مقدمه
 
دانجشویان در طول دوران تحصیلات دانشگاهی ، چه در مقطع كاردانی و چه در مقطع كارشناسی هر كدام درسهای متناسب با رشته تحصیلی خود و همچنین كارهای عملی را می خوانند و انجام می دهند . پس از اتمام درس و كارهای عملی لازم است دانشجو با مراجعه به محیط بیرون با چگونگی كار در كارگاهها و كارخانجات آشنا شود و به اصطلاح دوران تكمیلی رشته خود را با انجام كار در كارخانجات بگذراند .
 
بدین منظور دانشگاه برای هر دانشجو متناسب با رشته آنان واحد كارآموزی را ارائه می دهد  تا دانشجو با معرفی به مكان كاراموزی كار در آنجا را شروع كند و بتواند در پایان كار گزارشی از عملكرد خود در طول این مدت را به دانشگاه ارائه دهد .
 
در اینجا این سوال پیش می آید كه هدف از كارآموزی چیست ؟
 
در اصل هدف از كارآموزی آماده كردن فرد برای كار در بیرون از محیط تحصیلی خود می باشد تا بتواند پس از اتمام درس كار در رشته تحصیلیاش را تجربه و انجام دهد .
 
امیدواریم همه دانشجویان در طول كارآموزی موفق و سربلند باشند .
 
مكان كارآموزی
 
من دوران كارآموزی را در مجتمع كارگاههای آموزشی دانشگاه آزاد واحد شهر مجلسی گذراندم . مجتمع كارگاههای آموزشی در 6 كیلومتری شرق ساختمانهای اداری واقع شده كه بر دو قسمت كلی تقسیم می شود :
 
مجتمع كارگاهی و مجتمع آزمایشگاهی
 
در مجتمع كارگاهی 6 كارگاه بزرگ واقع شده است كه اسامی آنها عبارتند از:
 
كارگاه مدلسازی، جوشكاری، تأسیسات، ریخته گری، ماشینآلات و تراشكاری.
 
در هر كدام از این كارگاهها متناسب با رشته دانشجویان كارهای جداگانه ای انجام می گیرد . در كارگاه مدلسازی به تهیه مدل جهت انجام قالبگیری و ریخته گری می پردازند . در كارگاه جوشكاری قطعات و وسایلی كه احتیاج به جوشكاری دارند ، جوشكاری می شوند .
 
كارگاه تأسیسات مربوط به تأسیسات ساختمانی و طرز كارانها می باشد كه دانشجویان در آن آموزش لازم در این زمینه را می بینند . كارگاه ریخته گری تولید قطعات و مذاب ریزی ، به صورت دستی را بر عهده دارد ، كارگاه ماشینآلات تعمیر و تنظیم موتورهای بنزینی و دیزلی را آموزش می دهد و كارگاه تراشكاری هم ، تراشكاری قطعات ساده و دوار را بر عهده دارد .
 
بخش دوم كارگاههای آموزشی شامل آزمایشگاهها می باشد كه در مجاورت ساختمانهای اداری و آموزشی واحد قرار دارد و به شرح زیر می باشد :
 
آزمایشگاه ترمودینامیك ، آزمایشگاه شیمی ، سیالات ، آزمایشگاههای گروه مواد كه خود شامل : آزمایشگاه مصالح قالبگیری و آزمایشگاه خواص مكانیكی و آزمایشگاه متالوگرافی و آزمایشگاه عملیات حرارتی می باشد ، آزمایشگاههای مدار الكترونیك و مخابرات .
 
 
 
تجهیزات كارگاه ریخته گری
 
در كارگاه ریخته گری به طور كلی به وسیله مدل و ماسه در درجه ، كار قالبیگری را انجام داده و سپس با استفاده از كوره و بوته مذاب را آماده می سازند و داخل درجه قالبگیری ریخته و پس از منجمد شدن مذاب و سرد شدن قطعه مورد نظر را كه شكلی دقیقاً مثل مدل دارد ، را از داخل ماسه خارج می كنند . اما كل این مراحل كه به سادگی بیان شد احتیاج به مدت  زمان طولانی و تجهیزاتی دارد . در زیر تجهیزاتی كه جهت تولید یك قطعه به كار گرفته می شود را بیان می كنیم :
 
1-     ماسه : اولین مادهای كه برای قالب گری لازم و احتیاج است ، ماسه نام دارد . این ماسه در كارگاه ریخته گری خود به چهار نوع مختلف تقسیم بندی می شود :
 
الف) ماسه طبیعی
 
ب) ماسه مصنوعی
 
ج) ماسه CO2
 
د) ماسه چراغی
 
1-1)      ماسه طبیعی : به ماسه ای اطلاق می شود كه به صورت طبیعی بدست آمده باشد و همان ماسه هایی است كه در كنار رودخانه ها قرار دارد و از آنجا برای قالبیگری به كارگاه آورده می شود . در این نوع ماسه چسب مصنوعی به كار برده نمی شود ، بلكه همان 5 الی 6 درصد خاك رس موجود در آن به همراه آب نقش چسب را بازی می كند و به ماسه استحكام لازم را  می دهد .
 
