مبانی نظری چغندرقند، مخازن بانک بذر، گیاهان پوششی

توضیحات: 25 صفحه فارسی (word) با منابع کامل

تحقیق آماده با رفرنس دهی کامل فارسی و انگلیسی و پانویس ها مناسب برای پروپوزال و پایان نامه

خلاصه ای از کار:

- خصوصیات گیاهی چغندرقند

چغندر قند با نام علمی Beta vulgaris گیاهی است دو ساله از تیره اسفناج که بصورت گیاهی یکساله زراعت می شود . چغندر قند طی دوره رشد رویشی فاقد ساقه بوده و بصورت مجموعه ای از برگهای بزرگ افقی تا عمودی مشاهده می شود . طول دوره رشد برای تولید قند 6 تا 9 ماه می باشد .

محصول زراعی چغندر ریشه ای است بزرگ و آبدار که شامل سه قسمت است : 1) طوقه که قسمت بالائی ضخیم شده و برگها از آن منشأ می گیرد 2) منطقه کوتاه و صاف در زیر طوقه که گردن گفته می شود . گردن قطورترین منطقه ریشه می باشد ب3) قسمت گوشتی ریشه که ذخیره قند در آن انجام می گیرد . مقدار قند در منطقه گردن و طوقه پایین است مقدار قند در ارقام اصلاح شده به 16 تا 20 درصد می رسد . امراض و کمبود مواد غذایی موجب افزایش ریزیش برگها گشته و عملکرد را پایین می آورد زیرا در این حالت برگهای جدید بوجود می اید که صرفاً بامصرف قند ذخیره شده ریشه رشد می کند . معمولاً ساقه گل دهنده چغنمدر که در سال دوم رشد بوجود می آید از مرکز طوقه رشد می کند گلها کوچک و در روی گل آذین خوشه ای مرکب بطور منفرد با دستجات 2 تا 7 گلی مشاهده می شود خود عقیمی و دگرگشتی بر گیاه حاکم است باد عامل مهم در گرده افشانی بشمار می رود.

...................

- کنترل علفهای هرز

 چغندر قند ، بخصص در مراحل اولیه رشد نسبت به رقابت علفهای هرز بسیار حساس است . از حدود یک هفته بعد از سبز شدن فقط می توان بین ردیفها را کولتیواتور زد . علف کشهایی مانند رونیت و اپتام را میتوان قبل از کاشت چغندر پاشید و با خاک مخلوط نمود . علف کش پتانال را می توان بعد از سبز شدن چغندر هنگامی که چغندر حداقل 2 برگ داشته باشد ولی علفهای هرز جوان و کمتر از 4 برگ داشته باشد بکار برد . علف کش پیرامین از برگ وریته علفهای هرز جذب شده و بصورت قبل از کاشت مصرف می شود (نجفی، 1386).

....................

- آفات و امراض

کرم برگخوار چغندر قند یا کارادرنیا Caradrinacxigua  : از آفات عمومی محسوب می شود رنگ لارو کارادرنیا بطور معمول سبز است ولی گاهی به رنگ قهوه ای و حتی سیاه دیده می شود لاروهای جوان به پارانیم برگ و لاروهای مسن تر به رگبرگها حمله می کنند در صورتیکه تراکم آفت شدید باشد طوقه نیز مورد تغذیه قرار می گیرد و بوته خشک می شود مبارزه با این آفت عمدتاً از طریق مصرف سموم فسفره مانند دیمکون ، گوزاتیون ، دیپرتکل و یا سوپر اسید انجام می پذیرد .

...................

- بیماریهای مهم چغندرقند

 بیماری سفیدک سطحی توسط قارچی بنام Erysiphe betae ایجاد و از مهمترین بیماریهای چغندر قند در ایران محسوب می شود علائم بیماری ابتدا بصورت ظهور پوشش گرد مانندی در سطح زیرین برگ است که در اثر توسعه بیماری به سطح فوقانی برگها نیز گسترش می یابد این پوشش سفید مدتی بعد تغییر رنگ داده و قهوه ای می گردد و در نتیجه برگها شادابی خود را از دست داده و زرد می شوند راه مبارزه استفاده از قارچ کشها مانند سموم گوگردی می باشد .

..................

- تاریخچه كشت و استحصال قند از چغندرقند درجهان 

امروز پس از گذشت حدود200‌سال از تاریخچة چغندرقند، حدود 40 درصد از ساكارز مورد نیاز از طریق این گیاه زراعی و 58 درصد نیز از نیشكر تأمین می‌گردد. از لحاظ محدوده‌ی گسترش، چغندرقند گیاهی است طالب شرایط آب وهوای مناطق معتدله، ولی بعلت سازگاری بالای اكولوژیكی، در شرایط متنوع اقلیمی توسعه یافته است بطوریكه امروزه به استثنای استرالیا در 5 قاره جهان كشت می شود. بیشترین میزان سطح كشت آن بین 30 و60 درجه عرض شمالی در اروپا، آسیا، شمال آمریكا، شمال آفریقا و جنوب آمریكا گسترده است و بر حسب شرایط اقلیمی در دو فصل بهار یا پاییز كشت می شود.

