تحولات سوریه و نقش رسانه ها در آن

موقعیت جغرافیایی سوریه و همسایگی آن با اسرائیل که هیچ گاه صلح با آن را نپذیرفته است ، در کنار بافت قومیتی آن سبب شده است که جهت گیری‌های سیاست خارجی متفاوت آن با سایر کشورهای همسایه‌اش چه در بحبوحه جنگ ایران و عراق و چه در مسائل اعراب و اسرائیل موجب ناخرسندی همسایگان آن باشد و این عوامل خود همواره زمینه ساز تحریک قومیتی و تهدید نظام حاکم بر آن باشد چرا که اقلیت علوی در حال حکومت بر اکثریت سنی می‌باشد و سابقه این حکمرانی شامل سرکوب ، سختگیری و ... بر علیه آنان می‌باشد.

مدل پیوستگی روزنا که از جمله نظریات میان برد می‌باشد در بررسی تحولات یک کشور تاثیر گذاری نیروهای داخلی و خارجی را توامان در نظر می‌گیرد که موضوع سوریه نیز فارغ از این مسئله نیست و چه بسا نقش نیروهای خارج از مرزهای آن بیش از نیروهای داخلی تاثیرگذار آن باشد این امر گرچه تابع توان و ظرفیت این نیروها و همچنین شرایط بین‌المللی است ، اما باید در نظر داشت که نظام سوریه نیز همواره با هدف مهار اکثریت سنی و همچنین فرافکنی در مقابله با مشکلات داخلی همیشه سیاست خارجی را بر مدیریت داخلی اولویت داده و غالبا از حمایت‌های اقتصادی و سیاسی کشورهای خارجی در جهت مقابله با مشکلات بهره می‌جسته است .

در حوزه سوریه با توجه به تحولات میدانی و عدم رفتار حرفه ای شبکه قطری الجزیره در خبر رسانی شاهد نزول جایگاه این شبکه خبری در اذهان عمومی به مانند سایر شبکه های خبری طرفدار غرب می‌باشیم. در ماه‌های اولیه بحران سوریه این شبکه با در نظر گرفتن اتمام تقریبی خیزش در سایر کشورهای منطقه تمرکز خود را روی سوریه برد و همگام با سیاست خارجی کشور قطر یعنی تلاش برای سرنگونی نظام آن با فضاسازی رسانه ای خود فشار زیادی به نظام سوریه آورد که البته این فشار با تغییر در کفه تحولات میدانی به شدت کاهش یافت و اقدامات حمایتی از نظام سوریه و موانع تحرک خبری این شبکه ، مجموعا سبب افول جایگاه این رسانه گردید که بارزترین مصداق آن افت شدید آمار بینندگان آن در ماه‌های اخیر این بحران می‌باشد .

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات تحقیق 2
طرح مسئله 2
سوال اصلی 4
سوال فرعی 5
پيشينه تحقيق (بررسي متون موجود) 5
فرضیه اصلی 6
علل انتخاب موضوع 7
محدوده زماني 8
محدوده مكاني 9
چهارچوب نظري تحقيق 9
الف ) مدل پيوستگي جيمز روزنا در تحليل سياست خارجي 10
سرچشمه هاي آشوب در سده های اخیر 12
انقلاب مهارت ها 13
تضعيف دولتها و ظهور شبكه ها 13
تاثير تلويزيون در سطح جهان 14
ب ) مدل دیپلماسی عمومی (دیپلماسی رسانه ای) در تحليل سياست خارجي 16
روش تجزیه و تحلیل اطلاعات (اعم از آماری و تحلیلی) 18
ساماندهی تحقیق 18

