پیشگفتار
ارتباطات در عصر حاضر و در آغاز قرن بیست و یكم الفبای زندگی صنعتی¸ مدرن و متمدن، جوامع مترقی این كره خاكی را تشكیل میدهد. اهمیت ارتباطات و در معنایی سادهتر تبادل اطلاعات بین جوامع بشری و انسانها كه تشكیل دهنده جوامع بشری میباشند و در عصر امروز حضور آن مهم و حائز اهمیت است كه به زعم بزرگان علم در جهان امروز اگر كسی خود را بی نیاز از تبادل اطلاعاتی بداند در حقیقت دچار توهمی بزرگ از یك محیط پر رمز و واقعیت گشته و در حقیقت از آمادگی لازم برای ورود به قرن بیست و یكم برخودار نمیباشد و از قافله به شدت عقب مانده است.
نظریات ارتجاعی در محدود كردن جوامع بشری در دستیابی به اطلاعات مجكوم به شكست هستند پیشرفت علم و فن در جهان امروز آن قدر سریع و شتابان است كه هرگز هیچ كشور مقتدری در دنیا خود را از دریافت اخبار و اطلاعات مربوط به مراكز دیگر با كشورهای دیگر بی نیاز نمیداند. حتی كشورهای در حال توسعه، یا حتی كشورهای فقیر به تناوب سود میبرند.
اگر حادثهای در نقطهای از جهان روی داد با مخابره خبر آن، در عرض كمتر از یك صدم ثانیه به سراسر جهان همه مردم دنیا به كمك این قسمت از كره خاكی میشتابند و همه اینها ممكن نیست مگر به وسیله تكنولوژی ارتباط و اطلاعات گسترش سیستمهای اطلاعاتی در سراسر جهان از قبیل ماهوارهها، سیستمهای مایكروویو، سیستمهای اطلاعات كامپیوتری و غیره… جهان بزرگ ما را تبدیل به یك دهكده كوچك كرده است، به طوری كه هر فرد از هر ملیتی در دورترین فاصله كره خاكی میتواند در آن واحد با دیگری ارتباط برقرار كند و هر اتفاقی هرچقدر كوچك و بی اهمیت توسط سیستمهای پیشرفته تبادل اطلاعات به دورترین فاصله از آن نقطه مخابره میشود، گو اینكه فاصله در جهان ما از بین رفته و بعد جغرافیایی كره زمین و چه بسا فضای كیهانی تبدیل به مسافتی كوتاه شده است.
چكیده پروژه
پروژه در پیش رو دارید جهت انجام پروژه فارغ التحصیلی دوره علمی كاربردی كامپیوتر در سال تحصیلی 84-83 به انجام رسیده است. این پروژه زیر نظر استاد ارجمند جناب آقای مهندس ترك زاده مراحل تكمیلی خود را طی نمود.
در طراحی پروژه از نرمافزارهای زیر استفاده شده است:
Dream weaver*
SQL serer*
ASP.Net*
این پروژه كلیه امكانات سایت یك هتل را دارا میباشد و اطلاعات لازم در این زمینه را در اختیار مراجعه كنندگان میگذارد.
به عنوان مثال فردی كه بخواهد از این سایت استفاده نماید بعد از مطالعه امكانات هتل و بازدید اتاقها میتواند با تكمیل فرم رزرو اتاق مورد نظر خود را رزرو كند.
فصل اول
آشنایی بااینترنت
تاریخچه اینترنت
برای درك اساسی و بنیادین یك علم و جهتگیری به سمت جنبههای علمی آن دانستن تاریخ و علل بوجود آمدن آن ضروری مینماید. لذا ابتدا به تشریح تاریخ این علم میپردازیم. تولد ارتباطات كامپیوتری تاریخ جالبی دارد و آن به رقابت بین دو ابر قدرت قرن بیستم یعنی اتحاد جماهیر شوروی سابق و ایالت متحده آمریكا مربوط میشود. همانطور كه میدانید اولین ماهواره مصنوعی ساخت دست بشر در سال 1975 به نام اسپوت نیك توسط شوروی به فضا پرتاب گردید درست از همین سال علم تبادل اطلاعات كامپیوتری بوجود آمد.
