بررسی عنصر معنوی قتل در حقوق ایران و مقایسه آن با انگلیس و آلمان

عنصر معنوی یكی از عناصر تشكیل دهنده جرم است كه در بین حقوقدانان در دو معنای وسیع و محدود به كار می رود عنصر معنوی جرائم عمدی در معنای محدود شامل اراده ارتكاب و قصد مجرمانه، و در جرائم غیرعمد شامل اراده ارتكاب و خطای كیفری است، لیكن عنصر معنوی در معنای وسیع علاوه بر معنای محدود شامل شرایط مسئوولیت كیفری نیز می باشد. در حقوق ایران جرم قتل بر اساس عنصر معنوی به انواع قتل عمدی و قتل غیرعمدی تقسیم شده كه بر حسب میزان تقصیر و قابلیت سرزنش، برای انواع قتل مجازات های متفاوتی پیش بینی شده است. قوانین جزایی مصوب بعد از پیروزی انقلاب اسلامی عنوان جدید قتل خطای محض را به عناوین پیش افزوده ، علیرغم آنكه در برخی از مصادیق این نوع قتل، فاعل فاقد عنصر معنوی جرم می باشد. لیكن مقنن به منظور حمایت كیفری از مجنی علیه، دیه مقرر نموده است. در نظام تقنینی ایران سبق تصمیم در نوع قتل و تشدید مجازات بی تأثیر بوده و عناوین مجرمانه قتل توأم با سبق تصمیم و قتل بدون سبق تصمیم پیش بینی نشده است. در حقوق مصرسبق تصمیم به عنوان مهمترین معیار تفكیك انواع قتل بر حسب عنصر معنوی محسوب می شود. و عناوین مجرمانه قتل توأم با سبق تصمیم و قتل بدون سبق تصمیم پیش بینی شده، به نحوی كه مجازات قتل توأم با سبق تصمیم شدیدترازسایرانواع قتل است.

مقدمه

قتل از بزرگترین جنایت است كه امنیت اجتماع را مختل می سازد وكیفرعقوبت آن را، شریعت مقدس اسلام از شدیدترین كیفروعقوبت ها در دنیا و عقبی مقرر نموده است. عنصر معنوی جرم كه بیانگر میزان حالت خطرناكی بزهكار است همواره مورد توجه حقوقدانان قرار گرفته و عقیده دارند به منظور برقراری عدالت می بایست مقررات جزایی به نحوی تدوین شود تا مجرمین دارای حالت خطرناك، بدون سرزنش رها نشده و اشخاص فاقد اراده مجرمانه نیز مجازات نشوند. مقررات جزایی فعلی كشور ما در زمینه جرم قتل از حقوق اسلامی(فقه امامیه) اقتباس شده و بصورت مجموعه واحدی بركل كشور حاكم است؛ اكثر مقررات جزایی مصوب قبل از انقلاب همانند مقررات جزایی مصر با الهام از قوانین كیفری كشورهای اروپایی تدوین شده بود.

 فهرست مطالب
چکیده 2

مقدمه. 3

1-معنای لغوی عنصر معنوی.. 4

2- انواع جرم قتل بر مبنای عنصر معنوی در حقوق موضوعه ایران. 4

3- انواع جرم قتل بر مبنای عنصر معنوی در حقوق موضوعه انگلیس و آلمان. 5

4- رکن معنوی قتل عمدی.. 6

5- رکن معنوی قتل شبه عمد. 8

5-1 وجه اشتراک و افتراق بندب ماده295 با بندب ماده206 ق.م.ا 10

5-2 قتل در حکم شبه عمد. 11

6- رکن معنوی قتل خطای محض... 12

6-1 قتل به منزله خطای محض... 14

6-2 تفاوت قتل شبه عمد با قتل خطای محض... 16

7- قتل غیر عمد. 16

8- عنصر معنوی قتل در منازعه. 21

مطالعه تطبیقی بزه قتل در حقوق کیفری ایران و انگلیس... 23

- تعریف قتل در حقوق کیفری ایران و انگلیس... 24

- انواع قتل در حقوق کیفری ایران و انگلیس... 27

- ارکان تشکیل دهنده قتل در حقوق کیفری ایران و انگلیس... 29

- مجازات قتل در حقوق کیفری ایران و انگلیس... 37

نتیجه. 43

منابع و مآخذ45