مدیریت از دیدگاه امام علی (ع)
مقاله حاضر ، اصول مدیریت اسلامی را از منظر امام علی (ع) متذکر میگردد. با وجود اینکه مدیریت به عنوان خروجی مطالعات غربیها به ویژه آمریکائیها به شمار میرود، مقاله حاضر قصد دارد به این نکته اشاره کند که تمامی مکاتب غربی مدیریت، وامدار اصول مدیریت اسلامی هستند.
در این مقاله، ابتدا ضمن بیان آفات مدیریت از منظر امام علی (ع) به صفات و سبکهای رهبری در اسلام اشاره شده و پس از بیان ویژگیهای منحصر به فرد مدیریت علوی با رویکردهای مدیریت علمی، ژاپنی و رویکردهای دنیایی دیگر مقایسه شده است.
مدیریت یکی از مهمترین فعالیتهای انسانی به شمار می آید. پیشرفت جوامع به کوششهای گروهی بستگی دارد و همچنان که گروههای سازمان یافته، گسترش می یابد، عملکرد مدیریت و مدیران از اهمیت بیشتری برخوردار می گردد.
اصول اساسی وساختاری در مکتب علوی
پایبندی به این اصول ، نه تنها برای جهان اسلام و سیاستمداران اسلامی ، بلکه برای همة جوامعی که از حاکمیت زر و زور و تزویر رنج میبرند ، بس مفید و راهگشاست . از همین روست که علاوه بر پژوهشگران اسلامی ، اندیشمندان سایر ادیان نیز کاوش در ابعاد مختلف زندگانی امام علی(ع) پرداختهاند ، هر چند از التزام عملی به آن آموزههای نجاتبخش ، غافل ماندهاند .
نهجالبلاغه ، بعد از قرآن کریم ، بزرگترین کتاب مسلمانان است که آموزههایی راهبردی و رهاییبخش دارد و به اقرار اغلب دانشمندان معاصر غیر شیعی عرب ، زیباترین ، بلیغترین و شیواترین سخنان عرب در نهجالبلاغه آمده است . مجموعة سخنان ، حکمتها ، نامهها و پندها و راهکارهای روزآمدی که همواره سرمشق است و پیوسته در اوج میباشد .
نظام اداری ومدیریت از دیدگاه امام علی (ع)
یكی از مشكلات و معضلات بزرگ جوامع امروزی به ویژه كشورهای در حال توسعه مشكل « سوء مدیریت » میباشد و این امر مانع بزرگی بر سر راه پیشرفت این كشورها و رشد و ترقّی اداری و صنعتی آنها محسوب میگردد.
راههای اصلاح نظام اداری از منظر امام علی (ع)
1 . اجرای اصل مدیریت غیر متمركز
2 . انتخاب شایسته مدیران و مسئولان
3 . اجرای اصل مشاركت
4. فراهم نمودن امنیّت شغلی
5 . فعال نمودن خودكنترلی
6. آموزش مستمر و ضمن خدمت
7 . مراعات مقررات و حركت بر مبنای ضوابط
اصول مذكور تنها برخی از راهكارهای اصلاح نظام اداری با بهرهگیری از مدیریت علوی است و به خوبی واضح است كه بكارگیری دقیق آنها تا چه حد میتواند در رفع مشكلات اداری و سازمانی جوامع امروزی مؤثر و مفید باشد و این كلام زیبای الهی را به ذهن متبادر میكند كه : « وَ اَنْتُمُ الْاَعْلَوْنَ اِنْ كُنْتُمْ مُؤمِنینَ » .
مدیریت