با سیستم های كامپیوتری شده، سطح یكنواخت كنترل ـ گاهی اوقات ـ برای تمام آیتمهای به كاربرده می شود. با این وجود ـ مدیریت كردن موجودی ها هنوز به تنظیم دارایی ها نیاز دارد و مفهوم ABC اغلب در انجام این كار مفید است.
9/15 نكات كلیدی و مهم :
مدیریت موجودی، مسئولیت عملیات های مهم است چون بیشتر بر شرایط لازم سرمایه هزینه ها و سرویس مشتری تأثیر می گذارد. این فصل، مروری بر مدیریت موجودی و متدهای خاص مدیریت موجودی های مستقل تقاضا را ارائه میكند.
نكات مهم این فصل شامل موارد زیر می باشند:
· موجودی همان ذخیره (انبار) مواد بكار رفته است كه تولید را آسان می سازد یا تقاضا ی های مشتری را برآورده میكند. موجودی ها شامل مواد خام ـ كار در جریان گردش و كالاهای تولید شده می باشند.
· قانون تصمیم گیری مشخص میكند كه چقدرـ و چه زمان باید دستور بدهیم. در ارزیابی قوانین تصمیم گیری، 4 نوع هزینه های موجودی وجود دارند كه باید بررسی شوند: هزینه اجناس ـ هزینه سفارش (یا راه اندازی) ـ هزینة حمل (یا مخارج نگهداری) ـ و هزینه كمبود كالا (یا كسری كالا). هزینه های مربوطه شامل هزینه هایی می باشند كه با تصمیم گیری ایجاد شده، تغییر میكنند.
·
(درصد)
فرضیه های با صرفه ترین مقدار سفارش شامل مقدار تقاضای ثابت ـ زمان ناب ثابت ـ زمان تنظیم ثابت ـ نداشتن هزینه های كمبود كالا ـ سفارش بسیار ـ نداشتن تخفیف ـ و تك محصولی می باشند. در این فرضیه ها، فرمول EOQ ، مجموع مخارج نگهداری و هزینه های سفارش را به حداقل می رساند.
· هر مسئله موجودی كالا می تواند با استفاده از مفهوم هزینة كل، برای (بهینهترین) مقدار سفارش حل شود تا مجموع هزینه های مناسب را برای فرضیه هایی به حداقل برساند كه در وضعیت خاص به كاربرده می شوند.
· یك سیستم نظارت مداوم، روشی را فراهم میكند تا تقاضای تصادفی را اداره كند. وقتی كه وضعیت سهام در نقطة سفارش R افت پیدا میكند مقدار ثابت Q سفارش داده می شود. زمان سفارش ها، بسته به تقاضای واقعی تغییر میكند. مقدار Q برابر با تنظیم می شود. و مقدار R بر اساس سطح سرویس مطلوب می باشد.
· یك سیستم نظارت دوره ای، روش دیگری را ارائه میكند تا تقاضای تصادفی را اداره كند. وضعیت سهام در فواصل ثابت P نظارت می شود و مقداری كه سفارش داده می شود برابر با موجودی نهایی T منهای وضعیت سهام می باشد. مقدار سفارش داده شده در هر دورة نظارت شده، بسته به تقاضای واقعی تغییر میكند. مقدار P با استفاده از تنظیم می شود و مقدار T بر اساس سطح سرویس مطلوب می باشد.
· انتخاب بین سیستم های Q,P باید بر اساس زمان دوبارة پر سازی ـ نوع حفظ ركورد و هزینة جنس باشد. یك سیستم دوره ای باید زمانی بكار برده شود كه سفارش های موجودی باید به طور منظم زمان بندی شوند.
· سطوح بالای سرویس دهی نیاز به سطوح بالای سرمایه گذاری، با مقدار مشخص سفارش (Q) و انحراف معیار دارد. بنابراین مدیریت باید سطح سرویس و رابطة سرمایه گذاری را قبل از تنظیم سطوح مطلوب سرویس مطالعه كند. مقایسه های نسبت های گردش موجودی ـ از طریق خودشان ـ مبنای كافی را برای تصمیم گیری ها در سطح موجودی فراهم نمی كنند. همچنین مدیریت باید دائماً در جستجوی كاهش باشد.
· مفهوم موجودی ABC ، بر اساس مفهوم نسبتاً قابل توجه و بسیاری مفاهیم بی اهمیت می باشد. این مفهوم باید به كار برده شود تا به دقت آیتم های A قابل توجه را كنترل كند و تلاش و هزینه كمی را صرف آیتم های C.B كند.