ماهوارههای در ارتباط مخابراتی و جاسوسی و به طور كلی جذب اخبار و ارقام توانائیهای فراوانی دارند. این توانایی و قابلیت كاملاً مورد توجه دانشمندان آمریكایی و بطور كلی نظام آمریكایی بود. نظامی كه در این زمینه در آن سالها دارای عقب ماندگی محسوسی از شوروی بود لذا مراكز تحقیقاتی بطور اعم و مراكز نظامی بطور اخص در آمریكا مامور شدند تا با توجه به قابلیت توانایی موشكهای شوروی در پرتاب ماهوارهها به فضا در نتیجه حمل بمب اتمی توسط موشك و پرتاب آن به شهرهای آمریكا و همچنین توانایی گسترده مخابراتی شوروی سیستمی را طراحی كنند كه اگر به فرض یكی از شهرهای آمریكا توسط بمبهای اتمی نابود شد سیستمی موجود باشد و اطلاعات موجود در كامپیوترهای این شهر را قبل از نابودی به شهر دیگر منتقل كند. دانشمندان و محققان در پنتاگون (وزارت دفاع آمریكا) موفق به طراحی سیستمی شدند كه قابلیت انتقال اطلاعات مثلاً از طبقه دوم پنتاگون اتاق 402 را به طبقه چهارم اتاق 944 و سایر طبقات و اتاقهای این وزارتخانه را داشت. یعنی دو كاربر در چند نقطه مختلف این سازمان توانایی تبادل اطلاعات بین یكدیگر و بین یك كامپیوتر مركزی را داشته باشند و همچنین میتوانستند توسط این سیستم به تبادل نامه بپردازند كه این سیستم انتقال نامه هم اكنون پست الكترونیكی نامیده میشود. اما یادآوری این نكته ضروری مینماید كه در سیستمهای مدرن امروزی و سیستمهایی كه در آینده طراحی خواهند شد انتقال نامه به یك موضوع پیش پا افتاده و بسیار ساده تبدیل خواهند شد. در سیستمهای آینده انسان خود انتخابگر خواهد شد و آنچه كه او را اراده كند كه انجام دهد فقط با یك كامپیوتر و یك مودم و یك خط تلفن در منزل یا محل كار او امكان پذیر میشود.
به هر حال سیستمی كه شرح گردید در ابتدا به نام آرپا مشهور شد ماموریت اصلی و نهایی آرپا تحقیق و اتصال كامپیوترهای دانشگاه و مراكز نظامی از طریق بستر مخابراتی به نحوی بود كه چندین كاربر بتوانددر یك محیط ارتباطی با هم شریك شوند. هدف ایجاد شبكههایی بود كه در آن اطلاعات كه همان دادههای كامپیوتری میباشند بتوانند از نقطهای به نقطه دیگر بروند و تمام شبكههای محلی در نقاط مختلف به یكدیگر متصل شوند.
البته در ابتدا هدف آرپا ایجاد شبكهای مانند اینترنت نبود وفقط یك اقدام احتیاطی در مقابل حمله احتمالی موشكهای اتمی دوربرد اتحاد جماهیر شوروی بود. در اوایل 1973 یعنی زمانی كه سیستمهای كامپیوتری بزرگ در بازار بودند و هنوز خبری از كامپیوترهای شخصی نبود آرپا كه با افزوده شدن (DEFENCE) به آژانس پروژههای پیشرفته دفاعی به DARPA تغییر نام داده بود شروع به كار بر روی پروژه جدیدی برای به هم مرتبط سازی سیستمها كرد هدف از این پروژه یافتن راهی برای متصل ساختن شبكهها به یكدیگر بود البته باید توجه داشت كه هر یك از این شبكهها برای جابه جایی اطلاعات خود از روشهای متفاوتی استفاده كردند.
وقتی روش مرتبط ساختن كامپیوترهای شخصی مطرح میشد صاحبان شبكهها میتوانستند از طریق تجهیزات خاصی موسوم به دروازهها شبكههای خود را به هم وصل كنند كه البته ارتباط بین شبكهها احتیاج به پروتكل های مناسب داشت.
