بررسی عوامل ایجاد انگیزه معلمان و مدیران مقاطع مختلف تحصیلی جهت استفاده از راه كارهای نوین آموزشی

مقدمه:
شاید اغراق نباشد كه بگوییم « آدمی‌شاهكار خلقت است » و به یقین می‌توان او را آشكارترین و قوی ترین شاهد ثابت وجود خداوند بزرگ دانست . انسانی كه خود مخلوق آفریدگاری توانمند است و از طرفی خالق حوادث . به این معنا كه هر حادثه ای روی رفتارش تأثیر می‌گذارد و خودش نیز حادثه می آفریند كه با عظمت ترین حادثه ساخته دست او فرهنگ (cutlure)است . (شعاری نژاد ، علی اكبر ، 1378)
این شاهكار خلقت موجود بسیار پیچیده است كه با وجود تمام پیشرفت های ساخته دست خودش هنوز بسیاری از توانمندی های خود را شناخته است و مهمترین و      پیچیده ترین جنبه اش ، انسان را چه عواملی متأثر می‌شود؟ بحث از علیت رفتارهای انسان از جمله مسائل اساسی روان شناسی است ،‌چون تا علت رفتار شناخته نشود پیش بینی و كنترل رفتار انسان امكان نخواهد داشت. به همین سبب اصطلاح « انگیزش » هم قدیمی‌ترین و هم جدیدترین اصطلاح در روان شناسی است . بحث از انگیزش در واقع بحث از تعلیل یا علت یابی رفتار انسان است بحث از اینكه چرا مردم تفاوت عمل می‌كنند و حتی یك فرد متفاوت عمل می‌كند.
داشتن انگیزه در كاری رابطه مستقیم با بهبود نتیجه به دست آمده دارد یعنی هر چه قدر انگیزه در كاری پر نگ تر ،‌دیده شود نتیجه بهتری حاصل می‌شود.
بدیهی است كه شغل و كار یكی از مسائل مهم در زندگی هر فرد می‌باشد كه گاه به صورت حساب شده وب رنامه ریزی شده انتخاب می‌شود وگاه بدون هیچ گونه برنامه و تفكری آنچه مسلم است داشتن انگیزه در هر كاری تأثیر بسزایی درنتیجه خواهد داشت.
همه ما می دانیم یكی از سازمانهایی كه در تعلیم و تربیت نیروی كار آمد انسانی جامعه نقش كلیدی دارد آموزش و پرورش است كه وظیفه بسیار مهمی در شناختن و شكوفا كردن استعدادهای پیچیده ترین شاهكار خلقت را دارد ، پس باید با ایجاد انگیزه قوی در دست اندركاران امر خطیر تعلیم و تربیت برای بهبود و بالا بردن كیفیت نتایج به دست آمده كوشید.
هدف از انجام این تحقیق این است كه چگونه با استفاده از راه كاریهای مناسب ، در مدیران و معلمان سطوح مختلف مقاطع تحصیلی انگیزه ایجاد كرد تا آنها با رغبت بیشتر از راه كارهای نوین در آموزش و پرورش استفاده كنند. به امید روزی كه شاهد رشد وشكوفایی این سازمان بزرگ باشیم . (‌عباس زاده ، سید محمد ، 1369 )
 بیان مسئله :
در سالهای اخیر تعداد بی شماری كنفرانس و سمینار در اغلب نقاط دنیا در مورد چگونگی استفاده از راه كارهای نوین آموزشی در آمزش و پرورش رسمی در سطوح مختلف مقاطع تحصیلی رابطه آن با بازدهی و نتایج بدست آمده انجام گرفته است . در ایران نیز كتب و رسالاتی در این زمینه نوشته شده و سمینارهای نه چندان زیاد ولی قابل توجه برگزار گردیده است. اغلب متخصصان رسانه‌های آموزشی كشورهای در حال توسعه معتقد هستند كه تاكنون برنامه‌ریزی های محلی و مناسبی جهت استفاده ازرسانه‌های آموزشی و راه كارهای نوین به نحوی كه متناسب با محدودیتها و نیازهای جوامع این كشور ها باشد ، نشده است . در اغلب موارد یا این راه كارها برای مسئولین آموزشی ناشناخته است و یا اینكه آنها انگیزه استفاده از آن را در خود نمی‌بینند. منطق ایجاد می‌كند كه علاوه بر سرمایه گذاری ،‌در معرفی این راه كارها در كشور كوشش شود به گونه ای كه استفاده از این راه كارها در سراسر نقاط كشور به صورت خودجوش توسط مدیران و معلمان در داخل مدارس استفاده شود و این هدف میسر نمی‌شود مگر باایجاد انگیزه لازم در مسئولین آموزشی مدارس. (تولید و كاربرد مواد آموزشی، 1379)
لغت انگیزه ازنظر دستور زبان فارسی اسم و انگیزش اسم مصدر انگیختن است ،‌بنا به نوشته لغت نامه دهخدا، انگیختن یعنی به حركت در آوردن . ‌چنان كه حافظ می‌گئید:
اگر غم لشكر انگیزد كه خود عاشقان ریزد
          من و ساقی به هم سازیم و بنیادش براندازیم
انگیزه یعنی سبب، علت وانچه كسی را به كاری وادار كند. انگیزش یعنی تحرك و ترغیب  و انگیزش یك عامل درونی است كه انسان یا به طور كلی موجود زنده را به حركت در می آورد و انگیزش حالتی است كه در اثر دخالت انگیزه به موجود زنده دست می دهد. برای مثال می‌توان گفت كمبود آب بدن یا نیاز به آب انگیزه و احساس تشنگی انگیزش است . انگیزه را می‌توان به دو گروه عمده تقسیم كرد:
1ـ انگیزه های فیزیولوژیك : بر اساس نیازهای زیستی موجود زنده می‌باشد مثل گرسنگی ، تشنگی ،‌انگیزه های فیزیولوژیك را سیقهای فیزیولوژیك یا انگیزه های حیوانی نیز می‌نامند چون بین انسان و حیوان مشترك هستند  .
2ـ انگیزه های اجتماعی یا ثانویه : یعنی انگیزه هایی كه نیاز زیستی را بر طرف نمی‌كنند بلكه در اثر یادگیری به وجود می آیند مثل انگیزه های كسب قدرت ، پذیرش اجتماعی ،‌تسلط طلبی و … انگیزه های اجتماعی به طور عمده تحت تأثیر اجتماعی كه انسان در آن رشد كرده است قرار دارند