· تمرین های اینترنتی دانشجویان
1ـ همخوانی برای مدیریت عملیات به آدرس : WWW.apics .org دستیابی به این سایت، جهت درك اطلاعات جذاب پیرامون كنترل موجودی میباشد.
2ـ شركت به ثبت رسیدة مدیرت موجودی مؤثر:
www. effective inventory . com / articles . html
می توانید یكی از مقالات یا چندین مقاله را در این سایت بخوانید و خلاصه كوتاهی از آنرا بنویسید.
3ـ شركت به ثبت رسیدة Ciss، به آدرس :
www. Cissltd . com
نمونه آن لاین برنامة Inventory را اجرا كنید، سپس انواع گزارش های موجودی برای كاربر را تایید كنید.
4ـ برنامه Retail ، به آدرس :
www. Retail pro . com
این سیستم نرم افزاری را برای كنترل موجودی های خرده فروشی بررسی كنید. گزارش كوتاهی دربارة ویژگی های اصلی ـ كه پیدا می كنید ـ بنویسید.
· حل مسائل
مسئله: 1= در یك فروشگاه عمده فروشی سخت افزاری، تقاضای مستقل برای bolt این كه معمولاً به كار برده میشود 500 واحد در هر ماه است. هزینة سفارش 30 دلار برای هر سفارش می باشد. هزینه محل 25 درصد در سال ـ و هر هزینه واحد 50 دلار است.
(a بر اساس فرمول ، چه سایزی باید این محصول داشته باشد؟
(b این محصول چند بار باید خریداری شود؟
(c تیم كیفیت روشی را برای كاهش هزینه های سفارش ـ تا 5 دلار ـ كشف كرده است. این سایز (یا تعداد) چطور تغییر میكند و تكرار خرید برای این محصول چیست؟
اولاً تقاضا را به واحدهای زمانی یكسان ـ مثل هزینه حمل تبدیل میكنیم. در این حالت، هزینه محل برحسب سال است و تقاضا بر حسب ماه پس تقاضا سالیانه 6000=12*500 واحد است.
واحد 697/1 06/1697 =
(b تكرار سالیانه خرید برابر با D/Q یا 54/3=1697/6000 بار در سال است. برای تبدیل آن به ماه، تقسیم بر 11 ماه در سال، با تكرار سالیانه خرید میكنیم:
ماه 39/3 هر
هفته 69/14 هر
روز 11/103 هر
واحد 693 8/692 =
تكرار خرید برابر با D/Q با 66/8=693/6000 بار در سال است.
مسئله 2 سیستم Q ، عدد بخش 2001- XB، تقاضای مستقل سالیانه را به صورت بخش های مجزا از 4000 واحد ـ هزینه تنظیم 100 دلار ـ هزینه محل 30 درصد در سال ـ و هزینه جنس 67/266 دلار دارد. پس سهولت تولید كه 5 روز در هفته و 50 هفته در سال را نشان میدهد موجب مقدار كل 250 روز بهره وری در سال میشود. زمان ناب این تولید 9 روز است انحراف معیار تقاضا 2 واحد در روز است. شركت می خواهد 95 درصد سطح سرویس را بر این بخش مجزا داشته باشد. پس :
Q (a) را با استفاده از فرمول محاسبه كنید.
R (b) را مقایسه كنید.
(C) اگر شركت یك سیستم Q از كنترل موجودی را استفاده می كرد ( با مرور متوالی) پس نتایج با محاسبات خودتان شرح دهد.
راه حل : (a)
Q =
(b) راه حل این بخش از مسئله، به طور صحیح، نیاز به 2 مرحله دارد: اول، باید تقاضای روزانه برآورد شود. و این از طریق مقدار سالیانة تقاضای بر تعداد روزهای كاری در سال انجام می شود. واحد 16= 250/4000 (در هر روز) میانگین تقاضا بر زمان ناب، 16 واحد در هر روز بر 9 روز یا 144=16*9 واحد است. دوم: انحراف معیار تقاضا در طی زمان ناب باید برآورد شود. و این از طریق مشخص كردن انحراف تقاضای روزانه (2 واحد) ـ و ضرب ریشة توان دوم تعداد روزهای زمان ناب (ریشة توان دوم 9) تعیین میشود.
