اثربخشی آموزش تاب ­آوری برمیزان پرخاشگری و احساس تنهایی دانش آموزان

پژوهش حاضر به منظوربررسیاثربخشی آموزش تاب اوری بر میزان پرخاشگری و احساس تنهایی دانش آموزان پسرسال سوم راهنمایی انجام شد روش: این پژوهش از نوع تحقیق آزمایشی با طرح دو گروهی پیش آزمون- پس آزمون با گروه آزمایش و کنترل است. برای اندازه گیری متغیرها از پرسشنامه­های احساس تنهایی ،پرخاشگری وتاب اوری بهره گرفته شده است. نمونه آماری این پژوهش شامل 30 نفر از دانش آموزان پسر مقطع راهنمایی شهر رشت است که به روش نمونه گیری خوشه ای و تصادفی ساده انتخاب شده و به شیوه تصادفی در دو گروه آزمایشی و كنترل گمارده شده اند. سپس برنامه آموزش تاب اوری به عنوان متغیر مستقل ،طی 10 جلسه 75 دقیقه ای و در طول دو ماه ونیم،بر گروه آزمایشی اعمال شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل كواریانس چند متغیره (مانكوا) و با استفاده از نرم افزار کامپیوتری 18SPSS بهره گرفته شده است.یافته ها: نتایج نشان می دهند كه F مشاهده شده از نظر آماری در سطح( 05/0 p< ) معنی دار است. نتیجه گیری: بر اساس یافته ها، اجرا برنامه آموزش تاب اوری می تواند در کاهش پرخاشگری و احساس تنهایی دانش آموزان پسر موثر باشد. بنابراین در نظر گرفتن این برنامه در مدارس،می تواند برای دانش آموزان مفید باشد.

 واژگان کلیدی : تاب آوری، پرخاشگری،احساس تنهایی ،دانش آموزان

فهرست مطالب

چکیده پژوهش................................................................................... 1

بیان مسأله.......................................................................................... 6

اهمیت و ضرورت پژوهش...................................................................... 9

هدفهای پژوهش.................................................................................. 10

فرضیه­های پژوهش............................................................................. 10

تعاریف مفهومی متغیرهای پژوهش.......................................................... 11

تعاریف عملیاتی متغیرهای پژوهش.......................................................... 11

تعریف متغیر کنترل............................................................................ 12

فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق........................................................... 13

مقدمه.............................................................................................. 14

نوجوانی........................................................................................... 14

خصوصیات دوره نوجوانی................................................................... 14

رشد فردی واجتماعی دوران نوجوانی........................................................ 19

هویت وهویت یابی دردوره نوجوانی......................................................... 16

تاب آوری......................................................................................... 17

تعریف تاب آوری............................................................................... 17

ظهورتاب آوری................................................................................. 20

تاب­آوری و آسیب­پذیر.......................................................................... 20

ارتباط بین تاب­آوری، مراحل رشد روانی، شناختی، اجتماعی و سلامت روان 22

الگوی تاب­آوری و آسیب­پذیری............................................................... 23

ویژگیهای افراد تاب­آور......................................................................... 24

وجوه تاب آوری................................................................................. 26

ویژگیهای دخیل درتاب آوری.................................................................. 27

سخت‌رویی کلیدی برای تاب­آوری............................................................ 29

مؤلفه­های تاب­آوری............................................................................. 29

پژوهشهای انجام شده در این زمینه........................................................... 31

پرخاشگری....................................................................................... 23

تعریف پرخاشگری.............................................................................. 24

پرخاشگری،خشم،خصومت.................................................................... 37

تاریخچه پرخاشگری............................................................................ 38

نظریه های مربوط به پرخاشگری............................................................ 49

شالوده زیستی پرخاشگری...................................................................... 52

علل و عوامل پرخاشگری...................................................................... 53

انواع رفتارهای پرخاشگرانه................................................................... 55

زیانهای پرخاشگری............................................................................. 58

پرخاشگری در نوجوانان....................................................................... 59

احساس تنهایی................................................................................... 61

تعریف احساس تنهایی.......................................................................... 63

شناخت احساس تنهایی.......................................................................... 67

دربرابراحساس تنهایی چه میکنیم............................................................. 67

انواع احساس تنهایی............................................................................ 67

رابطه احساس تنهایی با ترس واضطراب................................................... 69

با احساس تنهایی چگونه برخورد می کنیم................................................... 70

چند توصیه برای رفع احساس تنهایی........................................................ 70

طبقه بندی ویس از احساس تنهایی............................................................ 73

ارتباط احساس تنهایی با کودک آسیب دیده درون........................................... 73

تفاوت احساس تنهایی با کمرویی و افسردگی............................................... 74

احساس تنهایی درروان شناسی................................................................ 75

ریشه های احساس تنهایی...................................................................... 76

رابطه بین ترس و احساس تنهایی............................................................. 77

رابطه احساس تنهایی با شخصیت خود محور............................................... 78

روش ازبین بردن احساس تنهایی............................................................. 78

ایا درمان قطعی برای احساس تنهایی وجود دارد؟.......................................... 79

اثرات احساس تنهایی در دوره نوجوانی..................................................... 82

نظریه های مربوط به احساس تنهایی........................................................ 83

فصل سوّم: فرایند پژوهش.................................................................... 96

مقدمه.............................................................................................. 97

جامعه آماری..................................................................................... 97

نمونه آماری...................................................................................... 98

روش جمع­آوری اطلاعات..................................................................... 97

روش و طرح پژوهش.......................................................................... 98

ابزارهای اندازه­گیری........................................................................... 98

پایایی وروایی مقیاس تنهایی................................................................... 98

پایایی وروایی مقیاس پرخاشگری............................................................. 99

خلاصه پکیج آموزش تاب اوری............................................................ 100

روش تجزیه و تحلیل داده­ها.................................................................. 101

فصل چهارم: یافته های پژوهشی........................................................... 102

یافته ها.......................................................................................... 104

فرضیه اول..................................................................................... 104

فرضیه دوم..................................................................................... 109

فرضیه سوم..................................................................................... 110

فصل پنجم: بحث و نتیجه­گیری.............................................................. 111

مقدمه............................................................................................ 112

بحث و نتیجه گیری فرضیه اول............................................................ 113

بحث و نتیجه گیری فرضیه دوم............................................................. 119

بحث و نتیجه گیری فرضیه سوم........................................................... 117

محدودیتها و پیشنهاد‌ها........................................................................ 119

پیوستها.......................................................................................... 120

منابع............................................................................................. 132

چکیده انگلیسی................................................................................. 145

فهرست جداول و نمودارها

جدول 1-3: طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل.............................. 98

جدول 1-4: بررسی اثر تعاملی............................................................. 105

جدول 2-4: آزمون باکس جهت بررسی همگنی ماتریس............................... 106

جدول3-4: آزمون لوین برای بررسی یکسانی واریانس................................. 106

جدول 4-4: میانگین اولیه.................................................................... 107

جدول 5-4: میانگین تعدیل شده............................................................. 107

جدول 6-4: آزمون اندازه اثر بر اساس لامبدای ویلکز................................. 108

جدول 7-4: نتایج آزمون اثر آموزش تاب آوری برکاهش احساس تنهای 109

جدول 8-4: نتایج آزمون اثر آموزش تاب آوری برکاهش پرخاشگری............... 110