مداخلات در زمینه پرخاشگری و بررسی رویکردهای آن

رويکرد شناختي-رفتاري در کنترل و کاهش رفتار پرخاشگرانه از جمله رويکردهاي موفقي بوده است. در اين رويکرد کاهش پرخاشگري بر اساس بازسازي شناختي و کنترل خشم استوار است. نواکو (1998) يکي از بنيان گذاران کنترل خشم به شيوه شناختي-رفتاري براي کاهش رفتار پرخاشگرانه معتقد است که خشم موجب رفتار پرخاشگرانه مي شود ولي نتيجه کامل و خود به خودي خشم نيست. چون پرخاشگري توسط مکانيسم هاي بازداري کنترل مي شود و در ايجاد آن عوامل بيروني و دروني موثرند.

شواهد زيادي مبني بر استفاده از رويکردهاي شناختي رفتاري براي کاهش پرخاشگري وجود دارد. به عنوان مثال به منظور بررسي تاثير آموزش ايمن سازي در برابر استرس به عنوان يکي از شاخه هاي درمان شناختي- رفتاري بر ميزان پرخاشگري و خشم، اشليتچر و هوران (2005) 38 نوجوان پسر موسسه اي را در دو گروه آزمايش و کنترل جاي داده و نشان دادند استفاده از اين شيوه موجب کاهش پرخاشگري کلامي مي شود.

بک و فرناندز (1998؛ به نقل از حرفتي، 1389) نيز در فراتحليلي به تاثير درمان شناختي- رفتاري بر کاهش خشم در ميان کودکان و نوجوانان پرداختند. آنان با بررسي 50 پژوهش که تا آن زمان صورت گرفته بود دريافتند، در اغلب اين مطالعات بهره گيري از اين رويکرد نسبت به گروه کنترل، گروه ليست انتظار و حتي چند رويکرد درماني ديگر مزاياي بيشتري دارد. در مجموع پژوهش هايي که مورد بررسي قرار گرفت، 1760 آزمودني تحت درمان قرار گرفته بودند. اندازه اثر در اين فراتحليل 70/0 بدست آمد؛ يعني 70 درصد از آزمودني ها نتيجه بهتري نسبت به گروه کنترل نشان دادند. علاوه براين در يک فراتحليل همه جانبه نيز رابينسون ، اسميت ، ميلر و برانل (1999) به بررسي تاثير 23 مداخله شناختي- رفتاري که در طول 25 سال پيش از آنان بر روي رفتارهاي پرخاشگرانه و تکانشوري- بيش فعالي در کودکان و نوجوانان صورت گرفته، پرداخته و اندازه اثري برابر با 74/0 تا 89/0 براي اين مطالعات گزارش کردند. به عبارت ديگر آزمودني ها پس از درمان با انواع مداخلات رفتاري- شناختي مانند آموزش ابراز وجود، آموزش کنترل خشم و آموزش خودگويي هاي مثبت، کمتر در رفتارهاي پرخاشگرانه درگير شده و تکانشوري کمتري از خود نشان مي دادند.

فهرست مطالب

2-6-پرخاشگري 4
2-6-1-تعريف پرخاشگري 7
2-6-2-انواع پرخاشگري 7
2-6-2-1نظريه هاي پرخاشگري 9
2-6-2-1-1-نظريه فرديت زدايي پرخاشگري زيمباردو 9
2-6-2-1-2-نظريه انسانيت زدايي- پرخاشگري فشباخ 10
2-6-2-1-3-نظريه انتقال برانگيختگي 10
2-6-2-1-4-نظريه درونگرايي- برونگرايي آيزنک 11
2-6-2-1-5-مدل شرمساري- پرخاشگري تانگني 11
2-6-2-1-6-مدل پرخاشگري- پرخاشگري 12
2-6-2-1-7-رفتار پرخاشگرانه در مراحل رشد کودکي و نوجواني 12
2-6-3-عوامل خطر ساز پرخاشگري 14
2-6-3-1-عوامل خطرساز موثر در پرخاشگري از جانب کودک 15
2-6-4-عوامل خطرساز موثر در پرخاشگري از جانب والدين 16
2-6-4-1-اسنادهاي نادرست والدين به عنوان عامل خطر ساز پرخاشگري 16
2-6-4-2-ويژگي هاي فردي والدين به عنوان عامل خطرساز در پرخاشگري 17
2-6-5-روابط پدر – مادر به عنوان عامل خطر ساز در پرخاشگري 19
2-6-5-1-تعامل والدين- کودک به عنوان عامل خطرساز در پرخاشگري 20
2-6-5-2-ساير تعاملات اجتماعي والدين به عنوان عامل خطرساز در پرخاشگري 22
2-6-6-مداخلات در زمينه پرخاشگري 23
2-6-6-1-روان تحليلگري 24
2-6-6-2-رويکرد عقلاني-عاطفي-رفتاري 25
2-6-6-3-رويکرد شناختي-رفتاري 26
2-6-6-4-ديدگاه يادگيري اجتماعي 28
پيشينه پژوهشي 29

منابع و مآخذ
منابع فارسی
منابع انگلیسی