روش تحقیق ارزشیابی شخصیت كودكان

نقاشی كودك یك پیام است آنچه را كه او نمی‎تواند به لفظ درآورد و به ما انتقال دهد. بررسی و درك زبان نقاشی، اطلاعات ارزنده‎ایی را در اختیار والدین، مربیان، روانشناسان و همه كسانی می‎گذارد كه خواهان درك و دریافت راز و رمز جهان كودك هستند اكتشاف نظامدار این قلمرو به آخرین دهه‎های قرن گذشته بازمی‎گردد و بر قوانینی متكی است كه خط‎شناسی نیز از آنها سود جسته است. همچنین دیدگاه روان تحلیل‎گری براساس بررسی گستره معانی نمادهائی كه در خوابدیده‎ها و اسطوره‎ها، افسانه‎ها و در زندگی بازیافت می‎شوند به غنای آن در قرن حاضر كمك كرده است. كودك همه مسائل خود را به واسطه نقاشی به تجربه درمی‎آورد و خود را می‎آزماید و من خویشتن را بنا می‎كند.

خطوط ترسیمی، انعكاسی از دنیای هیجانی او هستند و نقاشی به تنهایی به منزلة جهانی است كه به موازات افزایش هشیاری و دگرگونی‎های كودك متحول می‎گردد. (دادستان، پریرخ، 1374، ص 1)

بیان مسئله:

با توجه به گسترش پژوهشهای تجربی در زمینه روانشناسی كودك به ویژه به كمك دانش رفتاری و داده‎های اساسی كه روانشناسی سنجشی در مورد پرورش سیستم عصبی مركزی ارائه داده‎اند، نگرش بزرگسالان در جهات گوناگون رفتار كودكان دستخوش تغییرات مختلفی شده است. (فراری، 1371، ص 7)

نقاشی كودك نیز در مراحلی كه حوادث را دسته‎بندی و عرضه می‎كند و روند تجدیدی و تكامل یافته‎ای را از زمان خط خطی كردن، تا زمانی كه خطوطی معنادار و بالاخره مبتنی بر قوانین پرسكتیو و شالوده منطقی رسم می‎كند می‎توان چیزی شبیه خواب و رویا معنی كرد. نقاشی نیز مثل خواب و رویا به كودك امكان می‎دهند تا اطلاعات و اعمالی را كه از دنیای بیرون كسب می‎كند از هم جدا سازد و سپس آنها را دوباره تنظیم كند. در نقاشی همانند خواب و رویا كودك خود را از ممنوعیتها رها می‎سازد و با ما در حالتی ناخودآگاه دربارة مسائل كشفیات و دلهره‎هایش صحبت می‎كند به همین دلیل اگر آموزش نقاشی را در پایه صحیح نقاشی قرار دهیم و در آن به كودكان از سنین پایین تمرین كپی و تقلید كردن را بیاموزیم اشتباه بزرگی مرتكب شده‎ایم. «فراری، 1371، ص3)

پرورش قدرت بیان نقاشی، فقط وابسته به تكامل جسمی كودك نیست. بلكه با درك و شعور او نیز در ارتباط است. این ادراك در بدو تولد بسیار جزئی است. ولی با پیشرفت سن، مطبوع و ظریف می‎شود. در حقیقت چون می‎توان گفت: كه چون كودك هنوز مهارت كافی ندارد بنابراین نمی‎تواند خوب نقاشی كند. حتی یك فرد بالغ هم اگر بخواهد با پاهایش خانه‎ای را رسم كند، خواه ناخواه، اثری درهم و برهم به دست خواهد آمد ولی این اثر بسیار كاملتر از نقاشی كودك خواهد بود. با وجود این كودك از همان آغاز خط‎نگاری از اینكه سه وجه چشم، مغز و دست خود را به كار می‎اندازد لذت می‎برد. بنا به تحقیق (دورپیلو) دو روند اساسی در توسعه و پیشرفت درك كودك مؤثر واقع می‎شود كه یكی تشخیص شناخت اشیاء و دیگری تشخیص تمایز آنهاست. «دادستان، پریرخ، 1374، ص 31)