دارند تا حدی‌كه‌ امكانات‌ آنها اجازه‌ می‌دهد وسایل‌ چنین‌ مشاركتی‌ رابرای‌ او فراهم‌ سازند. همچنین‌ هر فرد دارای‌ حقوق‌ فرهنگی‌است‌ همان‌ طوری‌ كه‌ او دارای‌ حق‌ آموزش‌ و حق‌ كاركردن‌ است‌ .این‌ بنیان‌ و اولین‌ هدف‌ سیاست‌ فرهنگی‌ است‌.

درك‌ وظیفه‌ فراهم‌ نمودن‌ وسایل‌ مشاركت‌ فرهنگی‌ طی‌ دهه‌های ‌اخیر باعث‌ شده‌ تا مقامات‌ دولتی‌ در سراسر جهان‌ بر سرعت ‌اقدامات‌ خود برای‌ تضمین‌ مشاركت‌ عموم‌ مردم‌ در توسعه ‌فرهنگی‌ بیفزاید (Jong,1998).

..................

- ریشه‌های‌ تاریخی‌ سیاست‌ فرهنگی

‌نظریات‌ شكل‌ دهنده‌ سیاست‌ فرهنگی‌ از منابع‌ متعددی‌ همچون‌رویه‌های‌ سنتی‌ در جوامع‌  مختلف‌، دیدگاه‌های‌ فلاسفه‌ و نظریه‌پردازان‌، تجربه‌های‌ تاریخی‌ و اندیشه‌های‌ یوتوپیایی ‌نشات‌ گرفته‌ است.

..............

- شیوه‌‌های‌ تقویت‌ دمكراسی‌ فرهنگی

روح‌ بخشیدن‌ به‌ اجتماع‌ و سرزنده‌ نگه‌ داشتن‌ آن‌ مهمترین ‌شیوه‌ در نظر گرفته‌ شده‌ شناسایی‌ و تایید‌ اهداف‌ دمكراسی ‌فرهنگی‌ است. در بسیاری‌ از جوامع‌ در قالب طرح های‌ روح ‌بخش‌سعی‌ برآن‌ است‌ تا یك‌ هنرمند.......................

- شرایط دمكراسی‌ فرهنگی

‌موانع‌ زیادی‌ برسر راه‌ عملی‌ شدن‌ اهداف‌ دمكراسی‌ فرهنگی‌وجود دارد . مهمترین‌ امر برای‌ طرفداران‌ دمكراسی‌ فرهنگی‌حفظ یك‌ تصویر بزرگ‌ در ذهن‌ است‌ .كارلوس‌ فوئنتس،‌عصر ما را به‌ عنوان‌ عصر" فرهنگ ها به‌ عنوان‌ بازیگران‌ عمده‌ تاریخ"‌ تعریف‌ كرده‌ است.

..................

- ابزارهای فرهنگی
ابزار فرهنگی برای اجرای این کارها بسیار زیادند، آموزش و پرورش، ارشاد، تربیت، دانش فلسفی، اجتماعی و انسانی، مذهب، هنر تجسمی، نشر کتاب، کارهای مربوط به کتابخانه و موزه، ایدئولوژی و تبلیغات، موازین و..................

- اصول تعیین ارزشها واهداف سیاست فرهنگی
مهمترین اصول تعیین ارزش ها و اهداف سیاست فرهنگی عبارت است از درک تضاد فرهنگی، اهمیت و................

- الزامات سیاست فرهنگی   
در همین راستا سیاست فرهنگی باید:  
- بخش لاینفک تمام جهت‌گیری‌های سیاست دولت و منعکس کننده ارزش‌های معنوی و جنبه‌ها و شاخص‌های اخلاقی آن باشد.    
.....................