سطح زیر كشت چغندرقند درجهان حدود 9 میلیون هكتار است كه حدود 2/7 میلیون آن جمعاً در قارة اروپا و جمهوریهای تازه استقلال یافته شوروی سابق (با5/3 میلیون هكتار كه سالها به عنوان بزرگترین تولیدكنندة شكر در جهان مطرح بود)، قراردارد. امروزه فرانسه در بین كشورهای اروپایی بیشترین سطح زیر كشت چغندرقند را (420 هزارهكتار) به خود اختصاص داده است.  

..................

- سطح زیركشت ، میزان تولید و عملكرد چغندر قند ‌كشور

-سطح زیركشت

سطح زیركشت چغندرقند در كشور حدود 178 هزار هكتار برآورد شده است. استان خراسان با 28/36 درصد از اراضی چغندرقند كشور بیشترین سطح را به خود اختصاص داده است.  استانهای آذربایجان غربی، فارس، كرمانشاه،  همدان و اصفهان به ترتیب با 62/16، 44/10 ، 25/6 ، 69/5 و 04/4 درصد اراضی كل كشور رتبه های دوم تا ششم را بخود اختصاص داده‌اند. شش استان مزبور جمعاً 32/79 درصد سطح زیركشت چغندر قند كشور را دارا هستند.

....................

- میزان تولید

 تولید چغندر قند كل كشور 93/5 میلیون تن برآورد شده است. استان خراسان با تولید بیش از یك سوم چغندرقند كشور (54/36 درصد) از نظر تولید این محصول نیز در جایگاه نخست قرار گرفته است و استانهای آذربایجان غربی، فارس، كرمانشاه، همدان و خوزستان به ترتیب با 52/21، 59/8 ، 61/5 ، 38/4 و 05/4 درصد سهم در تولید محصول چغندرقند رتبه‌های دوم تا ششم را بخود اختصاص داده اند.

.......................

- عملكرد در هكتار

عملكرد چغندرقند كشور به طور متوسط 33266 كیلوگرم در هكتار می باشد. بیشترین و كمترین مقدار عملكرد در كشور به ترتیب با 46160 و 21429 كیلوگرم متعلق به استان های خوزستان و آذربایجان شرقی می باشد (نراقی، 1385).

.......................

- مخازن بذر (بانك بذر)

مخازن بذر ذخیره علفهای هرز می‌باشند كه تحت شرایط مطلوب ممكن است با جوانه زدن سر از خاك درآورده با چغندرقند رقابت كنند. این مخازن در اكثر خاك‌های زراعی حاوی مقدار زیادی از علفهای هرز هستند كه تعداد آنها از 4100 تا 13700 عدد بذر در متر مربع تغییر می‌كند. تعداد و تركیب بذر علفهای هرز در هر خاكی متفاوت است ولی رابطه نزدیكی با شرایط آب هوایی، خاك، ‌نوع كشت، آماده نمودن زمین و عملیات مدیریت علفهای هرز دارد.

مخازن بذر دارای بذرهایی با سنین متفاوت هستند. طول عمر بذر بر اثر دفن شدن در خاك یا پوشیده شدن توسط بقایای گیاهی افزایش می‌یابد. تعیین تعداد گونه‌های علف هرز سالیانه مزارع و تشخیص قوه نامیه بذرهائی كه نزدیك به سطح زمین قرار دارند به مدیریت علفهای هرز بستگی دارد.

...................

- طول عمر بذر

در برنامه ریزی و طراحی سیستم مدیریت علفهای هرز در زراعت چغندرقند مدت زمان خواب بذر علفهای هرز از اهمیت بالائی برخوردار است. به جهت خطر جوانه زدن و سبز شدن بذر علفهای هرز داخل خاك بایستی با آنها مبارزه كرد. عواملی مانند نوع گیاه،‌ عملیات كاشت و سایر عوامل موثر در جوانه‌زنی، روی طول دوره خواب بذر موثر هستند. بذر اكثر علفهای هرز در زمین‌های زیر كشت عمر طولانی ندارند، متوسط دوره زنده ماندن برای بسیاری گونه‌ها كمتر از 6 سال است. در یك بررسی روی طول دوره زنده ماندن بذرهای دفن شده سوروف در خاك مشخص شد كه تمامی بذرها در مدت 5/5 سال از بین رفته و كمتر از یك درصد بذر گیاهانی مانند توق، خرقه،‌و تاج خروس وحشی قوه نامیه خود را حفظ كرده اند.