در سال 1962 پاول بارن در مقالهای تحت عنوان روی شبكههای ارتباطی توضیحاً به تشریح شبكههای PACKET SWITCH پرداخت در این روش دادهها به قطعات و بستههای كوچكتری خرد میشوند و هر بسته شبیه یك نامه پستی شامل آدرس فرستنده و گیرنده است و میتواند از هر مسیری به مقصد برسد در مقصد بستهها مجدداً یك پارچه میشوند و به فرم كامل تحویل مقصد میشوند. در سال 1969 ایالات متحده چهار كامپیوتر را با استفاده از تكنولوژی PACKET SWITCH در ایالت های كالیفرنیا و یوتا به هم متصل كرد این شبكه خوب كاركرد و كاربران این كامپیوترها توانستند تقریباً همزمان به دیگر كاربران پیام بفرستند و فایل به اشتراك بگذارند، این پروژه همان آرپا نام گرفت اما یك كلمه جدید به انتهای ان اضافه شد و به صورت (ARPANET) درآمد با گذشت زمان، كامپیوترها و كابران جدید در سایت های دولتی و دانشگاهی به آن اضافه شدند در سال 1970 كامپیوترهای میزبان استفاده از پروتكل كنترل شده NCP را شروع كردند و یك سال بعد به تعداد گرههای این پروژه به 15 و تعداد میزبانهای آن به 32 عدد رسید در همین سال شخصی به نام نایلون سیستم نامهرسان الكترونیكی را برای یك شبكه توزیع شده ابداع نمود در سال 1973 كشورهای بریتانیا و نروژ به ARPANET متصل شدند در سال 1974 دكتر رابرت متكالف نیز نظریه خود را در مورد اینترنت ارائه داد در همین سال سیرف و باب كان جزئیات پروتكل TCP را ارائه داد كمپانی BBN نیز بر نسخه تجاری آپارنت به اسم رتل بنت را ارائه كرد. از اواسط دهه 1970 تا 1980 شبكههای كوچكی از آرپانت استفاده كردند و تصمیم گرفتند تا به صورت شبكهای با هم كار كنند آنها آرپانت را به عنوان هسته انتخاب كردند و شروع به ارتباط از طریق خطوط استیجاری نمودند در سال 1986 سرعت این شبكهها 56 كیلو بیت در ثانیه بود. سرانجام در سال 1990 آرپانت تغییر یافت و نام اینترنت بر روی آن گذاشته شد. در آن زمان از سیستمهای یونیكس در یك محیط خط فرمانی برای استفاده از امكانات اینترنت استفاده میشد با دستوراتی مثل FTPو TELNET برای اتصال و استفاده از سایر امكانات اینترنت استفاده میشد كه لازم بود هر بار كاربر شناسه كاربری و رمز عبور وارد نماید.
فصل دوم
آشنایی با وب جهانی
تاریخچه صفحات وب
وب جهانی بخشی از اینترنت است كه یك مدل ارتباطی را مشخص میكند بر روی وب جهانی اطلاعاتی وجود دارد كه تنها با یك كلیك در اختیار قرار میگیرد. وبها منابعی اطلاعاتی در اینترنت هستند وب سایت با صفحه وب متفاوت است وب سایت ممكن است شامل چندین صفحه، فایل، تصویر، صوت و غیره باشد پس هر وب سایت متشكل از صفحات مختلفی است كه یكی از آنها به عنوان Home page شناخته میشود. صفحات هر سایت وب بر روی كامپیوتری قرار دارد كه به مشتریان وب خدمات ارائه میدهد این كامپیوتر میتواند یك كامپیوتر خصوصی یا یك Server شبكه باشد كه برای امور دیگری نیز مورد استفاده قرار میگیرد. به هر حال این كامپیوتر باید به اندازه كافی بزرگ بوده تا قابلیت سرویسدهی به درخواستهای همزمان را داشته باشد.
در سال 1980 در مكانی به نام CERN (آزمایشگاه اروپایی مربوط به فیزیك ذرات) شخصی به نام تیم برنزلی توسعه اتصالات كامپیوترهای جهانی را پیشبینی كرد كه از طریق آن بتوان به تمام انواع اطلاعات و فایلهای جامعه فیزیك دست یافت در سال 1989 پیشنهادی را ارائه كرد كه آغازگر وب جهانی بود به زودی مشخص شد كه موضوع اجتماع متصل به هم میتواند فراتر از فیزیك باشد بعد از آن وب جهانی متولد شد و سازمانهای به فكر مونتاژ سختافزار شدند و با چگونگی توسعه این شبكه گسترده آشنایی پیدا كردند اولین كامپیوترهای وب جهانی در CERN تولید شد. این كامپیوترها منجر به توسعه وب جهانی شدند.
