نظریه ها و مولفه های اساسی عزت نفس

منظور از عزت نفس دقیقاً چیست؟ از آنجا که عزت نفس مفهوم روان‌شناختی بسیار عام و در عین حال بسیار مبهمی است، والدین معمولاً تشویق به رشد ویژه آن را دشوار می‌یابند، مگر اینکه عزت‌ نفس را به طور مشخص تعریف کنند.شما می‌توانید با این تعریف شروع کنید که عزت نفس همان ارزیابی نفس است که بر طبق معیارهای فردی خاص صورت می‌پذیرد. هر فرد، نقش آن معیارها را در تعیین ارزش انسانی خود بسیار تلقی می‌کند.

عزت نفس همیشه از ارزش ثابتی برخوردار نیست، بنابراین می‌تواند بسته به شرایط جسمی (سلامت یا بیمار)، تجربه‌های زندگی (موفقیت یا شکست) و حالات روحی (شاد یا غمگین) بین مثبت و منفی نوسان داشته باشد. در طول زمان اکثر افراد پستی و بلندی‌هایی را در عزت نفس خود تجربه می‌کنند و دوره‌های متفاوتی را که در آن‌ها احساس بسیار بد و یا خوبی نسبت به خود داشته‌اند به یاد می‌آورند. بنابراین اگر پسر یا دختری دوره کاهش را تجربه می‌کند به این معنا نیست که دچار مشکلی خاص شده است. مشکل اصلی بازیافت ارزیابی مثبت به خویش است که از طریق تغییر رفتار (مثلاً نمرات بهتر در مدرسه) یا تغییر معیارهای فردی (مثلاً قضاوت‌های کمتر سختگیرانه نسبت به خود) حاصل می‌شود. بزرگ‌ترین اشتباه این است که با رفتار خود موجب کاهش عزت نفس یا وخیم‌تر شدن شرایط شویم.

مسأله عزت نفس و مقوله خود ارزشمندی از اساسی‌ترین عوامل در رشد مطلوب شخصیت کودکان و نوجوانان است. برخورداری از اراده و اعتماد به نفس قوی، قدرت تصمیم‌گیری و ابتکار، خلاقیت و نوآوری، سلامت فکر و بهداشت روانی رابطه مستقیمی با میزان و چگونگی عزت نفس و خودارزشمندی فرد دارد. امروزه در اصلاح و درمان بسیاری از اصلاحات شخصیتی و رفتاری کودکان و نوجوانان نظیر کمرویی و گوشه‌گیری، لجبازی، پرخاشگری، تنبلی و کندروی به عنوان اولین یا مهم ترین گام به ارزیابی و پرورش احساس عزت نفس، تقویت اعتماد به نفس و مهارت‌های فردی و اجتماعی آنان می‌پردازد ( امانیان، 1388)

پنج مولفه عزت نفس از دیدگاه جامع نگر«اینرونر» در ذیل مطرح شده است، توصیف موارد با استناد به عزت نفس بالا و پایین توسط بربا( 1989) مطرح شده است:
1-امنیت: احساسی از اطمینان قوی است که شامل این نکات می شود، احساس راحتی، وقوف در آنجا که از وی انتظار می رود، توانایی وابستگی به افراد و موقعیت ها و درک قواعد و محدودیت ها، دارا بودن احساس قوی امنیت( می توانم از پشتیبانی دیگران بر خودار شوم) پایه ای است که ساختار مولفه های دیگران برآن اساس پایه ریزی می گردد از این رو کودکان باید قبل از انجام هر عملی نسبت به آن اطمینان خاطر حاصل نمایند، چنانچه کودک احساس ناراحتی نماید( نسبت به آنچه که از من انتظار می رود مطمئن نیستم) در جذب مولفه های دیگر عزت نفس با مشکل مواجه خواهد شد.
2-خود پذیری: احساس فردیتی است که اطلاعاتی درباره خود و توصیف دقیق و واقع بینانه را بر حسب نقش ها، اسنادها و ویژگی های جسمانی را در بر می گیرد. کودکانی که واجد خود پذیری قوی باشند( من خود را دوست دارم و می پذیرم) احساس فرد گرایی، شایستگی، کفایت و تحسین از خود دارند وکودکانی که احساس خود پذیری ضعیفی دارند( من خودم را دوست ندارم) در پذیرش خود فاقد اراده اند.

.
.
.

فهرست مطالب

تعريف واژه‏ها و اصطلاحات فني و تخصصی 8
تعاریف مفهومی 8
عزت نفس 9
فصل دوم 10

عزت نفس 21
عزت نفس و شادکامی 23
عزت نفس درقرآن مجید 24
عزت نفس کلی 25
عزت نفس اجتماعی 25
عزت نفس تحصیلی 25
مولفه های اساسی عزت نفس 26
ماهیت عزت نفس 27
عزت نفس در دوره نوجواني 27
نظریات مرتبط با عزت نفس 31
نظریه ی جمیز 31
نظریه ی مید 32
نظریه ی کولی 32
نظریه ی سالیوان 33
نظریه ی روزنبرگ 34
نظریه ی هورنای 34
نظریه ی آدلر 35
نظریه راجرز 36

پیشینه تاریخی تحقیق:

منابع
منابع فارسي
منابع انگليسي