- ‌برنامه‌ریزی‌ فرهنگی

مكانهای‌ فعالیتهای‌ فرهنگی‌ دسته‌ جمعی، آثار مهم‌ و پایدار زیبایی‌شناختی، اجتماعی، اقتصادی‌ و نمادین‌ بر شكل‌ و كاركرد شهرهای‌ بزرگ‌ و كوچك‌ دارند. هنرها، بویژه‌ وقتی‌ متمركز و یكپارچه‌ اداره‌ می‌شده‌اند، نقشی‌ محوری‌ در حیات‌ جامعه‌های‌ گوناگون‌ در دوره‌های‌ مختلف‌ (كلاسیك، رنسانس، صنعتی‌ و پساصنعتی) و در..................

- سیاست فرهنگی: ضرورت توسعه پویا و همه جانبه

مرور بر آنچه درباره فرهنگ گفته شده است، نشان می دهد که درک واحدی از این مفهوم وجود ندارد. دست اندرکاران علوم اجتماعی با تاکید بر تعاریف متعدد، بر سردرگمی ها در این عرصه افزوده اند و دست یابی به تعریفی واحد را مشکل کرده‌اند، تا جایی که اغلب افراد صلاح را در این می بینند که بدون اینکه به تعریف فرهنگ بپردازند، درباره  آسیب ها، معایب، و وجوه گوناگون فرهنگ صحبت کنند.

..................

- روش مطالعه سیاست فرهنگی كشورها

مطالعه سیاست فرهنگی یك كشور به معنی مشخص نمودن اهداف تعیین شده توسط مسئولین ، طرح‌های به اجرادرآمده ، میزان موفقیت دربكارگیری آنان و میزان تغییراتی كه در اثر پروژه‌های آن بوجود آمده ،می‌باشد .

بررسی نظری سیاست فرهنگی دردو مرحله پیاپی و مكمل همدیگر بعمل می‌آید :در مرحله نخست تحلیل عواملی كه در شكل‌گیری سیاست مانند اهداف ،ابزارو منابع بكار رفته ونوع اقداماتی كه مورد استفاده قرارگرفته مورد نظر خواهد بودو سپس ارزیابی نتایج واقعی حاصله. ضمن آنكه بین تغییرات بدست آمده ناشی از سیاست‌های فرهنگی و تغییرات متاثر از سایر عوامل، فرق اساسی قائل خواهیم شد.

..............

- طبقه بندی تعاریف فرهنگ

بطور کلی می‌توان دیدگاهای مختلف درباره فرهنگ را به 5 دیدگاه تقسیم کرد .

1_ دیدگاه مارکسیستی یا دیدگاه تضادگرایان :

این دیدگاه ، فرهنگ را روبنای می‌داند که بر اساس اقتصاد بنا شده و روابط اقتصادی، تعیین کننده نوع فرهنگ می‌باشد. پس برای برنامه‌ریزی فرهنگی بایستی رویکردی به برنامه‌ریزی اقتصادی داشت و کاری به روبنا یعنی خود فرهنگ نداشته باشیم. این دیدگاه از رنگ و بوی انسانی تهی می‌باشد و سبب می‌شود که برای فرهنگ برنامه‌ریزی مکانکی انجام گیرد. تجسم وجودی این چنین برنامه‌ریزی در شوروی سابق تحقق یافت و سبب شد که انحطاط فرهنگی و عدم تراکم فکری و فرهنگی درسطح خود فرهنگ بوجود آید .

...................