در آغاز وب جهانی فط شامل چندین ماشین SERVER/CILENT بود اما پس از چند سال بسیار گسترده شد كامپیوترهای SERVER/CILENT اساس اینترنت هستند بطور كلی SERVER كامپیوتری است كه دادهها و اطلاعات را تحویل می دهد و CLIENT كامپیوتری است كه دادهها و اطلاعات را درخواست میكند. در سال 1993 وب فقط پنجاه SERVER داشت در مدت هجده ماه این عدد به سی هزار عدد افزایش یافت در حال حاضر میلیون ها SERVER وب در جهان وجود دارد.
محتویات وب
میخواهیم ببینیم چه عناصری در صفحات وب نقش اصلی را بازی میكنند.
HTML: زبان برنامه نویسی وب جهانی كه به مرورگر میگوید چگونه متن، پیوندها، گرافیك و سایر رسانههای اسناد را نمایش دهد. این زبان اساس تمام صفحات وب است.
كنترل گر وب: مسئول نگهداری و بازسازی سند وب جهانی است كنترلگرهای وب نیروی خلاق ماورای وب جهانی هستند.
نام دامنه: نامی است كه به هر كامپیوتر موجود در وب جهانی داده میشود كه به عنوان تهیه كننده اطلاعات فایلهاست اسامی دامنه دو یا چند عبارت است كه با نقطه از هم جدا میشوند مثل: WWW.MIT.EDU
URL: آدرس اسناد وب جهانی است كه گاهی آدرس وب جهانی نیز نامیده میشود مثلا: http/www.yahoo.com سایت یاهواست.
كاربردهای وب جهانی
وب جهانی كاربردهای فراوانی دارد. سرگرمی، تجارت، آموزش، تبلیغات و هزاران كار دیگر در وب جهان امكان پذیر است. میتوان برای خرید اتومبیل به سایتهای مربوط به كارخانههای معروف دنیا مراجعه كرد و از تازهترین مدل های اتومبیل همراه با رنگ، قیمت، و سایر مشخصات با خبر شد. میتوان برای خرید كتاب به سایتهای معروف اینترنت مراجعه كرد.
فروشگاههای بزرگ كتاب مثل آمازون آمادگی ارائه هرگونه خدماتی را در خصوص كتاب دارند. ناشرین معروف دنیا سایتهایی دارند كه كتب خود را همراه با آن ارائه دهند.
اگر به تجارت علاقه دارید میتوانید گزارش سالانه قیمت های فعلی كالا، موجودی كالا و سایر اطلاعات را بدست آورید. برای تفریح و سرگرمی نیز سایت های خاصی وجود دارد. اگر به هنر و موسیقی علاقهمند هستید سایت های مربوط به آنها در اینترنت فراوان است اگر میخواهید در دانشگاههای دنیا تحصیل كنید، اگر به تازه ترین مقالات رشتههای خاصی علاقه دارید. میتوانید به سایت های معروف آنها مراجعه كنید.
وب پویا و تفاوت آن با وب ایستا
در آغاز وب یك رسانه ایستا بود بصورت سیستمی طراحی شد كه برای مبادله مقالههای تحقیقاتی به كار رفته است و شكل آن مثل یك كتاب الكترونیكی بود. سایت های وب وقتی كه ساخته شدند به مدت چندین ماه تغییر نمیكردند. تازگی اطلاعات مبتنی بر وب به همراه محیط توسعه اولیه منجر به استانداردهایی شد كه با اسناد دست نویس قابل مقایسه است.
با رشد وب به قوتهای آن نیز پی برده شد بدین ترتیب وب دیگر از حالت یكنواخت و ایستا درآمد بطوریكه ظاهر و محتویات آن تغییر كرد. ایجاد سایت های پویا برای كسانی كه از اینترنت استفاده میكنند الزامی است در غیر اینصورت سایت انها به عنوان یك شهر متروكه محسوب خواهد شد.
