بررسی جنایت علیه بشریت در اساسنامه دیوان كیفری بین المللی

در17 ژوئیه 1998، با تلاش‌های سازمان ملل، كنفرانس نمایندگان تام الاختیار 160 كشور در رم بر پا شد و در آن كنفرانس كه در خصوص ایجاد دادگاه كیفری بین المللی بود، اساسنامه دادگاه كیفری بین المللی را به تصویب رساند. از مسائل مهم این مذاكرات، تعیین محدوده صلاحیت این دیوان بود. بدین معنا كه چه جرائمی در حیزه صلاحیت این دادگاه قرار می‌گیرد؟ و سرانجام در پیش نویس فهرست جرائم ، 4 جرم اصلی ذكر شد كه عبارتند از: جنایت نسل كشی،‌ جنایت جنگی، جنایت علیه بشریت و جنایت تجاوز

مذاكره در مورد جنایت علیه بشریت (م 7 اساسنامه) بسیار مشكل و پیچیده بود. و مسائلی در مورد آن مطرح شد از جمله اینكه آیا این جرم به اقدامات در زمان مخاصمه مسلحانه محدود می‌شود یا خیر؟ و اینكه میزان سنگینی این جرم چقدر است؟

سرانجام در تعریف جرائم علیه بشریت وجود هیچگونه ارتباطی با مخاصمات نظامی، یا اثبات انگیزه تبعیض آمیز لازم شمرده نشد و میزان سنگینی این جرائم هم به صورت حمله گسترده یا سازمان یافته بر ضد هر جمعیت غیر نظامی تعیین شد.

ماده 7 اساسنامه دادگاه كیفری بین‌المللی ، از مواد مهم این اساسنامه است و این ماده تعریف مشروح‌تر و گسترده‌تری از جنایات علیه بشریت ارائه می دهد نسبت به تعاریفی كه در اساسنامه‌های دیوان های كیفری بین المللی موقت ارائه شده اسست. این تعریف جرائمی چون جدایی نژادی و سره به نیست كردن افراد را هم اقداماتی غیر انسانی شناخته است.[1]

و نكته دیگر در تعریف جرائم علیه بشریت در ماده 7 اساسنامه دیوان كیفری بین المللی این است كه ماده 7 از خلال مذاكرات چند جانبه‌ای كه میان 160 كشور در جریان بود ایجادشدند مانند منشور نورمبوگ و توكیو كه توسط دول متفق (پیروز شوندگان جنگ جهانی دوم) تحمیل شده بود و نه مانند اساسنامه‌های دادگاههای بین المللی برای یوگسلاوی سابق و روآندا كه توسط شورای امنیت وضع شده باشد.

این ماده شامل اقدامات غیر انسانی مثل قتل، شكنجه، ناپدید كردن اجباری افرد، به بردگی گرفتن تبعید یا كوچ اجباری و . . . می‌باشد.

بند اول ماده 7 تقریباً همان ساختار اساسنامه‌‌های دادگاه كیفری برای یوگسلاوی سابق و روآندا را دارد ولی در بندهای 2 و 3 توضیحات بیشتری ارائه می دهد.

[1] داریل رابینسون، تعریف جرائم نسبت به بشریت در كنفرانس رم، مجله اطلاعات سیاسی، اقتصادی ، سال چهارم شماره نهم و دهم، (خرداد و تیر 1379) . ص 126

فهرست مطالب

مقدمه................................................................................................................ 7

الف) جنایات علیه بشریت................................................................................. 7

ب) سؤالات اصلی تحقیق.................................................................................. 8

ج) فرضیه‌‌های تحقق ........................................................................................ 9

د) روش و نوع تحقیق ...................................................................................... 9

و) اهداف تحقیق................................................................................................ 9

مبحث اول- تحول تاریخی مفهوم جرائم علیه بشریت ..................................... 11

الف) در صلح بین المللی................................................................................... 11

ب) در سطح داخلی ......................................................................................... 13

1) محاكمات ................................................................................................... 13

2) قانونگذاری.................................................................................................. 13

3) رویه قضایی ................................................................................................ 15

4) نوشته‌های حقوقی....................................................................................... 16

مبحث دوم- بررسی اساسنامه دیوان كیفری بین المللی .................................... 17

الف) بررسی پیش نویس اساسنامه دیوان كیفیر بین المللی................................ 17

ج) ارتباط جرائم علیه بشریت با مخاصمات مسلحانه........................................ 20

د) تكمیلی بودن صلاحیت دیوان كیفری بین المللی نست به محاكم ملی ......... 22

مبحث سوم- عوامل موثر در تحقق جرائم علیه بشریت..................................... 24

الف) گستردگی یا سازمان یافتگی...................................................................... 24

ب) عنصر سیاسی ............................................................................................. 28

ج) وقوع حمله بر علیه جمعیت غیر نظامی....................................................... 31

1) واژه هر ....................................................................................................... 31

2) واژه غیر نظامیان......................................................................................... 32

3) واژه جمعیت................................................................................................ 32

4) واژه جهت دار............................................................................................. 33

د) عنصر تبعیض آمیز بودن................................................................................ 33

هـ) عنصر معنوی (قصد نامشروع).................................................................... 34

مبحث چهارم- مصادیق جنایات بر ضد بشریت در اساسنامه دیوان كیفری

بین المللی ........................................................................................................ 36

الف)جنایات بر ضد تمامیت جسمی و روحی افراد........................................... 36

1- قتل.............................................................................................................. 37

2- قلع و قمع.................................................................................................... 37

3- شكنجه........................................................................................................ 38

4- آزاو اذیت..................................................................................................... 38

ب) جنایات بر ضد آزادیهای افراد..................................................................... 39

1- به بردگی گرفتن.......................................................................................... 39

2- تبعید یا كوچ اجباری جمعیت..................................................................... 39

3- حبس كردن ................................................................................................ 40

4- تعرضات جنسی.......................................................................................... 40

5- ناپدید كردن اجباری اشخاص...................................................................... 41

6- جنایت تبعیض نژادی.................................................................................. 42

ج) سایر اعمال ضد بشری ................................................................................ 43

مبحث پنجم- جرائم علیه بشریت و ارتباط آن با نقض قوداعد آمره.................. 45

الف) ماهیت قواعد آمره..................................................................................... 45

ب) محكومیت جرائم علیه بشریت به عنوان قواعد آمره.................................... 46

نتیجه‌گیری كلی ............................................................................................... 48

فهرست منایع.....................................................................................................50