(انحراف معیار تقاضا در طی زمان ناب) R=m+z
9/9+144=
واحد 154 9/153=
(c 100 واحد را سفارش می دهیم وقتی كه موجودی (كنونی بعلاوه سفارش) برای 154 واحد كاهش می یابد. به طور میانگین، 9/9 واحد موجودی ایمنی در حال حاضر وجود دارد وقتی كه به سفارش می رسد در 5 درصد این موارد، كمبود كالا وجود دارد قبل از اینكه به سفارش برسد.
مسئله 3: سیستم P، محصولی را بررسی كنید كه در مسئله حل شدة 2 شرح داده شده وقتی كه به سؤالات زیر پاسخ می دهید:
(a)سفارشات چند بار باید برای این محصول داده شوند اگر در فواصل منظم ـ با استفاده از سیستم نظارت دوره ای ـ قرار داده می شوند؟
(b) سطح موجودی نهایی را محاسبه كنید.
(c)قانون تصمیم گیری خاص را برای این محصول ـ با استفاده از اطلاعاتی كه تاكنون ارزیابی كرده اید ـ بیان كنید.
(d) فرض كنید در زمان نظارت دوره ای هستید. چك كردن سطح موجودی برای این محصول نشان می دهید كه 60 واحد كنونی وجود دارد و 110 واحد سفارشی می باشد حال چه باید كرد؟
راه حل : (Q,D را از مسئله قبل بكار می بریم) (a)
سال 25/0=
(هفته كاری در هر سال 50* سال 025/0) هفته كاری 25/1=
(روز كاری در هر سال 250 * سال 25/0) روز 25/6=
(چرخشی) روز 6=
(b)
(انحراف معیار تقاضا طی P+L) = m+z
(انحراف معیار تقاضا طی P+L) +z (میانگین تقاضا برای P+L)=
8/12+ 240 =
253 8/252 =
(e)هنگام (كنونی و سفارشی) را برای هر 6 روز نظارت میكنیم و سطح نهایی 253 واحد به بالا را سفارش می دهیم.
(f) سطح نهایی را بالا سفارش می دهیم. سطح نهایی 253 واحد است. مقدار موجودی كنونی و سفارشی، 110+60 واحد یا 170 واحد كلی می باشد. تفاوت بین سطح نهایی و موجودی كنونی و سفارشی ـ در مقداری است كه باید در زمان تحویل طی 9 روز سفارش داده شود. 83= (110+60) ـ 253 بنابراین 83 واحد را برای تحویل ـ در طی 9 روز سفارش می دهیم.
· سوالات این مبحث :
1) انواع مختلف موجودی ها را (مواد خام ـ كار در جریان گردش ـ و كالاهای تولید شده) كه در سازمانهای زیر می باشند مشخص كنید: ایستگاه گازـ ایستگاه همبرگر ـ فروشگاه لباس فروشی و فروشگاه خودرو. این موجودی ها چه عملكردهایی (یا اهدافی) انجام می دهند؟
(تولید)
2) انواع اجناس زیر را كه در یك فروشگاه خرده فروشی می باشند بررسی كنید: حباب های لامپ ـ دیسكت های فشرده ـ و داروهای منجمد. هزینه احتمالی ساخت هر كدام از این اجناس را ـ كه شامل هزینه جنس ـ جنس محل ـ هزینه سفارش ـ و هزینه كمبود كالا می باشند ـ بحث كنید.
3) چرا تعیین هزینه كمبود كالا سخت است؟ روشی را پیشنهاد كنید كه ممكن است برای ارزیابی آن به كار برده شود؟
4) چرا هزینه جنس می تواند از یك فرمول ساده كاهش یابد؟ آیا هزینه های جنس ـ وقتی كه تخفیف های شمارشی (یا تخفیف در خرید كل) داده می شوند ـ مهم می باشند؟ چرا؟
5) تفاوت بین اصل كلی شرایط لازم و اصل كلی دوباره پر سازی مدیریت موجودی چیست؟ چرا این تفاوت مهم است؟
6) مدیریت موجودی كالاهای تولید شده در یك شركت تولیدی را با مدیریت یك شركت خرده فروشی یا عمده فروشی مقایسه كنید و بسنجید؟
7) برای سطح مشخص سرویس چرا سیستم؟ به سرمایه گذاری موجودی بیشتر از سیستم Q نیاز دارد؟ چه فاكتورهایی بر بزرگی تفاوت تأثیر می گذارند؟
8) فرض كنید كه شما یك فروشگاه سخت افزاری Speedy را مدیریت می كنید. نمونههایی از اجناس را نام ببرید كه ممكن است از طریق سیستم P اداره ( یا مدیریت) شوند و بقیه اجناس ممكن است سیستم Q به كار برند؟ این اجناس چطور متفاوت از هم می باشند؟
9) یك مدیر چطور باید در سطح سرویس مناسب، برای اجناس تولید شده تصمیم بگیرد؟ آیا برخی از اجناس 100 درصد سطح سرویس را دارند؟
10) یك مدیر شكایتی را می شنود مبنی بر اینكه: من برخی اجناس دارم كه 2 هفته فاصله بازرسی دارند و چهار هفته برای عرضه مجدد آنها طول كشیده است. هر 2 هفته من سفارش را بر اساس مقدار سهام موجود می دادم. حال به نظر می رسد موجودی بسیار بیشتری دارم. در این شكایت چه چیزی اشتباه است؟
