بررسی و مقایسه محتوای اطلاعاتی كیفیت سود طی مراحل چرخه عمر شركتها

پایان‌نامه كارشناسی ارشد رشته حسابداری

چکیده:

در این پژوهش ، رابطه بین کیفیت سود با بازده و قیمت بازار سهام طی مراحل مختلف چرخه عمر شرکتها برای شرکتهای پذیرفته شده در بورس¬اوراق بهادار تهران¬بررسی¬شده¬است.هدف از این پژوهش بررسی تاثیر چرخه-عمر شرکت بر محتوای اطلاعاتی کیفیت سود است. در این پژوهش رابطه بازده و قیمت بازار سهام¬با¬استفاده¬از¬3 الگوی کیفیت سود:لویز(2003) ، بارتون-سیمکو(2002) و پنمن(2001) طی مراحل چرخه عمر-شرکتها مورد بررسی قرار¬گرفت.تحلیل داده¬های¬گرد¬آوری¬شده¬در¬این¬پژوهش¬در¬2 مرحله انجام شد.نخست ، شرکتهای عضو نمونه آماری به مراحل رشد¬،¬بلوغ¬و¬افول طبقه بندی شدند.سپس هر یک¬از¬شرکتهای¬مراحل¬رشد¬،-بلوغ و افول با¬استفاده¬از¬روشهای¬آماری¬تحلیل همبستگی¬و¬رگرسیون مقطعی فرضیه های پژوهش مورد آزمون قرار¬گرفتند.نتایج حاصل از بررسی¬390 سال-شرکت(65 شرکت) طی دوره 1383-1388 نشان داد¬برازش-رگرسیون¬با الگوهای لویز و بارتون-سیمکو در هر سه مرحله رشد¬،¬ بلوغ و¬افول  معنی¬دار و الگوی پنمن در هر سه مرحله بی معنی می باشد . در مرحله رشد¬، الگوی بارتون-سیمکو ارتباط قویتری¬با بازده و قیمت  بازار سهام نسبت به الگوی لویز دارد. در مرحله بلوغ کیفیت¬سود با الگوی بارتون-سیمکو ارتباط قویتری با قیمت بازار سهام نسبت به الگوی لویز ، و ارتباط ضعیفتری با بازده سهام نسبت به الگوی لویز دارد. در مرحله افول ، الگوی لویز ارتباط قویتری با قیمت بازار سهام نسبت به الگوی بارتون-سیمکو ، و ارتباط ضعیفتری با بازده سهام نسبت به الگوی بارتون-سیمکو دارد¬.¬لذا¬،¬تفاوت معنادار بین الگوهای لویز و بارتون-سیمکو طی¬مراحل-چرخه عمر وجود دارد .

کلید واژه ها: کیفیت سود ، چرخه عمر شرکت ، لویز  ، بارتون-سیمکو ، پنمن .

فهرست مطالب:

فصل اول : کلیات  تحقیق

چکیده..........................................................................................................................................1

1-1) مقدمه.................................................................................................................................3

1-2)  بیان مسئله .......................................................................................................................3

1-3) اهداف تحقیق ...................................................................................................................4

1-4) فرضیه های تحقیق ...........................................................................................................4

1-5) قلمرو تحقیق ....................................................................................................................5

1-5-1)محدوده زمانی ...............................................................................................................5

1-5-2) مکانی ...........................................................................................................................5

1-6) روش تحقیق .....................................................................................................................5

1-7) روش تجزیه و تحلیل داده ها ...........................................................................................5

1-8) ساختار تحقیق ..................................................................................................................5

فصل دوم : ادبیات تحقیق

2-1) بخش اول : کیفیت سود....................................................................................................8

2-1-1) اهداف حسابداری و گزارشگری مالی..........................................................................8

2-1-2) ظهور نظریه کیفیت سود.............................................................................................10

2-1-3) مفهوم کیفیت سود.......................................................................................................11

2-1-4) تعریف کیفیت سود.....................................................................................................12

2-1-5) اهمیت ارزیابی کیفیت سود.........................................................................................14

2-1-6) عناصر تأثیرگذار بر کیفیت سود..................................................................................15

