بررسی نقش بیمه عمر و پس انداز در چرخة اقتصادی

یكی از عوامل كلیدی و تعیین كننده در فراینده توسعه اقتصادی، پس انداز می‌باشد. این مفهوم به دو شكل پس اندازهای مالی و پس اندازهای غیر مالی مطرح می‌شود. در پس اندازه مالی سرمایه های پراكنده در سطح جامعه برای خرید اموالی نظیر: زمین، مسكن، جواهرات و... صرف می شود. ولی در پس اندازهای غیر مالی این سرمایه‌ها در مسیرهایی نظیر: خرید اوراق مشاركت و بیمه های عمر با ویژگی پس انداز قرار می‌گیرند. در پس اندازهای مالی سرمایه های مورد نظر عملاً فاقد قابلیت تحریك بازار سرمایه وتأمین نیازهای مالی برنامه های توسعه می باشند. اما به كمك پس اندازهای غیر مالی ظرفیت‌های مورد نیاز برای اجرای پروژه‌های مختلف فراهم می‌شود.

مطالعات نشان می‌دهد نسبت پس اندازه به تولید ناخالص ملی در 14 كشور از 20 كشوری كه از لحاظ توسعه اقتصادی بالاترین رشد را داشته اند، بالغ بر 25 درصد بوده است. اما این نسبت در 14 كشور از 20 كشوری كه كمترین رشد اقتصادی را داشته‌اند كمتر از 15 درصد بوده است. این مسئله نشان می دهد كه رابطه میان پس اندازه و تولید ناخالص رابطه ای مستقیم و تعیین كننده می باشد. از آنجا كه بیمه های عمر وپس اندازه نیز یكی از محورهای مهم پس اندازهای غیر مالی را تشكیل می‌دهند میزان توسعه این بیمه نقش قابل ملاحظه‌ای را در دستیابی به اهداف توسعه اقتصادی به خود اختصاص می‌دهند. علاوه بر این بیمه عمر و پس انداز از كاركردهای كلان اقتصادی دیگری نظیر: مقابله با كاهش ارزش پول وحفظ قابلیت ایفای تعهدات بیمه‌گر نیز برخوردار است.

هم چنین در سطح خرد نیز این بیمه امكان ایجاد سرمایه برای اعضای جامعه و خانوادة آنها را فراهم كرده و موجب تحكیم اقتصاد خانواده می شود.

با توجه به اهمیت قابل توجه بیمه های عمروپس انداز در توسعه اقتصادی به نظر می رسد می بایست عوامل مؤثر بر توسعه بیمه های عمر در دیگران شناسایی شده و در برنامه ریزی‌ها مورد توجه قرار گیرد. شاید بتوان مهمترین عوامل مورد نظر را به شرح زیر بر شمرد:

1-ثبات اقتصادی: با توجه به بلند مدت بودن تعهدات بیمه عمر، عدم وجود ثبات در اقتصاد جامعه امكان مدیریت شایسته این بیمه را تحت تأثیر قرار داده و گرایش مردم به آن را كاهش خواهد داد.

2-فرهنگ بیمه: تلقی مردم نسبت به بیمه وورود آن به باورها و هنجارهای فرهنگی جامعه كه خود تابع شناخت مزایا و قابلیت های آن است، از دیگر عوامل مهم در توسعه بیمه عمر می باشد.

3-تورم: یكی از آفت‌های پس انداز مالی تورم است. و وجود آن توسعه بیمه های عمر را كند می كند.

4-در آمد واقعی خانواده‌ها: درآمد واقعی خانواده كه خود تابع وضعیت اقتصادی جامعه است،یكی از مهم ترین عوامل در رویكرد مردم به این بیمه را شكل می دهد.

5-ارائه طرح‌های مناسب و كارآمد از سوی بیمه‌گران: وجود طرح‌های بیمه عمر و مناسب با شرایط اقتصادی جامعه و نیازهای مردم از دیگر عوامل مهم در توسعه آن است. در این راستا شكل‌گیری مؤسسات تخصصی بیمه عمر می تواند زمینه مناسبی را برای تخصصی و كار آمد شدن طرح‌ها و هم چنین بهبود مدیریت سرمایه‌گذاری و نظارت بر آن فراهم كند.

با توجه به تحولات اخیر صنعت بیمه كشور كه رفع تنگناهای موجود و افزایش ظرفیت بیمه گری از جمله چشم اندازهای آینده آن هستند، به نظر می رسد شرایط مناسبی برای توسعه صنعت بیمه در كشور و به ویژه بیمه عمر و پس انداز فراهم شده است.

این امید می رود كه با تحقق ظرفیت های جدید ، شكل گیری شركتهای بیمه تخصصی عمر و رفع نارسایی های موجود ، در آینده شاهد توسعه بیمه های عمر و به دنبال آن افزایش سهم پس اندازهای غیر مالی در بازار سرمایه و تأثیر مثبت آن بر توسعه اقتصادی كشور باشیم .

در این پژوهش سعی بر آن است كه بیمه عمر و پس انداز از نقطه نظر اقتصادی مورد بحث و بررسی قرار گیرد تا شاید با توسعه آن راههای رونق اقتصادی در كشور فراهم آید .

فهرست مطالب

پیشگفتار.......................................................................................................... 1

مقدمه ............................................................................................................. 5

بیان مسئله ....................................................................................................... 7

اهمیت تحقیق................................................................................................. 14

اهداف تحقیق................................................................................................. 19

فرضیات تحقیق.............................................................................................. 22

روشهای مطالعه و جمع‌آوری اطلاعات.......................................................... 23

تجزیه و تحلیل............................................................................................... 24

روش تحقیق................................................................................................... 25

قلمرو تحقیق.................................................................................................. 25

متغیرهای عملیاتی.......................................................................................... 26

محدودهایتهای تحقیق.................................................................................... 26

تعاریف عملیاتی............................................................................................. 28

منابع و مآخذ.................................................................................................. 29