از مهمترین مزایای این نوع ماسه را حتی تهیه كردن آن با هزینه كم و ریزدانه بون این نوع ماسه می باشد . اما در كنار این مزایا این نوع ماسه تحمل حرارتی كمی دارد و زود زینتر می شود كه از عیوب آن محسوب می شود
 
1-2)      ماسه مصنوعی : این ماسه كه نسبت به ماسه طبیعی مصرف بیشتری دارد تشكیل شده است از 5 الی 6 درصد چسب بنتونیت و 3 الی 4 درصد آب كه هنگامی كه با هم مخلوط می شوند ماسه چسبندگی خوبی پیدا می كند . این نوع ماسه از خرد كردن و آسیا كردن سنگهای رودخانهای و ماسهای بدست می آید كه نسبت به ماسه طبیعی درشت دانه تر و با هزینه بیشتری بدست می آید ولی دارای تحمل حرارتی بالایی است و مثلاً در مقابل مذاب چون كه نزدیك به C 1500 حرارت دارد ، نمی سوزد .
 
1-3)      ماسه CO2 (دی اكسید كربن) : این ماسه در حالت طبیعی خشك است ولی هنگامی كه به مقدار 6% به آن چسب سیلیكات سدیم (آب شیشه) اضافه می شود ، حالت تر شوندگی پیدا می كند و می توان با ان كار قالبگیری و یا ماهیچه سازی را انجام داد . مخلوط این ماسه با چسب سیلیكات سدیم هنگامی كه در معرض گاز C02 قرار گیرد سخت و محكم می شود . به همین دلیل به ماسه CO2 معروف است .
 
1-4)      ماسه چراغی : این نوع ماسه كه دارای رنگ زرد است بیشتر برای ماهیچه سازی بكار می رود و هنگامی كه در معرض حرارت و آتش قرار گیرد ، سخت و محكم می شود به همین دلیل به ماسه چراغی معروف است .
 
2- مدل : مدل عبارتست از شكلی شبیه به قطعه تولیدی ، از جنس چوب یا آلومینیوم كه ان را در ماسه قرار داده و قالبگیری می كنیم . سپس مدل را از ماسه خارج می كنیم . حفره بوجود امده توسط مدل را قالب می گوئیم كه شكلی قطعه مورد نظر است مدلها دارای انواع مختلفی هستند كه اسامی آنها عبارتند از :
 
الف) مدلهای ساده كه در درجه زیری قرار می گیرند و اكثراً از جنس چوب می باشند .
 
ب) مدلهای دو تكه یا چند تكه كه همانطور كه از اسم انها استنباط می شود ، دارای تكه هایی هستند . هر كدام از این تكه های مدل در یك درجه قالبیگری می شوند كه در داخل قالب به وسیله پین و جاپین آنها را روی همدیگر قرار        می دهند .
 
ج) مدلهای صفحهای كه هر دو تكه مدل بر روی یك صفحه مونتاژ می شوند و كار قالبگیری را برای ما آسان می كنند .
 
3-1) ابزارهای قالبگیری : ابزارهایی كه برای یك قالبگیری مورد نیاز است عبارتند از :
 
3-1) درجه قالبگیری : كه عبارتست از محفظهای چهار گوش كه مدل و ماسه را در آن قرار می دهیم . درجه قالبگیری از دو لنگه تشكیل شده است كه به وسیله پین و جاپین بر روی همدیگر قرار می گیرند .
 
3-2) كوبه : وسیله ای است برای كوبیدن ماسه بر روی مدل، تا ماسه شكل مدل را به خود بگیرد .
 
3-3) پودر تالك (جدایش) : كه بین ماسه و مدل و یا بین ماسه دو درجه       می زنند كه از چسبندگی ماسه به همدیگر یا به مدل جلوگیری كند .
 
3-4) ابزار قاشقی و پاشنه : ابزاری است كه به وسیله آن تعمیرات قالب را انجام     می دهیم و كانالهای اصلی و فرعی راهگاه را در ماسه ایجاد می كنیم .
 
3-5) قلم مو و آب : كه برای خیس و مرطوب كردن ماسه اطراف مدل بكار        می روند و از خراب شدن ماسه توسط مدل ، جلوگیری می كنند .
 
4- كوره ها و وسایل تهیه مذاب :
 
در كارگاه ریخته گری دو كوره وجود دارد : كوره زمینی یا بوته ای و كوره شعله ای یا دوار
 
كوره زمینی بیشتر برای ذوب آلیاژهای آهنی مثل چدن و آلیاژهای غیر آهنی مثل آلومینیوم ، مس ، برنج ، و …… بكار می رود . بدین ترتیب كه بوته را مثلاً از آلومینیوم پر كرده و داخل كوره قرار می دهیم و پس از ذوب شدن بوته را به وسیله طوقچه یا انبر بیرون می آوریم و داخل كمچه قرار داده و دو نفر این طرف و آن طرف كمچه را گرفته و آماده مذاب ریزی داخل قالب می شوند . سوخت این كوره از گازوئیل است كه به وسیله هوای كه از دم و یا بازدم برقی به همراه سخت داخل كوره می شود ، گازوئیل را پودر كرده و باعث می شود كه راندمان حرارتی كوره بالا رود .
            عمومی و آزاد