2-1-6-1)روشهای حسابداری.................................................................................................15

2-1-6-2) برآوردهای  حسابداری ..........................................................................................17

2-1-6-3) سیستم کنترلهای داخلی و مدیریت.........................................................................18

2-1-6-4) نوع صنعت..............................................................................................................18

2-1-6-5) ویژگیهای مالی........................................................................................................18

2-1-6-6) عوامل سیاسی.........................................................................................................19

2-1-7) شاخص کیفیت سود...................................................................................................20

2-1-8) تحلیل  کیفیت سود ...................................................................................................20

2-1-9) تحلیل بنیادی کیفیت سود ..........................................................................................22

2-2) بخش دوم : تئوری چرخه عمر شرکت...........................................................................25

2-2-1) مراحل چرخه عمر شرکت..........................................................................................26

2-2-1-1) دوران رشد..........................................................................................................  26

 ایجاد........................................................................................................................................26

طفولیت.....................................................................................................................................27

رشد سریع.................................................................................................................................27

بلوغ...........................................................................................................................................28

تکامل........................................................................................................................................29

2-2-1-2) دوران پیری ...........................................................................................................30

ثبات .........................................................................................................................................30

اشرافیت....................................................................................................................................31

بوروکراسی اولیه........................................................................................................................32

بوروکراسی و افول.....................................................................................................................33

2-2-2) نحوه عملكرد و تعیین موقعیت واحد های تجاری در منحنی چرخه عمر .................34

2-2-3) ویژگی¬های مالی واحد های تجاری در مراحل مختلف چرخه عمر شركت................35

•           مرحله تولد یا ظهور.................................................................................................... 36                                                    

•           مرحله رشد   ............................................................................................................  36                                                                           

•           مرحله بلوغ  ................................................................................................................36

•           مرحله افول یا سكون    ..............................................................................................36

2-3)بخش سوم:پیشینه تحقیق...................................................................................................36

2-3-1)پیشینه مرتبط با کیفیت سود..........................................................................................37

2-3-1-1)تحقیقات خارجی مرتبط با کیفیت سود ..................................................................37

2-3-1-2) تحقیقات داخلی مرتبط با کیفیت سود ...................................................................42

2-3-2)پیشینه مرتبط با چرخه عمر .........................................................................................44

2-3-2-1) پیشینه تحقیقات خارجی مرتبط با چرخه عمر شرکت...........................................44

2-3-2-2) پیشینه تحقیقات داخلی مرتبط با چرخه عمر شرکت.............................................47

فصل سوم : روش شناسی تحقیق

3-1) مقدمه..............................................................................................................................50

3-2) تدوین فرضیه ها..............................................................................................................50

3-2-1) فرضیه های اصلی.......................................................................................................51

 3-2-2-1) فرضیه های فرعی (مربوط به فرض اصلی اول)...................................................51

3-2-2-2) فرضیه های فرعی (مربوط به فرض اصلی دوم)....................................................51

3-2-2-3) فرضیه های فرعی (مربوط به فرض اصلی سوم)...................................................51

3-3) روش تحقیق....................................................................................................................51

3-4) گردآوری اطلاعات..........................................................................................................52

3-5) جامعه آماری....................................................................................................................52

3-6) دوره زمانی تحقیق...........................................................................................................52

3-7) شرایط انتخاب نمونه آماری.............................................................................................52

3-8) نحوه تفکیک شرکتها به مراحل چرخه عمر.....................................................................53

3-9) مدل تحقیق .....................................................................................................................54

3-10) محاسبه متغیر ها با استفاده از داده های تحقیق..............................................................55

3-10-1) متغیر مستقل ............................................................................................................55

الف) کیفیت سود با استفاده از الگوی  پنمن......................................................................55

ب) کیفیت سود با استفاده از الگوی  بارتون – سیمکو......................................................56

ج) کیفیت سود با استفاده از الگوی  لویز...........................................................................56

3-10-2)متغیر وابسته:         ......................................................................................................57

3-10-2-1) بازده سالانه سهام (SRE) ..................................................................................57

3-10-2-2)قیمت سهام............................................................................................................58

3-10-3)متغیر کنترل: ..............................................................................................................58