.................

-پراكنش و اهمیت علفهای هرز از نظر كشاورزی

مشكل علفهای هرز بر خلاف حشرات بیماریها و نماتدها به حدی است كه در صورت عدم مبارزه با آنها زراعت چغندرقند را از بین خواهد برد. در دنیا حدود 250‌گونه علف هرز مهم وجود دارد كه 60گونه از آنها در اكثر نواحی زیر كشت چغندرقند یافت می‌شوند. حدود 70 درصد علفهای هرز مزارع چغندرقند پهن برگ و بقیه باریك برگ می‌باشد. معمولاً كمتر از 10 گونه علفهای هرز مهم مزارع چغندرقند یافت می‌شوند. دو گونه علف هرز دائمی آگروپیرون و پیچك صحرایی و ده گیاه یكساله،‌ علفهای هرز مهم مزارع چغندرقند را در جهان تشكیل می‌دهند.

....................

- مهمترین علف های هرز چغندر قند

- ارزن وحشی

گیاهی است یکساله با ساقه ایستا نصبتا قوی وانبوه از طوقه به ارتفاع 100-50 سانتی متر ,این گیاه دارای برگهای کرک دار به عرض 2.5-0.8 سانتی متر و در ازای 25-10سانتی متر گسترده به طول 10-15 سانتی متر است

- سوروف

از علفهای هرز یکساله,فاقد زبانک و گوشک بوده و دارای غلاف برگ باز و نیم اغوش و گل آذین سنبله است

-تاج ریزی

.......................

- گیاهان پوششی

به هر گیاهی که سطح خاک را بپوشاند و باعث بهبود باروری خاک شود گیاهان پوششی می گویند.
همواره مهم‌ترین خصوصیت گیاهان پوششی سرعت رشد بالای آنها و ظرفیت پوشاندن خاک می باشد.
گیاهان پوششی، گیاهانی هستند کوتاه و سریع الرشد که حداکثر رشد طولی آنها یک متر می باشد. هرچه گیاه کوتاهتر باشد بعنوان پوشش استفاده بیشتری دارد. اکثر آنها در زمان بسیار کوتاهی، سطح خاک را فرا گرفته و زمین را به خوبی می پوشانند. این گیاهان نسبت به مواد غذایی پر توقع نبوده و آب زیادی لازم ندارند. درعین حال به توجه و مراقبت کمی نیاز دارند.  
.................

- بقایای محصولات آللوپاتیك برای كاهش رشد علفهای هرز  
یكی از راههای عمومی استفاده از آللوپاتی در سیستمهای مدیریت علفهای هرز، مدیریت بقایای گیاهی پوششی آللوپاتیك در سیستمهای زراعی یكساله و چند ساله است. در طول 10 سال گذشته این رهیافت در بین تولید كنندگان ذرت، سویا و میوه‌های بزرگ و كوچك از جمله انگور و سبزیها مقبولیت روزافزونی پیدا كرده است. بقایای گیاهان پوششی غیرزنده یا جلوگیری كننده در سطح خاك قرار گرفته و محصول بعدی بدون شخم زدن زمین از طریق نشا و یا بذركاری در آن كاشته می‌شود. بقایای گیاهی را می‌توان به طور متناوب در مناطق تحت كشت از طریق شخم نواری با خاك مخلوط كرد به گونه‌ای كه پس از آن استفاده از ادوات و تجهیزات متداول به مشكل روبه ‌رو نشود و قرار دادن بذرهای ریز در زمین برای محصولاتی كه بذر آنها ریز است ممكن باشد. در مورد محصولات چندساله، گیاهان پوششی را می‌توان به وسیله بذرپاشی گسترده، در بهار، پاییز، و یا تابستان مستقر كرد، سپس به كمك علفكش انتخابی جهت ایجاد بقایای غیر زنده (بقایای گیاه پوششی) در اطراف گیاه چند ساله استقرار یافته مانند انگور علفهای هرز را كنترل كرد. 
....................

منابع

بازوبندی، م.، ع، میبدی و ا، زند. 1385. علف های هرز مزارع چغندر و مدیریت آنها. موسسه تحقیقات آفات و بیماری های گیاهی.

دیانت.م.رحیمیان مشهدی ج.باغستانی، م، علیزاده، ح، آ، زند.1385.بررسی صفات مهم در قدرت رقابتی گندم در مقابل علف هرز چاودار. مجله پژوهشی وسازندگی،شماره71،صفحه 58-66.

.....................

.......................