بررسی تاثیر ساختار درآمدی شهرداری بر روند توسعه شهری

جغرافیا و برنامه ریزی شهری
دانلود مقاله کارشناسی ارشد رشته برنامه ریزی شهری بررسی تاثیر ساختار درآمدی شهرداری بر روند توسعه شهری با استفاده از تکنیک ضریب همبستگی و تحلیل عاملی ؛ مطالعه موردی مشهد چکیده توسعه پایدار شهری در قالب نگرش فرایند محور، برنامه های متعدد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی را در فضاهای شهری دربر گرفته و بمنظور اجرای آن، شناســایی و طراحی درآمدهای پایدار به عنوان پشتوانه ای جهت تحقق برنامه های توسعه شهری، امری ضروری قلمداد می شود. با این نگرش در پژوهش حاضر، سنجش الگوی تأمین مالی شهر به لحاظ پایداری و ناپایداری و آثار آن بر روند پایداری توسعه شهر (برای کلانشهر مشهد) مورد نظر بوده است. بدین جهت با استفاده از روش تحلیلی – مقایسه ای و نیز انجام مطالعات کتابخانه ای، ابتدا با بهره گیری از ضریب همبستگی اسپیرمن، درجه همبستگی میان متغیر درآمد و متغیرهای مربوط به توسعه پایدار شهری محاسبه شد. سپــس بمنظور سنجش سطح توسعه پایدار در مناطق شهری مشهد، 43 متغیر در حوزه هـــای اقتصـــادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی به تفکیک مناطق 13گانه شناسایی و برای انجام تحلیل عاملی و تلفیق آن با تاکسونومی عددی با استفاده از نرم افزار Spss18 مورد نظر قرار گرفتند. نتایج محاسبات حاکی از آن است که رابطه و همبستگی بالایی (86.3درصد) میان متغیر درآمد و شاخص های توسعه پایدار شهری (هزینه های مرتبط با توسعه پایدار شهری) وجود دارد. بدین معنی که پایداری یا ناپایداری درآمدهای شهری مشهد اثر مستقیم بر وضعیت توسعه پایدار شهری دارد. طبق محاسبات انجام شده، سهم درآمدهای ناپایدار شهر مشهد طی سالهای 1372 – 91، 75.07 درصد و سهم درآمدهای پایدار 24.93 درصد می باشد. یعنی درآمدهای ناپایدار بیش از 3 برابر درآمدهای پایدار در این 20 سال بوده است. از سوی دیگر نتایج تحلیل عاملی و تاکسونومی عددی مؤید آن ادعاست که 61.5 درصد از مناطق شهری مشهد، به لحاظ شاخص های توسعه پایدار شهری، در وضعیت مطلوبی بسر نمی برند. حال با توجه به همبستگی بالا میان ساختار درآمدی و شاخص های توسعه پایدار شهر می توان گفت: ساختار ناپایدار درآمدهای شهرداری بر تعمیق و شدت ناپایداری در توسعه شهری مشهد اثرگذار بوده است. واژگان کلیدی: ناپایداری درآمدی توسعه شهری ضریب همبستگی کلانشهر مشهد تحلیل عاملی مقدمه شهرنشینی و توسعه شهری یکی از پدیده های عمده دوران معاصر است. همانگونه که قرن گذشته را قرن انقلاب صنعتی نامیده اند، از قرن حاضر به عنوان قرن انقلاب شهری یاد می کنند. رشد شهرنشینی به مفهوم امروزی آن از کشورهای صنعتی آغاز شد و در نیمه دوم قرن بیستم به صورت پدیده ای جهان شمول درآمد و بر شدت آن افزوده شد. به طوری که در فاصله زمانی 1955 تا1990 میلادی، تنها جمعیت کشورهای درحال توسعه از 89/1 میلیارد نفر به 13/4 میلیارد نفر افزایش یافته - بیش از 2برابر شده است- و سهم قابل توجهی از این افزایش جمعیت کشورهای درحال توسعه، در مناطق شهری آنها اتفاق افتاده است.(زبردست،1384، 6) در کنار رشد کمّی جمعیت شهرنشین، تعداد شهرها در کشورهای در حال توسعه نیز به نحو بارزی افزایش یافته است. به موازات افزایش تعداد شهرها و جمعیت شهری، یکی از مهمترین چــالش هایی که پیش روی سیاستگذاران و برنامه ریزان شهری قرار گرفته چگونگی تأمین مالی پایدار شهری و ارایـــه خدمات عمومی کافــــی به شهرونــدان می باشد(اکبری، 1387: ص156). دستیابی به درآمدهای کافی و پایدار شهری زمانی از اهمیت دوچندان برخوردار می شود که طبق نظر کارشناسان، ساختار درآمدی شهری می تواند نحوه توسعه آتی آن را از نقطه نظر پایداری رقم زند. از این رو، بررسی اثرات متقابل ساختار پایدار و یا ناپایدار درآمدی بر روند توسعه شهر یکی از کانون های مورد بحث در حوزه اقتصاد شهری برشمرده می شود. زیرا، شناسایی ساختار درآمدی به لحاظ پایداری و یا ناپایداری، در تدوین برنامه های توسعه شهری و نیز سیاست-گذاری نقشی محوری ایفا می کند. از این رو، تشخیص و درک روند درآمدی در ارتباط متقابل با توسعه پایدار شهری مد نظر مسئولان و سیاستگذاران شهری قرار دارد. فهرست مطالب بررسی تأثیر ساختار درآمدی شهرداری بر روند توسعه شهری با استفاده از تکنیک ضریب همبستگی و تحلیل عاملی؛ مطالعه موردی مشهد چکیده واژگان کلیدی: - مقدمه - طرح مساله اهمیت و ضرورت اهداف تحقیق پیشینه تحقیق فرضیات تحقیق روش تحقیق مفاهیم، دیدگاه ها و مبانی نظری تحلیل یلفته‌ها - بررسی ساختار درآمدی شهرداری مشهد جدول1. تفکیک میزان و سهم درآمدهای شهرداری به درآمدهای مستمر و غیرمستمر در مجموع سالهای 1372 - 91 تعیین درجه همبستگی درآمدهای شهری با شاخص های توسعه پایدار شهر ضریب همبستگی جدول 2. درجه همبستگی متغیرهای پژوهش درآمد(R) و متغیرهای توسعه پایدار(X1، X2، ...، X7) سنجش سطح توسعه پایدار در مناطق شهری مشهد با استفاده از تحلیل عاملی و تاکسونومی عددی جدول 4. ارقام، میانگین و واریانس ماتریس داده های پایه جدول 5. محاسبه سرمشق و درجه توسعه پایدار مناطق نقشه 1- سطح بندی مناطق شهری مشهد بر اساس وضعیت پایداری توسعه شهری منابع - نتیجه گیری