3-10-3-1) اندازه شرکت (SIZE) .............................................................................................58

3-10-3-2) سرعت گردش داراییها(TOR) ..............................................................................58

3-11)روش اجرای آزمون ها....................................................................................................58

گام اول:آزمون نرمال بودن داده ها.............................................................................................59

گام دوم :آزمون همبستگی.........................................................................................................59

گام سوم:رگرسیون چندگانه......................................................................................................59

گام چهارم:بررسی خطاها.............................. ...........................................................................60

الف)خود همبستگی...........................................................................................................60

ب)نرمال بودن خطاها.........................................................................................................60

3-12)خلاصه فصل  سوم.........................................................................................................61

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل اطلاعات

4-1)مقدمه................................................................................................................................63

4-2) یافته های توصیفی متغیرهای تحقیق ..............................................................................63

4-3) یافته های استنباطی ........................................................................................................65

4-3-1) آزمون نرمال بودن متغیرها .........................................................................................65

4-3-2)آزمون فرضیه ها و نتایج آن ........................................................................................65

4-3-2-1)آزمون فرضیه ی اول ..............................................................................................65

4-3-2-2)آزمون فرضیه ی دوم .............................................................................................70

4-3-2-3)آزمون فرضیه ی سوم ............................................................................................75

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1) مقدمه..............................................................................................................................82

5-2) مروری بر خطوط کلی تحقیق.........................................................................................82

5-3) یافته‌های مهم تحقیق و نتیجه گیری................................................................................83

5-4) پیشنهادات برخاسته از تحقیق.........................................................................................85

5-5) پیشنهادات برای تحقیقات آتی........................................................................................85

پیوست ها.................................................................................................................................87

منابع و ماخذ

منابع فارسی.............................................................................................................................108

منابع انگلیسی...........................................................................................................................109

چکیده انگلیسی.......................................................................................................................111

فهرست اشکال و جداول:

جدول 2-1)تفاوت‌های بین شركت¬های دردوران رشد و شركت¬های دردوران پیری..............34

شکل 2-1) نحوه عملكرد و تعیین موقعیت واحد های تجاری در منحنی چرخه عمر............35

جدول 3-1) مدل چرخه عمر...................................................................................................54

جدول 3-2) تعریف عملیاتی متغیرهای تحقیق.........................................................................54

جدول 3-3) متغیرهای الگوی تحقیق.......................................................................................54

جدول 4-1) آمار توصیفی متغیرهای تحقیق.............................................................................63

جدول 4-2) آمار توصیفی متغیرهای تحقیق مرحله رشد.........................................................64

جدول 4-3) آمار توصیفی متغیرهای تحقیق مرحله بلوغ..........................................................64

جدول 4-4) آمار توصیفی متغیرهای تحقیق مرحله افول.........................................................64

جدول 4-5) آزمون نرمال بودن متغیرها....................................................................................65

جدول4-6) نتایج حاصل از رگرسیون بین قیمت سهام وکیفیت سود با الگوهای لویز و پنمن

 طی مرحله رشد ......................................................................................................................66

جدول4-7) نتایج حاصل از رگرسیون بین بازده سهام وکیفیت سود با الگوهای لویز و پنمن

 طی مرحله رشد ......................................................................................................................67

جدول4-8) نتایج حاصل از رگرسیون بین قیمت سهام وکیفیت سود با الگوهای لویز و پنمن

 طی مرحله بلوغ ......................................................................................................................67

جدول4-9) نتایج حاصل از رگرسیون بین بازده سهام وکیفیت سود با الگوهای لویز و پنمن

 طی مرحله بلوغ ......................................................................................................................68

جدول4-10) نتایج حاصل از رگرسیون بین قیمت  سهام وکیفیت سود با الگوهای لویز و پنمن

 طی مرحله افول ......................................................................................................................69

جدول4-11) نتایج حاصل از رگرسیون بین بازده  سهام وکیفیت سود با الگوهای لویز و پنمن

 طی مرحله افول ......................................................................................................................69

جدول4-12) نتایج حاصل از رگرسیون بین قیمت  سهام وکیفیت سود با الگوهای لویز و

بارتون-سیمکو طی مرحله رشد ..............................................................................................71