مقدمه 19
بخش اول : دیپلماسی و روند تحول آن 20
1- دیپلماسی باستان 21
2- دیپلماسی سنتی 21
3- دیپلماسی مخفی 21
4- دیپلماسی باز 22
5- دیپلماسی عمومی 22
بخش دوم : دیپلماسی عمومی مفاهیم ، تاثیر و ابزار 25
بخش سوم : دیپلماسی رسانه ای و سیاست خارجی 29
مبحث اول : رابطه رسانه‌ ها و سیاست 34
الف- تأثیر رسانه بر سیاست (نظریه سی ان ان) 34
ب- تأثیر سیاست بر رسانه ( نظریه تولید موافقت ) 35
مبحث دوم : کارکردهای دیپلماسی رسانه‌ای 35
1- کارکرد دیپلماسی رسانه‌ای در عملیات روانی 35
2- کارکرد تعاملی رسانه و پرستیژ ملی 36
3- کارکرد برجسته ‌سازی رسانه‌ها در دیپلماسی رسانه‌ای 37
4- کارکرد دیپلماسی رسانه‌ای در خلق رویدادهای رسانه‌ای 38
5- کارکرد مداخله‌گرایانه دیپلماسی رسانه‌ای 38
جمع بندی 39

مقدمه 41
بخش اول : گذری بر تاریخ معاصر سوریه 42
ترور رفیق حریری 47
خاورمیانه بزرگ 48
سیر تحولات سه سال اخیر سوریه 49
بخش دوم : نیروهای فرامرزی بحران سوریه 57
مبحث اول : مخالفان نظام سوریه 57
1- عربستان 57
2- امریکا 60
3- اسرائیل 63
4- ترکیه 65
5- قطر 68
مبحث دوم : موافقان نظام سوریه 73
1- ایران 74
2- روسیه …… 76
3- چین 78
جمع بندی 80

مقدمه 82
بخش اول : اقدامات غير خبري ( اقدامات ميداني و عمليات مالی ) 86
بخش دوم : اقدامات خبري ايجابي (بکارگیری تاکتیک های خبری) 87
1- توضیح ندادن درباره علل شدت یافتن اقدامات 88
2- نسبت وحشی گری دادن برای تقویت واکنش عمومی 89
3- تخدیر : هدف قرار دادن روحیه تا عقب نشینی آنها 89
4- مبالغه و دستکاری آمار ها 89
5- منبع نقابدار 90
6- توجه به کودکان و نوجوانان 90
7- برچسب زنی 90
8- دره فرار 91
9- تاکتیک تنهایی 91
10- رسیدن به قطار 92
11- ترور شخصیت 92
12- تاكتيك جابه جايي ارزش ها 93
13- ارعاب 93
14- قرینه سازی 94
15- ایجاد ترحم 94
16- فریب 95
جمع بندی 95

مقدمه 97
بخش اول : موفقیت ها 97
1- توان مالي بسيار بالا 98
2- جذب گسترده افراد نخبه تاثير گذار در روند خبري 98
3- گستردگي كار خبري و ساعات بالاي پخش خبري زنده 98
4- همسويي با جريان غالب خبري و همپوشاني اهداف با آنها 98
5- محور قرار گرفتن زبان عربي 99
6- ضريب نفوذ بالاي وسايل ارتباط جمعي 99
7- داعيه بي طرفي خبري 100
8- حضور پررنگ در مقاطع حساس خبري 100
9- كيفيت بالاي تهيه خبر و بكارگيري زياد جذابيت هاي بصري 101
10- ورود به حوزه هاي ممنوعه 101
بخش دوم : ناکامی ها 101
1- استعفاي كاركنان معترض 102
2- ظهور شبكه الميادين 103
3- عملكرد رسانه اي جريان مقاومت 103
4- دسترسي گسترده و سنجش آزاد و به اخبار و اطلاعات 104
5- عكس العمل نيروهاي طرفدار نظام سوريه 104
6- نفوذ بي حد و حصر سياست در عرصه رسانه 105
7- فرسايش در عرصه تحولات ميداني 105
8- ظرفيت هاي دروني نظام سوريه 106
9- ضعف سناريو سازي 107
10- افراطي گري 108
11- بدبینی به الجزیره 109
12- مسئله بحرین 111
جمع بندی 112

نتيجه گیری 114

فهرست منابع 117
منابع فارسی 118
منابع انگليسي 126