حتی بهترین قاضی مانند سایر افراد بشر همواره در معرض اشتباه و لغزش است. در نتیجه باید ترتیبی مقرر شود که رأی قاضی، در جهت بازبینی بتواند مورد شکایت طرفی قرار گیرد که جزتاً یا کلاً علیه او صادر شده است.
بنابراین پیش بینی طرق شکایت از آراء در جهت تضمین قضایی شایسته است.
از این رو مشاهده می نمائیم که قانون گذار این مهم را مد نظر قرار داده و راه هایی برای نظارت بر آراء صادره از قضات را پیش بینی نموده است و این اتخاذ طریق می تواند مؤثر در صدور احکام به اثبات از طرف قضات میگردد چرا که اگر قاضی صادر کننده رأی بداند که رأی او ممکن است مورد رسیدگی نقادانه قاضی عالی قرار گیرد تشویق می گردد که با دقت کافی اتخاذ تصمیم نماید.
علی هذا باید در پیش بینی طرق شکایت از آراء، گاه ها همواره با دور اندیشی و احتیاط بیشتری برداشته شود و اگر چه ترتیبی مقرر نمود که متضرر از رای مرجعی بتواند به مرجع دیگری و یا تحت شرایطی به خود همان مرجع مراجعه نمود تا اختلاف مجدداً مورد قضاوت گیرد اما این امر نباید به گونه ای باشد که فصل خصومت را غیر ممکن نموده و رأی قاضی را به صورت یک پیش نویس در آورد که همواره از طرق مختلف و متنوع و به دفعات و تا روز رستاخیر به درخواست اشخاص یا مقامات مختلف مورد حک و اصلاح قرار گیرد.
لذا از نظر به مراتب فوق الذکر در این مثال سعی بر آن داریم که را به عنوان طریق شکایت از آراء مورد بحث و بررسی قرار دهیم.
فهرست مطالب
مقدمه 5
بخش اول: کلیات 6
فصل اول: طرق شکایت از آراء 6
مبحث اول: طروق غیر معمول شکایت از آراء 6
مبحث دوم: طروق معمول شکایت از آراء 6
فصل دوم: آئین 7
مبحث اول: مرجع صالح 7
مبحث دوم: دادخواست 7
فصل سوم: مقایسه با سایر طرق شکایت از آراء 8
مبحث اول: مقایسه تجدید نظر و 8
مبحث دوم: مقایسه و اعتراض شخص ثالث 8
بخش دوم: 9
فصل اول: شرایط پذیرش 10
مبحث اول: آراء قابل 10
مبحث دوم: جهات 11
گفتار اول: صدور حکم در مطلب و موضوعی که مورد ادعا نبوده است 11
گفتار دوم: صدور حکم به بیشتر از خواسته 12
گفتار سوم: تضاد در مفاد حکم 12
گفتار چهارم: صدور احکام متضاد 13
گفتار پنجم: وجود حلیه و تقلب به نحوی که در حکم دادگاه مؤثر باشد 14
گفتار ششم. مجعول بودن اسناد مورد استناد طرف دعوا 15
گفتار هفتم: به دست آمدن اسناد و مدارک 16
گفتار هشتم: اثبات اصالت سند 16
فصل دوم: آئین درخواست و اثر آن 17
مبحث اول: انواع و درخواست آن 17
گفتار اول: اصل و درخواست آن 18
گفتار دوم: طاری و درخواست آن 18
مبحث دوم: جریان رسیدگی 19
گفتار اول: قبول 19
گفتار دوم: ورود به ماهیت (ترتیب رسیدگی بعد از قبول ) 20
مبحث سوم: آثار 20
گفتار اول: بررسی اثر تعلیقی 20
گفتار دوم: بررسی اثر انتقالی 21
گفتار سوم: اثر نسبت به سایر اشخاص 21
نتیجه گیری 22
منابع 23
فقه و حقوق اسلامی