جدول4-13) نتایج حاصل از رگرسیون بین بازده  سهام وکیفیت سود با الگوهای لویز و

بارتون-سیمکو طی مرحله رشد ..............................................................................................71

جدول4-14) نتایج حاصل از رگرسیون بین قیمت  سهام وکیفیت سود با الگوهای لویز و

بارتون-سیمکو طی مرحله بلوغ ..............................................................................................72

جدول4-15) نتایج حاصل از رگرسیون بین بازده  سهام وکیفیت سود با الگوهای لویز و

بارتون-سیمکو طی مرحله بلوغ ..............................................................................................73

جدول4-16) نتایج حاصل از رگرسیون بین قیمت  سهام وکیفیت سود با الگوهای لویز و

بارتون-سیمکو طی مرحله افول ..............................................................................................74

جدول4-17) نتایج حاصل از رگرسیون بین بازده  سهام وکیفیت سود با الگوهای لویز و

بارتون-سیمکو طی مرحله افول ..............................................................................................74

جدول4-18) نتایج حاصل از رگرسیون بین قیمت  سهام وکیفیت سود با الگوهای پنمن و

بارتون-سیمکو طی مرحله رشد ..............................................................................................75

جدول4-19) نتایج حاصل از رگرسیون بین بازده  سهام وکیفیت سود با الگوهای پنمن و

بارتون-سیمکو طی مرحله رشد ..............................................................................................76

جدول4-20) نتایج حاصل از رگرسیون بین قیمت  سهام وکیفیت سود با الگوهای پنمن و

بارتون-سیمکو طی مرحله بلوغ ..............................................................................................77

جدول4-21) نتایج حاصل از رگرسیون بین بازده  سهام وکیفیت سود با الگوهای پنمن و

بارتون-سیمکو طی مرحله بلوغ ..............................................................................................78

جدول4-22) نتایج حاصل از رگرسیون بین قیمت  سهام وکیفیت سود با الگوهای پنمن و

بارتون-سیمکو طی مرحله افول ..............................................................................................78

جدول4-23) نتایج حاصل از رگرسیون بین بازده  سهام وکیفیت سود با الگوهای پنمن و

بارتون-سیمکو طی مرحله افول ..............................................................................................79

جدول 5-1) ضرایب کیفیت سود الگوهای تحقیق  حاصل از رگرسیون(قیمت سهام)............84

جدول 5-2) مقایسه ضرایب کیفیت سود الگوهای تحقیق (قیمت سهام).................................84

جدول 5-3) ضرایب کیفیت سود الگوهای تحقیق  حاصل از رگرسیون(بازده سهام)..............84

جدول 5-4) مقایسه ضرایب کیفیت سود الگوهای تحقیق (بازده سهام)..................................85

جدول الف) شرکت های عضو نمونه آماری............................................................................88

جدول ب-1) آزمون نرمال بودن داده ها..................................................................................89

جدول ب-2) نتایج آزمون رگرسیون ترکیبی در مرحله رشد با الگوی پنمن...........................89

جدول ب-3) نتایج آزمون رگرسیون ترکیبی در مرحله بلوغ با الگوی پنمن...........................91

جدول ب-4): نتایج آزمون رگرسیون ترکیبی در مرحله افول با الگوی پنمن..........................93

جدول ب-5) نتایج آزمون رگرسیون ترکیبی در مرحله رشد با الگوی بارتون-سیمکو...........95

جدول ب-6) نتایج آزمون رگرسیون ترکیبی در مرحله بلوغ با الگوی بارتون-سیمکو...........97

جدول ب-7) نتایج آزمون رگرسیون ترکیبی در مرحله افول با الگوی بارتون-سیمکو...........99

جدول ب-8) نتایج آزمون رگرسیون ترکیبی در مرحله رشد با الگوی لویز...........................101

جدول ب-9) نتایج آزمون رگرسیون ترکیبی در مرحله بلوغ با الگوی لویز...........................103

جدول ب-10) نتایج آزمون رگرسیون ترکیبی در مرحله افول با الگوی لویز........................105

عنوان:

فرمت: word

تعداد صفحات: 124