- ‌جایگاه‌ دولت‌ در برنامه‌ریزی‌ فرهنگی‌ و دامنة‌ تأثیرگذاری‌ آن‌  

جایگاه‌ دولت‌ در نظام‌های‌ اجتماعی‌ و محدودة‌ تصرفات‌ و دخالت‌های‌ منطقی‌ آن‌ در كلیه‌ حوزه‌های‌ سیاسی، فرهنگی‌ و اقتصادی‌ جامعه‌ ازجمله‌ مباحثی‌ است‌ كه‌ افكار و اذهان‌ اندیشمندان‌ و تئوری‌پردازان‌ علوم‌ سیاسی‌ و اجتماعی‌ را به‌ خود جلب‌ كرده‌ و تاكنون‌ نظرات‌ گوناگون‌ را پیرامون‌ آن‌ مطرح‌ كرده‌اند. اما آنچه‌ كه‌ ما را بر آن‌ می‌دارد به‌ بررسی‌ این‌ موضوع‌ بپردازیم، ضرورت‌ هماهنگی‌ و همسویی‌ هرچه‌ بیشتر صاحبنظران‌ و كارشناسان‌ و دولت‌ بعنوان‌ كانون‌ اصلی‌ برنامه‌ریزی‌ فرهنگی‌ كشور است. جامعة‌ اسلامی‌ ما بعد از طی‌ دو دهه‌ پرفراز و نشیب‌ محتاج‌ یك‌ تصحیح‌ فرهنگی‌ در ساختارهای‌ كلان‌ فرهنگ‌ می‌باشد. «جامعه‌ رشید جامعه‌ای‌ است‌ كه‌ بتواند نیازهای‌ فرهنگی‌ خویش‌ را در رهگذر حیات‌ و حركت‌ اجتماعی‌ بازشناخته، از تظاهرات‌ وتمایلات‌ كاذب‌ و گذرا تفكیك‌ كند و قدرت‌ پاسخگویی‌ به‌ این‌ نیازها و بهره‌گیری‌ از آنها را در جهت‌ رشد و كمال‌ معنوی‌ و مادی‌ دارا باشد. شرط‌ لازم‌ برای‌ تحقق‌ چنین‌ مطلبی‌ آن‌ است‌ كه‌ در هر كشور زمامداران‌ اصول‌گرا و واقع‌گرا بتوانند به‌ منظور همراهی‌ با جریان‌ عظیم‌ و عمیق‌ و اصیل‌ فرهنگ‌ در جامعه‌ حداكثر بهره‌گیری‌ از دریای‌ لایزال‌ اراده‌ و ایمان‌ معنوی‌ و الهی‌ مردم‌ به‌ طور هماهنگ‌ و همسو سیاستگذاری‌ و برنامه‌ریزی‌ كرده، اهم‌ محورهای‌ لازم‌ برای‌ این‌ حركت‌ را تشخیص‌ داده‌ و تعیین‌ كنند

..............

-نظریه‌ عدم‌ دخالت‌ دولت‌ در برنامه‌ریزی‌ فرهنگی‌

اندیشة‌ عدم‌ دخالت‌ دولت‌ در تنظیم‌ امور اجتماعی‌ از جمله‌ فرهنگ‌ دارای‌ یك‌ پیشینه‌ تاریخی‌ است‌ كه‌ ریشه‌ در فلسفه‌ حاكمیت‌ ماده‌گرایی‌ و نظام‌ سرمایه‌داری‌ دارد. البته‌ نظریه‌ عدم‌ دخالت‌ دولت‌ در حوزه‌ «اقتصاد در دهه‌ هشتاد با نام‌ خصوصی‌سازی‌ یعنی‌ واگذاری‌ امور از نهاد دولت‌ به‌ مردم، در برخی‌ از كشورها به‌ وقوع‌ پیوست‌ و واحدهای‌ بزرگ‌ و متوسطی‌ كه‌ در اختیار دولت‌ها بود، با انگیزه‌ افزایش‌ كارآیی‌ اقتصادی‌ و با برنامه‌هایی‌ خاص‌............

