مباحث و دیدگاه های موجود در زمینه تعامل انتقال فناوری و توسعه در كشورهای در حال توسعه

چكیده
یكی از مفاهیمی كه در روند داد و ستد بین كشورهای در حال توسعه و توسعه یافته كاربرد فراوان دارد، انتقال فناوری است. این فرایند یك سویه كه معمولاً از كشورهای توسعه یافته به كشورهای در حال توسعه جریان دارد، به صورت دانش فنی در عرصه‌های مختلف به طرق معینی جابجا می‌شود. اما همان طور كه در مطلب زیر می‌آید، چنین فرایندی ضرورتاً به توسعه فنی و اقتصادی كشورهای دریافت كننده نمی‌انجامد. این مقاله برخی از ملاحظات مربوط به انتقال فناوری در دنیای امروز را بررسی می‌كند. انتقال فناوری عبارتی است كه برای توصیف فرایندهای جابجایی دانش در درون یا بین سازمانها به كار می‌رود. انتقال فناوری بین‌المللی به شیوه این كار بین كشورها اطلاق می‌شود. انواع انتقال فناوری، ملاحظات انتقال فناوری، از انتقال فناوری تا یادگیری و ظرفیت‌های فناوری، روشهای انتقال فناوری بین‌المللی و جنبه‌های سیاستگذاری انتقال فناوری بین‌المللی مطالب این مقاله را تشكیل می‌دهند.
منبع : روزنامه همشهری،‌ سه‌شنبه 8 شهریور 1384، سال سیزدهم، شماره 3787، صفحه 11.
توضیح : به گفته مترجم، این مقاله به زبان لاتین در سایت www.scidev.net موجود است اما سایت راهكار مدیریت این مقاله را در آن سایت نیافت.
كلیدواژه : انتقال فناوری؛ انتقال فناوری بین‌المللی؛ مدیریت فناوری
________________________________________
1- مقدمه
یكی از مفاهیمی كه در روند داد و ستد بین كشورهای در حال توسعه و توسعه یافته كاربرد فراوان دارد، انتقال فناوری است. این فرایند یك سویه كه معمولاً از كشورهای توسعه یافته به كشورهای در حال توسعه جریان دارد، به صورت دانش فنی در عرصه‌های مختلف به طرق معینی جابجا می‌شود. اما همان طور كه در مطلب زیر می‌آید، چنین فرایندی ضرورتاً به توسعه فنی و اقتصادی كشورهای دریافت كننده نمی‌انجامد. این مقاله برخی از ملاحظات مربوط به انتقال فناوری در دنیای امروز را بررسی می‌كند.
2- انتقال فناوری
انتقال فناوری عبارتی است كه برای توصیف فرایندهای جابجایی دانش در درون یا بین سازمانها به كار می‌رود. انتقال فناوری بین‌المللی به شیوه این كار بین كشورها اطلاق می‌شود. این فناوری كه انتقال می‌یابد، می‌تواند اشكال مختلفی به خود بگیرد. می‌تواند به شكل كالا (شامل كالاهای حجمی، اندامواره‌های گیاهی و جانواره‌ای)، خدمات و افراد، ترتیبات سازمانی باشد یا به صورت طرح، اسناد فنی و محتوای انواع برنامه‌های بی‌شمار آموزشی ارائه شود. به علاوه می‌تواند به صورت جریان دانش تلویحی انتقال یابد یعنی دانشی كه كاملا مدون نشده و در مهارتهای افراد تجسم پیدا می‌كند.
تمام این اشكال دانش می‌تواند از یك جهت مهم دیگر فرق كند. در یك سوی طیف، دانش مورد نظر می‌تواند به دانش استفاده و راه‌اندازی فناوری مربوط باشد. از سوی دیگر، می‌تواند به دانش مورد لزوم برای تغییر فناوری و نوآوری مربوط باشد. در این بین، دانش منتقل شده می‌تواند شامل انواع مختلف زیادی از دانش طراحی و مهندسی لازم برای تجدید و تعدیل فناوری‌ها باشد.
افزون بر این، انتقال فناوری بین‌المللی می‌تواند به دو شكل انتقال افقی و عمودی صورت بگیرد. انتقال فناوری افقی شامل حركت دانش تثبیت شده از یك محیط كاربردی به محیطی دیگر است (مثلاً از شركتی به شركتی دیگر). در عوض، انتقال فناوری عمودی به انتقال فناوری‌های جدید از مرحله تولید به هنگام فعالیت‌های تحقیق و توسعه مثلاً در سازمانهای علمی و فناوری برای كاربرد در بخشهای صنعتی و كشاورزی اطلاق می‌شود.