بعضی از ویژگیهای پویایی كه مخاطبان اینترنت به آنها علاقه مند هستند عبارتند از:
حساسیست نسبت به زمان به جای محتویات دائره المعارف
تغییر محتویات و سبك طراحی
سازگاری با نسل های جدید سخت افزار، نرمافزار و استانداردهای تحویل اطلاعات
پشتیبانی از ارتباط با مخاطبین سایت
مدیریت موثر برای افزایش كیفیت اطلاعات
سالیانه هزاران وب سایت به دلیل كهنه شدن از رده خارج میشوند برای همین سایت های از دور خارج میشوند هزینههای زیادی مصرف شده است. در سال 1997 در حدود 1000 وب سایت از رده خارج شد و در سال 1998 تقریباً 2000 سایت وب از دور خارج شد و برای اینكه سایتهای پویا جذاب باشند باید ویژگیهای زیر را داشته باشند:
در هر بار مراجعه چیز جدیدی برای ارائه كردن داشته باشد.
رابط ها و برنامهنویس، منعكس كننده گرایش های جدید در سبك نرمافزار باشند
پاسخ به تغییرات در ترافیك كارگزار و بیننده از طریق عدم نیاز به كاربران با تجربه
عدم وجود گرافیكهای نامفهوم و رابطهای ناقص
كنترل شخصی و سفارشی سازی محتویات صفحات وب
فصل سوم
اصول طراحی صفحات وب
اصول طراحی صفحات وب
- مراحل طراحی صفحات وب
- روشهای برنامهنویسی تحت وب
- سرویسهای مورد نیاز جهت راه اندازی یك سایت وب
- ساخت صفحات وب در سایر برنامهها
- ایجاد جذابیت در صفحات با استفاده از امكانات چند رسانهای
مراحل طراحی صفحات وب
براساس تجربیات و مشاهده بدست آمده شاید بتوان مراحلی را برای طراحی صفحات وب مطرح كرد این مراحل عبارتند از:
- توجه به مخاطب
- تعریف توابع و ساختارهای موردنظر
- خلق یك طراحی تصویری
- تنظیم محتویات با توجه به عناصر تصویری
- طراحی، تست پوسته عملیاتی
- تعیین محتویات صفحه
- تست و ارزیابی صفحه
- انتشار صفحه وب در اینترنت
توجه به مخاطب
صفحات وب طراحی میشوند تا دیگران از آنها استفاده كنند، آیا مخاطبین خود را میشناسید؟ این كار بسیار دشوار است زیرا ممكن است افرادی كه با كامپیوتر كار میكنند به زودی عوض شوند.
باید از سطح اطلاع، امكانات سختافزاری و نرمافزاری و تخصصهای مخاطبین خود خبر داشته باشید علاوه بر این تواناییهای خود را نیز مورد بررسی قرار دهید.
برای این منظور موارد زیر را در نظر داشته باشید:
مشخص كنید كه برای ایجاد صفحه به چه مواردی نیاز دارید
صفحه وب را توصیف كرده راه حلهایی را برای حل این مسئله ارائه دهید.
وضعیت مخاطب خود را روشن كنید
ابزارهایی را كه برای طراحی صفحه وب در اختیار دارید مورد بررسی قرار دهید
زمانبندی طراحی صفحه را مشخص كنید
با مخاطب خود ارتباط برقرار كنید و نظرات وی را جویا شوید
یك سایت بسیار عالی وقتی تعداد اندكی آن را دیده یا از آن استفاده كردهاند مفهومی ندارد و یا یك انیمیشن زیبا وقتی روی صفحهای قرار دارد كه مراجعه كننده نتواند آن را ببیند حتی ارزش طراحی را ندارد یك وب سایت باید مراجعه كننده خود نوعی پاداش در نظر بگیرد.
یك سایت نابسامان با نوع خط و رنگ ناموزون تأثیر منفی بر مراجعه كننده میگذارد (طراحی و جذابیت نوعی پاداش برای مراجعه كننده محسوب میشود) راهنمایی كردن مراجعه كننده یكی از مهمترین كارها در یك سایت است.
برنامه نویسی