11) دانشجویی دربارة هزینه های سربار می گوید: فرضیه های مدل بسیار محدود می باشند طوری كه استفادة عملی مدل بسیار سخت می شود. آیا لازم است مدل متفاوتی را برای هر تغییر در فرضیه ها داشته باشیم؟ چرا و چگونه؟
12) نقش مناسب معیار گردش كار ـ در مدیرت موجودی ـ چیست؟ تحت چه شرایطی گردش كار بالا، برای شركت، مشخص میشود؟
13) فرض كنید كه شما یك زنجیره از فروشگاه خرده فروشی اسباب و اثاثیة منزل را مدیریت می كنید. موجودی در هر فروشگاه، كامپیوتری شده است ولی تعداد زیادی از اجناس مختلف وجود دارند. بعنوان مدیر ارشد چطور عملكرد كلی مدیریت موجودی را برای هر فروشگاه ارزیابی می كنید؟ چطور این اطلاعات را در رابطه با مدیران فروشگاه های خصوصی به كار می برید؟
· مسائل:
1ـ فرشگاه Speedy Grocery دارای قهوه ای با علامت بخاری خاص است كه ویژگی های زیر را دارد :
فروش = 10 مورد در هر هفته
هزینه سفارش = 10 دلار در هر سفارش
هزینه حمل = 30 درصد در سال
هزینه جنس = 80 درصد در هر مورد
(a چه تعداد از موارد باید در یك زمان سفارش داده شوند؟
(b چند بار، قهوه سفارش داده شود؟
(c هزینه سالیانة سفارش و حمل قهوه چیست؟
(d چه فاكتورهایی موجب می شوند كه شركت مقدار كمتر یا بیشتر از را سفارش دهد؟
2) فروشگاه ماشین آلات Grineu خط (تولیدی) از جدول های فلزی را برای مشتریانش ایجاد كرده است. برخی از این جدول ها، در موجودی كالای تولید شده می باشند یك جدول خاص، ویژگی های زیر را داراست:
فروش = 200 در هر سال
هزینه تنظیم = 200/1 دلار در هر تنظیم (این شامل تنظیم ماشین هایی برای تمام بخش های مختلف در جدول می باشد)
هزینة حمل = 20 درصد در هر سال
هزینة جنس = 25 دلار
(a چه تعداد از این جدول باید در گروه تولید ایجاد شوند؟
(b تولید چند بار زمان بندی میشود؟
(c چه فاكتورهایی موجب میشوند كه شركت، سایز گروه متفاوت را نسبت به آنچه كه شما محاسبه كرده اید، برآورد كند؟
3) فروشنده محلی Toyota باید تصمیم بگیرد كه چه تعداد جذب كننده های موجودی لوازم یدكی از یك نوع خاص را برای اتومبیل های تعمیر Toyota سفارش دهد؟ این جذب كنندة موجودی، تقاضای 4 واحد در هر ماه ـ و هر كدام به قیمت 25 دلار را دارد. هزینة حمل 20 درصد در هر سال و هزینة سفارش 15 درصدر هر سفارش می باشد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
9/15 – نكات كلیدی و مهم................................................................................ 2
تمرین های اینترنتی دانشجویان........................................................................ 4
حل مسائل......................................................................................................... 5
سؤالات این مبحث............................................................................................. 10
مسائل............................................................................................................... 12
اطلاعات برگه گستره Excel.............................................................................. 16
مدلهای پیشرفته................................................................................................ 22
تحویل گروه یكنواخت....................................................................................... 25
مسئله های ضمیمه........................................................................................... 26
فصل 16- درخواست مواد............................................................................... 29
1/16- تعاریف سیستم های MRP.................................................................... 34
2/16- سیستم MRP در برابر سیستم امتیاز بندی سفارش............................. 38
3/16- یك نمونه مثال MRP............................................................................. 45
اقتصاد