-اصالت‌ سرمایه‌ قانون‌ حاكم‌ بر جریان‌ فرهنگ‌

بنابراین، پیدایش‌ نظریه‌ عدم‌ دخالت‌ دولت‌ در امور مختلف‌ از جمله‌ فرهنگ‌ ریشه‌ در بنیان‌های‌ نگرش‌ سرمایه‌داری‌ غرب‌ دارد، و اما عمده‌ترین‌ دلیل‌ عدم‌ دخالت‌ دولت‌ را در برنامه‌ریزی‌ فرهنگی‌ در راستای‌ پاسداری‌ از اصل‌ دموكراسی‌ و آزادی‌ فكر و عقیده‌ مطرح‌ می‌سازند. لذا دخالت‌ دولت‌ را در امور فرهنگی‌ به‌ هر میزان‌ كه‌ محدود و ناچیز باشد مضر به‌ آزادی‌ تفكر و بیان‌ انسان‌ها دانسته‌ و بعنوان‌ مانعی‌ جدی‌ در مقابل‌ آزاداندیشی‌ قلمداد می‌گردد.

...............

- دامنه‌ تأثیرگذاری‌ قطب‌های‌ اقتصادی‌ بر برنامه‌ریزی‌ فرهنگی‌

بنابراین، دامنه‌ تأثیرگذاری‌ قطب‌های‌ اقتصادی‌ بر برنامه‌ریزی‌ فرهنگی‌ تا زیربنایی‌ترین‌ سطوح‌ تولید فرهنگی‌ بر پایه‌ توسعه‌ تكنولوژی‌ صورت‌ می‌گیرد و به‌ عبارتی، توسعه‌ تكنولوژی‌ حاكم‌ بر سفارشات‌ تولیدات‌ فرهنگی‌ است، یعنی‌ صاحبان‌ سرمایه‌ هستند كه‌ جهت‌گیری‌ سفارشات‌ فرهنگی‌ جامعه‌ را تعیین‌ می‌كنند و اصناف‌ مختلف‌ در راستای‌ تأمین‌ آن‌ سفارشات‌ اقدام‌ می‌نمایند و مردم‌ نیز تنها در بعد مصرف‌ آن‌ آزادند. البته‌ قدرت‌ مصرف‌ نیز متناسب‌ با كیفیت‌ نظام‌ توزیع‌ ثروت‌ جامعه‌ انجام‌ می‌پذیرد.

.............

دیپلماسی فرهنگی

به طور معمول در زمان جنگ یا هنگامی كه ملتها درگیر تقابلهای قدرت هستند، شاهد نگاه تحقیر آمیز سیاسی به فرهنگ و دیپلماسی فرهنگی هستیم. ماموران فرهنگی در بخشهای مربوط به امور خارجی و یا وابستگان فرهنگی در سفارتخانه ها از محبوبیت كمتری برخورداند. بودجه های روابط فرهنگی در رقابت با هزینه های مربوط به كوششهای دیپلماتیك یا استراتژی اولین ضربه ها را دریافت می كنند و یك مذاكره كننده سرسخت سیاسی و یا متخصص مصمم امورنظامی، دیپلماسی فرهنگی را دوره مداومی از كنسرتهای موسیقی و جلسات چای بعد از ظهر می داند كه ارتباط چندانی به عصاره روابط بین المللی ندارد.

................

ابزارها و روشهای دیپلماسی فرهنگی

جستجو برای یافتن ابزار و روشهای اعمال دیپلماسی فرهنگی، ما را به فرهنگ و سنن ملتها باز می گرداند. زیر بناهای نهادهای سیاست فرهنگی، مفاهیم و تعهداتی است كه ملتها برای خویستن در مقابل جهان قابل شده اند.

................

شاخص های انتخاب مدیران فرهنگی در ایران

الف) شاخص های عمومی:

1.آگاه به امور فرهنگی

...............................

منابع

آشنا، حسام الدین. 1384. از سیاست تا فرهنگ: سیاست های فرهنگی دولت در ایران (1304-1320).
تهران: انتشارات سروش.

آگوستین. ژ. 1373. سیاست فرهنگی. ترجمه علی هاشمی و پروانه سپرده و عبدالحمید زرین قلم. تهران: مركز پژوهشاهی بنیادی.

...................

....................