سازمان و تشکیلات صندوق بین‌المللی پول

بخش اول:
فصل اول- کلیات:
بند اول- اساسنامه صندوق و ماهیت حقوقی آن:
سند تاسیس صندوق بین‌المللی پول معاهده‌ای است که تحت عنوان موافقت‌نامه[1] در دسامبر 1945 به وسیله 29 دولت که روی هم‌رفته 80% سهام اولیه صندوق را داشتند امضاء و به موقع اجرا گذارده شد. ماده یک عهدنامه مربوط به حقوق معاهدات، واژه معاهده را چنین تعریف می‌کند:
«اصطلاح معاهده به معنای توافق بین‌المللی است که به موجب مقررات حقوق بین‌الملل به صورت مکتوب از سوی چند کشور تحقق پذیرفته و ممکن است در سندی واحد و یا دو یا چند سند پیوسته ثبت بشود حال دیگر فرق نمی‌کند که به چه عنوان خوانده شود.»[2]
بدین‌ترتیب معاهده با دو معیار مکتوب بودن و انعقاد بین چند کشور شناسایی می‌گردد لذا اساسنامه صندوق بین‌المللی پول چون بین چندین کشور به صورت مکتوب منعقد گردیده است معاهده محسوب می‌گردد.
فهرست مطالب:
عنوان......................................................................... صفحه
بخش اول: ................................... 4
فصل اول: کلیات............................................................................................... 4
بنداول: سند تاسیس صندوق و ماهیت حقوقی آن................................ 4
بند دوم: ماهیت حقوقی صندوق........................................................... 6
بند سوم: اهداف صندوق...................................................................... 10
بند چهارم: وظایف صندوق.................................................................. 11
بند پنجم: عضویت در صندوق.............................................................. 16
الف) اعضاء صندوق و سهمیه یا حق عضویت..................................... 16
ب) حق رای اعضاء در صندوق............................................................ 20
ج) تعهدات اعضاء به صندوق............................................................... 22
اول- تعهدات خاص.............................................................................. 22
دوم- تعهدات عام................................................................................. 23
فصل دوم: ارکان صندوق................................................................................ 26
بند اول: ارکان اصلی............................................................................ 26
الف) هیئت رئیسه.................................................................................. 26
ب) هیئت اجرایی.................................................................................... 28
ج) مدیرعامل صندوق و کارکنان.......................................................... 30
د) ادارات و دوایر صندوق................................................................... 31
بند دوم: ارکان فرعی............................................................................ 34
الف) کمیته موقت................................................................................... 34
ب) کمیته توسعه................................................................................... 36
بخش دوم: منابع و فعالیت‌های صندوق .......................................................... 38
فصل سوم: منابع ............................................................................................. 38
بند اول: منابع مالی و سرمایه صندوق................................................. 38
بند دوم: وام‌های صندوق بین‌المللی پول و شرایط دستیابی به آن....... 40
بند سوم: تسهیلات صندوق بین‌المللی پول............................................ 47
الف) تسهیلات دائمی............................................................................. 47
1- ترانش ذخیره ................................................................................. 47
2- ترانش اعتباری و قرارهای احتیاطی............................................... 47
3- تسهیلات مالی جبرانی .................................................................... 48
4- تسهیلات تامین مالی ذخیره احتیاطی .............................................. 50
5- تسهیلات مالی گسترده.................................................................... 50
6- تسهیلات تعدیل ساختاری............................................................... 51
ب) مکانیسم تسهیلات موقت................................................................. 52
1- تسهیلات نفتی ................................................................................. 52
2- مکانیسم وتیوین.............................................................................. 53
ج) نرخ بهره و حق برداشت مخصوص ............................................... 54
فصل چهارم: فعالیت‌های صندوق..................................................................... 56
بند اول: معاملات صندوق..................................................................... 56
بند دوم: تعیین ارزش و نرخ برابری و نظارت بر ترتیبات ارزی......... 60
بند سوم: خدمات صندوق..................................................................... 63
الف) آموزش......................................................................................... 63
ب) کمک‌های فنی .................................................................................. 64
ج) انتشار و ارائه نشریات و گزارش‌ها................................................ 65
بند چهارم: رابطه صندوق با بانک جهانی............................................. 66
بند پنجم: رابطه ایران با صندوق بین‌المللی پول .................................. 68
الف) مبانی قانونی و تاریخچه............................................................... 68
ب) وام‌های دریافتی ایران از صندوق.................................................. 73
ج) وضعیت سهمیه و نحوه پرداخت حق عضویت ایران....................... 77
د) محدودیت‌های ارزی در ایران.......................................................... 82
بند ششم: روابط صندوق بین‌المللی پول با سازمان ملل متحد ............ 85
منابع